[53] Όταν κατεβήκαμε στον Πειραιά και δημιουργήθηκαν οι γνωστές ταραχές και άρχισαν οι συζητήσεις για την ειρήνη, όλοι μας τρέφαμε πολλές ελπίδες να συνεννοηθούμε ανάμεσά μας, όπως το έδειξαν και οι δύο αντίπαλες μερίδες. Οι πολίτες του Πειραιά, όταν είχαν υπερισχύσει, άφησαν τους άλλους να φύγουν· [54] και εκείνοι ήρθαν στην Αθήνα, απ᾽ όπου εξόρισαν τους Τριάντα, εκτός από το Φείδωνα και τον Ερατοσθένη, και όρισαν με εκλογή άρχοντες τους μεγαλύτερους εχθρούς τους, πιστεύοντας, δικαιολογημένα, ότι όσοι ήταν αντίθετοι με τους Τριάντα ήταν με το μέρος της μερίδας του Πειραιά. [55] Ανάμεσα σ᾽ αυτούς ήταν ο Φείδωνας, ο Ιπποκλής, ο Επιχάρης από τις Λάμπτρες και διάφοροι άλλοι, που έδιναν την εντύπωση ότι βρίσκονταν σε μεγάλη αντίθεση με το Χαρικλή και τον Κριτία και την πολιτική τους ομάδα. Όταν όμως αυτοί πήραν την εξουσία, δημιούργησαν πολύ μεγαλύτερη διάσταση και πόλεμο ανάμεσα στις μερίδες του Πειραιά και της Αθήνας. [56] Με τον τρόπο αυτό έδειξαν φανερά ότι οι διαφωνίες ανάμεσά τους δεν ήταν για το συμφέρον των πολιτών ούτε ειδικά για εκείνους που χάνονταν άδικα· και δεν τους ενοχλούσαν όσοι είχαν θανατωθεί ούτε όσοι ήταν να θανατωθούν, αλλά όσοι είχαν μεγαλύτερη δύναμη και πλούτιζαν γρηγορότερα απ᾽ αυτούς. [57] Γιατί, μόλις πήραν στα χέρια τους τις διάφορες αρχές και τη διακυβέρνηση της πόλης, άνοιξαν πόλεμο και με τα δύο στρατόπεδα: και με τους Τριάντα, που είχαν πράξει κάθε κακό, και με σας, που είχατε πάθει κάθε κακό. Και όμως ήταν σε όλους φανερό ότι, αν δίκαια εξορίζονταν εκείνοι, τότε εσείς άδικα, και αν εσείς δίκαια, τότε οι Τριάντα άδικα· γιατί, βέβαια, δεν είχαν εξοριστεί από την πόλη, επειδή θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για άλλες πράξεις παρά για τις γνωστές. [58] Πρέπει, επομένως, να αισθάνεστε μεγάλη οργή, γιατί ο Φείδωνας, μολονότι ορίστηκε για να σας συμφιλιώσει και να σας επαναφέρει από την εξορία, είναι συνυπεύθυνος με τον Ερατοσθένη για τις ίδιες πράξεις· για τον ίδιο ακριβώς σκοπό ήταν έτοιμος, χρησιμοποιώντας εσάς, να βλάψει τους ισχυρότερους από τους συνεργάτες του, ενώ δεν είχε καμιά πρόθεση να παραδώσει την πόλη σ᾽ εσάς, που είχατε εξοριστεί από αυτήν άδικα. Αντίθετα μάλιστα, πήγε στη Λακεδαίμονα και προσπάθησε να τους πείσει εκεί να αναλάβουν εκστρατεία εναντίον σας, προβάλλοντας το πλαστό επιχείρημα, ότι τάχα η πόλη θα περνούσε στα χέρια των Βοιωτών, και λέγοντας διάφορα άλλα που, όπως πίστευε, θα τους έπειθαν οπωσδήποτε. [59] Και όταν δεν κατόρθωσε να επιτύχει στα σχέδια του (είτε επειδή στάθηκαν εμπόδιο κάποιοι θρησκευτικοί λόγοι είτε επειδή δεν ήθελαν οι ίδιοι οι Σπαρτιάτες) δανείστηκε εκατό τάλαντα, για να μπορέσει να χρησιμοποιήσει μισθοφόρους για βοήθεια, και ζήτησε για διοικητή τους το Λύσανδρο, που είχε τις καλύτερες διαθέσεις για την ολιγαρχία και τις χειρότερες για την πόλη, και επιπρόσθετα μισούσε θανάσιμα τους πολίτες του Πειραιά. [60] Έχοντας λοιπόν μισθώσει ανθρώπους κάθε κατηγορίας, με σκοπό να εξοντώσουν την πόλη, και προσπαθώντας να προσελκύσουν και άλλες πόλεις και τελικά να πείσουν τους Λακεδαιμόνιους και όσους μπορούσαν από τους συμμάχους τους, ετοιμάζονταν όχι να ειρηνέψουν αλλά να καταστρέψουν την πόλη. Τους εμπόδισαν όμως οι γενναίοι εκείνοι άντρες· σ᾽ αυτούς εσείς πρέπει να δείξετε, τιμωρώντας τους κοινούς εχθρούς σας, ότι θα ανταποδώσετε την ευγνωμοσύνη που τους οφείλετε. [61] Αυτά όμως τα ξέρετε και σεις οι ίδιοι και, επομένως, δε βλέπω γιατί πρέπει να σας παρουσιάσω μάρτυρες. Και όμως θα παρουσιάσω· γιατί και εγώ χρειάζομαι λίγη ανάπαυση, και σε μερικούς από σας είναι πιο ευχάριστο ν᾽ ακούτε τα ίδια πράγματα από όσο γίνεται περισσότερους.
ΜΑΡΤΥΡΕΣ