[1.20.1] Αυτά είναι τα όσα μπόρεσα να εξακριβώσω για τα αρχαιότερα χρόνια. Είναι δύσκολο, όμως, να δώσει κανείς πίστη σ᾽ όλες τις πληροφορίες, γιατί οι άνθρωποι, όταν πρόκειται ακόμα και για τη δική τους πατρίδα, δέχονται αβασάνιστα τα όσα ακούνε για το παρελθόν. [1.20.2] Οι περισσότεροι Αθηναίοι πιστεύουν ότι ο Αρμόδιος και ο Αριστογείτων σκότωσαν τον Ίππαρχο όταν ήταν τύραννος και δεν ξέρουν ότι τύραννος ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Πεισιστράτου, ο Ιππίας. Ο Ίππαρχος και ο Θεσσαλός ήσαν αδελφοί του. Αλλά την ημέρα του φόνου, την τελευταία στιγμή, ο Αρμόδιος και ο Αριστογείτων υποπτεύθηκαν ότι κάποιος από τους συνωμότες είχε ειδοποιήσει τον Ιππία και δεν επιχείρησαν τίποτε εναντίον του. Θέλοντας, όμως, προτού συλληφθούν και αφού κινδύνευαν, να κάνουν κάτι το άξιο, βρήκαν τον Ίππαρχο στο Λεωκόρειον, όπου ετοίμαζε την πομπή των Παναθηναίων, και τον σκότωσαν. [1.20.3] Υπάρχουν πολλά άλλα πράγματα, και σύγχρονα ακόμα, που δεν τα έχει θολώσει ο χρόνος, για τα οποία και οι άλλοι Έλληνες έχουν λανθασμένη ιδέα όπως, λόγου χάρη, ότι στην Σπάρτη οι Βασιλείς δεν έχουν μία αλλά δύο ψήφους ο καθένας ή ότι έχουν στον στρατό τους έναν λόχο ονομαζόμενον Πιτανάτη, που δεν υπήρξε ποτέ. Τέτοια είναι η αδιαφορία των πολλών, που δεν κοπιάζουν για να εξακριβώσουν την αλήθεια, αλλά προτιμούν τα έτοιμα σχήματα.
[1.21.1] Εντούτοις δεν θα έσφαλλε κανείς αν, με βάση τις ενδείξεις που ανάφερα, πίστευε ότι τα πράγματα έγιναν —κατά το μεγαλύτερο μέρος— όπως τα ιστόρησα. Δεν θα έπρεπε να δοθεί μεγαλύτερη πίστη στους ποιητές που ύμνησαν τα γεγονότα αυτά υπερβάλλοντας και στολίζοντάς τα ή στους χρονογράφους που έγραψαν περισσότερο για να τέρψουν τους ακροατές τους παρά για να πουν την αλήθεια. Δεν θα υπάρχει τρόπος να ελεγχθούν τα γεγονότα αυτά που είναι τόσο παλιά, ώστε βρίσκονται στην περιοχή του μύθου. Όμως πρέπει να θεωρηθεί ότι, αν και τόσο παλιά, τα γεγονότα αυτά έχουν εξακριβωθεί με βάση τις πιο σοβαρές ενδείξεις. [1.21.2] Και ο πόλεμος ο τωρινός —αν και είναι φυσικό, όταν γίνεται ένας πόλεμος να τον θεωρούν οι εμπόλεμοι σαν τον μεγαλύτερο απ᾽ όλους, αλλ᾽ όταν τελειώσει πάλι φυσικό είναι να θαυμάζουν τα παλαιότερα γεγονότα— θ᾽ αποδειχθεί, με κριτήριο αυτήν την ίδια πραγματικότητα, ότι ήταν ο μεγαλύτερος απ᾽ όλους τους προηγούμενους.
[1.22.1] Οι αγορεύσεις που εκφωνήθηκαν από διάφορα πρόσωπα είτε στις παραμονές του πολέμου είτε κατά την διάρκειά του ήταν δύσκολο ν᾽ αποδοθούν με ακρίβεια, τόσο εκείνες τις οποίες άκουσα ο ίδιος όσο κι εκείνες που άλλοι είχαν ακούσει και μου τις ανακοίνωσαν. Γι᾽ αυτό και τις έγραψα έχοντας υπόψη τί ήταν φυσικό να πουν ρήτορες που να αρμόζει καλύτερα στην περίσταση και ακολουθώντας, όσο το δυνατόν, την γενική έννοια των όσων πραγματικά είπαν. [1.22.2] Για τα γεγονότα του πολέμου δεν θέλησα ν᾽ αρκεσθώ σε πληροφορίες του πρώτου τυχόντος ούτε στην προσωπική μου αντίληψη και μόνο, αλλά έκανα προσεκτική έρευνα και για τα γεγονότα στα οποία ήμουν παρών και για τα όσα μου ανάφεραν άλλοι. [1.22.3] Η εξακρίβωση ήταν δύσκολη, γιατί όσοι ήσαν αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων μου έδιναν ο καθένας την δική του εκδοχή, ανάλογα με την συμπάθειά του προς τον ένα ή τον άλλο αντίπαλο. [1.22.4] Η έλλειψη του μυθώδους από τη διήγησή μου, ίσως την κάνει λιγότερο ευχάριστη. Αλλά θα είμαι ικανοποιημένος αν το έργο μου κριθεί ωφέλιμο από όσους θελήσουν να έχουν ακριβή γνώση των γεγονότων που συνέβησαν και εκείνων που θα συμβούν στο μέλλον, τα οποία, από την πλευρά της ανθρώπινης φύσης, θα είναι όμοια ή παραπλήσια. Έγραψα την Ιστορία μου για να μείνει αιώνιο κτήμα των ανθρώπων και όχι σαν έργο επίκαιρου διαγωνισμού για ένα πρόσκαιρο ακροατήριο.