ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

(Έρχεται ο Μενέλαος με την ακολουθία του. Μαζί του φέρνει το παιδί της Ανδρομάχης.)
ΜΕΝΕΛΑΟΣ
Έρχομαι αφού βρήκα το παιδί σου
που κρυφά από την κόρη μου είχες φυγαδέψει
310σε ξένο σπίτι. Πίστευες
πως το άγαλμα της θεάς θα σε γλιτώσει
και πως ο γιος σου θα σωθεί από κείνους
που τον εκρύψανε. Τώρα, το βλέπεις, κυρά μου,
πως ο Μενέλαος έχει πιο πολύ μυαλό από σένα.
Λοιπόν, αν δεν αδειάσεις τούτο δω τον τόπο,
ο γιος σου θα σφαχτεί αντίς για σένα.
Σκέψου, λοιπόν, ποιό προτιμάς από τα δυο
για το κακό που μου ᾽καμες, εμένα και της κόρης μου:
να πεθάνεις εσύ, ή να πεθάνει ο γιος σου.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Ω φήμη, φήμη, σε χιλιάδες θνητούς
320έδωσες όνομα μεγάλο δίχως να το αξίζουν.
Όμως εγώ μονάχα εκείνους μακαρίζω
που έχουνε φήμη βασισμένη στην αλήθεια.
Μα όσους απόχτησαν τη δόξα με τα ψέματα,
λέω πως στην τύχη μόνο το χρωστούνε.
Εσύ ᾽σαι ο στρατηγός των διαλεχτών Ελλήνων,
που πήραν κάποτε την Τροία από τον Πρίαμο,
εσύ, ένας άνανδρος. Έχεις φουντώσει απ᾽ τα λόγια
μιας κοπέλας ανήλικης και τώρα πολεμάς
μια σκλάβα δύστυχη. Ούτε άξιος για την Τροία,
ούτε κι η Τροία για σένα.
Όσοι μάς φαίνονται σπουδαίοι στο μυαλό
330είναι μονάχα απ᾽ έξω· αν τους κοιτάξεις μέσα,
είναι όμοιοι μ᾽ όλους τους ανθρώπους και μονάχα
στα πλούτη ξεχωρίζουνε κι αυτή ᾽ναι η δύναμή τους.
Μενέλαε, να τελειώνουμε με τις κουβέντες.
Με σκότωσε, λοιπόν, η κόρη σου και χάθηκα·
μα την κατακραυγή γι᾽ αυτόν τον φόνο πώς θα τη γλιτώσει;
Όμως κι εσύ θα δώσεις λόγο στους ανθρώπους,
που θα σε κρίνουνε συνένοχο του φόνου.
Κι αν, επιτέλους, εγώ ξεφύγω τον θάνατο,
θα σκοτώσετε, λοιπόν, το παιδί μου;
340Και πώς θα το δεχτεί κάτι τέτοιο ο πατέρας του;
Τόσο άνανδρος δεν φάνηκε στην Τροία.
Αλλά θα πράξει, αν πρέπει, έργο αντάξιο
και του πατέρα του Αχιλλέα και του Πηλέα,
και θα διώξει την κόρη σου απ᾽ το σπίτι του.
Κι όταν θελήσεις εσύ να τη δώσεις
σ᾽ άλλον άντρα, τί τάχα θα του πεις;
Πως είναι γνωστικιά, γι᾽ αυτό παράτησε
τον τιποτένιο σύζυγο; Έννοια σου,
πάντα μαθεύεται η αλήθεια. Και ποιός άντρας
θα τηνε πάρει; Ανύπαντρη χήρα
θα την κρατάς στο σπίτι σου, με άσπρα μαλλιά.
Δυστυχισμένε μου άνθρωπε, δεν βλέπεις
τις συμφορές που θα σε βρουν; Και δεν θα προτιμούσες
350ν᾽ απατηθεί χίλιες φορές η κόρη σου,
παρά να πάθει
όσα σου λέω εγώ; Δεν πρέπει
για μικροπράματα να προκαλεί κανείς
μεγάλες δυστυχίες, κι ούτε είναι σωστό,
αν εμείς οι γυναίκες είμαστε
πλάσματα τόσο κακά,
οι άντρες να μας μοιάζουνε στον χαρακτήρα.
Αν εγώ, καθώς λέει, κάνω μάγια της κόρης σου
και ρίχνει τα παιδιά της, τότε, βέβαια,
χωρίς καθόλου να διστάσω,
και τους βωμούς αφήνοντας, θα δώσω λόγο
στον γαμπρό σου· γιατί αυτόν
δεν τον βλάφτω λιγότερο, αν εγώ είμαι η αιτία
360που δεν μπορεί ν᾽ αποχτήσει παιδιά.
Αυτά έχω να σου πω· μα ένα φοβάμαι,
το μυαλό σου· για χάρη μιας γυναίκας,
αφάνισες και τη δυστυχισμένη πόλη των Φρυγών.
ΧΟΡΟΣ
Είπες πολλά για μια γυναίκα που μιλάει σε άντρα
κι η φρόνησή σου ξεπέρασε τον στόχο της.