Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ

Ὑπὲρ τῆς Ῥοδίων ἐλευθερίας (15) (34-35)

[34] Ἀλλὰ γὰρ οὐχ ὅ τι τις κατηγορήσει τούτων ἢ τοῖς ἄλλοις ὑμῖν ἐπιπλήξει χαλεπὸν εὑρεῖν, ἀλλ᾽ ἀφ᾽ ὁποίων λόγων ἢ πράξεως ποίας ἐπανορθώσεταί τις ἃ νῦν οὐκ ὀρθῶς ἔχει, τοῦτ᾽ ἔργον εὑρεῖν. ἴσως μὲν οὖν οὐδὲ τοῦ παρόντος καιροῦ περὶ πάντων λέγειν· ἀλλ᾽ ἐὰν ἃ προῄρησθε δυνηθῆτ᾽ ἐπικυρῶσαι συμφερούσῃ τινὶ πράξει, καὶ τἄλλ᾽ ἂν ἴσως καθ᾽ ἓν ἀεὶ βέλτιον σχοίη. [35] ἐγὼ μὲν οὖν οἶμαι δεῖν ὑμᾶς ἀντιλαμβάνεσθαι τῶν πραγμάτων τούτων ἐρρωμένως, καὶ πράττειν ἄξια τῆς πόλεως, ἐνθυμουμένους ὅτι χαίρετ᾽ ἀκούοντες, ὅταν τις ἐπαινῇ τοὺς προγόνους ὑμῶν καὶ τὰ πεπραγμέν᾽ ἐκείνοις διεξίῃ καὶ τὰ τρόπαια λέγῃ. νομίζετε τοίνυν ταῦτ᾽ ἀναθεῖναι τοὺς προγόνους ὑμῶν οὐχ ἵνα θαυμάζητ᾽ αὐτὰ θεωροῦντες, ἀλλ᾽ ἵνα καὶ μιμῆσθε τὰς τῶν ἀναθέντων ἀρετάς.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ (§§ 34-35)
[34] Αλλ᾽ όμως δεν είναι πραγματικά δύσκολο να βρει κανείς ποια κατηγορία θα απευθυνθεί εναντίον αυτών των πολιτικών ή ποια μομφή εναντίον των άλλων από σας· η πραγματική δυσκολία είναι να βρει κανείς με ποια επιχειρήματα ή με ποια ενέργεια θα μπορέσει να επανορθώσει όσα τώρα δεν είναι σωστά. Ίσως λοιπόν δεν είναι του παρόντος να μιλάει κανείς για όλα· άλλα, αν μπορέσετε με κάποια κατάλληλη ενέργεια να εφαρμόσετε την πολιτική που έχετε υιοθετήσει, τότε ίσως και τα άλλα γενικά ζητήματα θα μπορούσαν να βελτιωθούν το καθένα με τη σειρά του.
[35] Η γνώμη μου λοιπόν είναι να ασχοληθείτε δραστήρια με τα προβλήματα αυτά και να ενεργήσετε αντάξια με το όνομα της πόλης μας, ενθυμούμενοι ότι χαίρεστε να ακούτε, όταν κάποιος επαινεί τους προγόνους σας, όταν διηγείται τα κατορθώματα εκείνων και απαριθμεί τα τρόπαιά τους. Σκεφθείτε λοιπόν ότι οι πρόγονοί σας έστησαν αυτά τα τρόπαια όχι για να τα κοιτάζετε και να καμαρώνετε μόνο αλλά και για να μιμείστε τις αρετές αυτών που τα έστησαν.

Επίλογος
[34] Αλλά βέβαια, δεν είναι δύσκολο να βρει κανείς τί να κατηγορήσει σ᾽ αυτούς ή τί να κατακρίνει σ᾽ εσάς τους άλλους: το δύσκολο έργο είναι να βρει με ποιά λόγια ή με ποιές πράξεις θα επανορθώσει όσα τώρα δεν είναι σωστά. Ούτε είναι ίσως η ώρα να μιλήσει κανείς για όλα. Εάν πάντως, όσα έχετε αποφασίσει να κάμετε, μπορέσετε να τα επικυρώσετε με κάποια πράξη σύμφωνη με το συμφέρον σας, ίσως και οι άλλες υποθέσεις σας μία μία θα βελτιώνονται συνεχώς.
[35] Φρονώ λοιπόν ότι πρέπει να αρπάξετε γερά στα χέρια σας την υπόθεση αυτή των Ροδίων και να ενεργήσετε με τρόπο αντάξιο της πόλης μας, αναλογιζόμενοι με πόση ευχαρίστηση ακούτε όταν κάποιος ρήτορας επαινεί τους προγόνους σας και ανιστορεί τα κατορθώματά τους και απαριθμεί τα τρόπαια. Να θεωρείτε λοιπόν ότι οι πρόγονοί σας έστησαν αυτά τα τρόπαια όχι για να τα βλέπετε και να θαυμάζετε, μα και για να μιμείστε τις αρετές εκείνων που τα έστησαν.