[22] «Ο φιλόσοφος Ετοιμοκλής στον Αρισταίνετο.
Για τη στάση που κρατώ απέναντι στα δείπνα θα μπορούσε να μαρτυρήσει ολόκληρη η προηγούμενη ζωή μου. Παρόλο που καθημερινά με πιέζουν πολλοί που είναι κατά πολύ πλουσιότεροι από σένα, εγώ ποτέ δεν αποδέχτηκα τις προσκλήσεις, επειδή γνωρίζω τη φασαρία των συμποσίων και τις απρέπειες που συμβαίνουν εξαιτίας του κρασιού. Μ᾽ εσένα όμως και μόνο μού φαίνεται πως έχω δίκιο να είμαι εξοργισμένος, γιατί, ενώ τόσον καιρό σού έχω προσφέρει αδιάκοπα τις υπηρεσίες μου, δεν με θεώρησες άξιο να με συμπεριλάβεις κι εμένα μεταξύ των άλλων φίλων σου, αλλά μόνο εγώ μένω αμέτοχος στα δικά σου, και μάλιστα ενώ κατοικώ εδώ στη γειτονιά. Στενοχωριέμαι λοιπόν περισσότερο για σένα, που φάνηκες τόσο αχάριστος. Για μένα βέβαια η ευτυχία δεν βρίσκεται σε ένα κομμάτι από αγριογούρουνο ή λαγό ή γλύκισμα, τα οποία απολαμβάνω άφθονα στα σπίτια άλλων, που γνωρίζουν τις υποχρεώσεις τους. Ακόμη και σήμερα, ενώ μπορούσα να δειπνήσω ένα πολυτελές, όπως λένε, δείπνο στου μαθητή μου του Παμμένη, δεν ανταποκρίθηκα στα παρακάλια του, επειδή προτίμησα, ο ανόητος, να μείνω διαθέσιμος για σένα. [23] Εσύ όμως εμένα με παρέλειψες και διασκεδάζεις άλλους, κι είναι πολύ φυσικό· γιατί δεν μπορείς ακόμη να διακρίνεις το καλύτερο ούτε και έχεις την «αντιληπτική ικανότητα». Ξέρω όμως από πού προέρχονται όλα αυτά: από τους αξιοθαύμαστους φιλοσόφους σου, τον Ζηνόθεμη και τον Λαβύρινθο, των οποίων τα στόματα —και μακριά από μένα η Αδράστεια— θα μπορούσα να τα κλείσω αμέσως μόνο με έναν συλλογισμό. Για παράδειγμα, ας μας πει κάποιος απ᾽ αυτούς, τί είναι φιλοσοφία; Ή εκείνα τα πρωταρχικά, τί διαφέρει η “σχέση” από την “έξη”; Για να μην πω κάτι από αυτά που οδηγούν σε αδιέξοδο, τον συλλογισμό με τα κέρατα ή με τον σωρό ή τον λόγο που “θερίζει”.
Εσύ λοιπόν μακάρι να ωφεληθείς απ᾽ αυτούς. Εγώ πάντως, που πρεσβεύω πως αγαθό είναι μόνο το ενάρετο, εύκολα θα υπομείνω την ταπείνωση αυτή. [24] Ωστόσο, για να μην μπορείς αργότερα να επικαλεστείς αυτή τη δικαιολογία, λέγοντας πως με ξέχασες μέσα σε τόση φασαρία και τόσες ασχολίες, δύο φορές σήμερα σε χαιρέτησα: και το πρωί στο σπίτι σου και αργότερα, όταν πρόσφερες θυσία στο ιερό των Διοσκούρων. Αυτά λοιπόν εγώ τα εξέθεσα για ενημέρωση των παρόντων.
[25] Αν πάλι θεωρείς πως οργίστηκα μόνο για ένα δείπνο, θυμήσου την περίπτωση του Οινέα. Θα δεις ότι και η Άρτεμη εξοργίστηκε, επειδή εκείνος δεν την συμπεριέλαβε στη θυσία, ενώ είχε καλέσει σε γεύμα τους άλλους θεούς. Και ο Όμηρος μιλάει γι᾽ αυτά κάπως έτσι:
ή το ξέχασε ή και καθόλου
δεν το έβαλε μες στο μυαλό του,
κι ήρθε τύφλωση όντως μεγάλη
να σκοτίσει και νου και καρδιά.
και ο Ευριπίδης:
Η Καλυδώνα είναι αυτή,
που ᾽χει εύφορες πεδιάδες,
και τη χωρίζει η θάλασσα
απ᾽ του Πέλοπα τη χώρα.
και ο Σοφοκλής:
Τεράστιο αγριογούρουνο
στου Οινέα τα χωράφια
έστειλε η κόρη της Λητώς,
που από μακριά τοξεύει.
[26] Αυτά σού τα παρέθεσα, επιλέγοντας λίγα από πολλά, για να καταλάβεις τί λογής άνθρωπο παρέλειψες να καλέσεις, ενώ αντίθετα κάνεις το τραπέζι στον Δίφιλο και του έχεις παραδώσει τον γιο σου, κι αυτό είναι πολύ φυσικό· γιατί είναι ευχάριστος στον νεαρό, και τον συντροφεύει για να του ικανοποιεί όλες τις επιθυμίες. Κι αν δεν ήτανε ντροπή για μένα να λέω τέτοια πράγματα, θα πρόσθετα κάτι ακόμη, που είναι αλήθεια και που εσύ, αν θέλεις, θα μπορούσες να το μάθεις από τον Ζώπυρο, τον δούλο που τον πηγαινοφέρνει στο σχολείο. Δεν είναι όμως σωστό να προκαλέσω ταραχή στους γάμους ούτε και να δυσφημίσω άλλους, και μάλιστα με τόσο ατιμωτικές κατηγορίες. Και παρόλο που θα του άξιζε του Διφίλου, που ήδη μου απέσπασε δύο μαθητές, εγώ όμως για χάρη της ίδιας της φιλοσοφίας θα σιωπήσω.
[27] Έδωσα μάλιστα εντολή στον υπηρέτη μου αυτόν, αν του δώσεις κανένα κομμάτι από αγριογούρουνο ή από ελάφι ή από σουσαμόπιτα, για να μου τα φέρει, ζητώντας μ᾽ αυτόν τον τρόπο συγγνώμη που δεν με κάλεσες στο δείπνο, να μην τα πάρει, για να μη θεωρηθεί πως τον στείλαμε γι᾽ αυτόν τον σκοπό».
|
