[2.61.1] »Είναι, βέβαια, μεγάλη ανοησία να προτιμήσει κανείς να πολεμήσει όταν έχει την ευχέρεια της εκλογής και όταν όλα πάνε καλά. Αν όμως βρεθεί στην ανάγκη ή να υποχωρήσει και να υποταγεί, αμέσως, σε ξένους ή να προκινδυνεύσει, με την ελπίδα να νικήσει, είναι αξιοκατάκριτος εκείνος που δειλιάζει και όχι εκείνος που αντιμετωπίζει τον κίνδυνο. [2.61.2] Εγώ έχω πάντα την ίδια πεποίθηση και δεν αλλάζω γνώμη. Σεις, όμως, αλλάξατε. Συμφωνούσατε μαζί μου όσο δεν είχατε υποφέρει, ενώ, τώρα που κακοπάθατε, μετανιώσατε και, επειδή βρίσκεστε σε στιγμή αθυμίας, νομίζετε ότι οι συμβουλές μου δεν ήσαν σωστές. Αλλά ποιά είναι η αιτία; Είναι ότι οι δυσάρεστες συνέπειες της πολιτικής μου είναι παρούσες και τις υποφέρει ο καθένας από σας, ενώ τα ωφέλιμα αποτελέσματα είναι μελλοντικά και δεν τα βλέπουν όλοι. Έχετε χάσει τόσο πολύ το ηθικό σας από την απότομη αυτή αλλαγή, ώστε δύσκολα να μπορείτε να εμμείνετε στην απόφαση που πήραμε. [2.61.3] Τα ξαφνικά και απροσδόκητα πράγματα, που συμβαίνουν παρά κάθε πρόβλεψη, καταβάλλουν το ηθικό. Αυτό έγινε και με σας εξαιτίας των άλλων κακών, αλλά προπαντός εξαιτίας της επιδημίας. [2.61.4] Όμως είστε πολίτες μιας μεγάλης πολιτείας κι ανατραφήκατε με παραδόσεις αντάξιες του μεγαλείου της. Έχετε χρέος να υπομένετε τις μεγαλύτερες συμφορές και να μην εξευτελίζετε την φήμη που έχετε στον κόσμο. Οι άνθρωποι περιφρονούν εκείνον που, από δειλία, φαίνεται κατώτερος της φήμης του, όσο και αποστρέφονται εκείνον που, από αναίδεια, θέλει να έχει μεγαλύτερη φήμη απ᾽ ό,τι του ταιριάζει. Ξεχάστε τις προσωπικές σας συμφορές και στρέψετε όλη σας την προσπάθεια για να σώστε την πολιτεία.
[2.62.1] »Όσο για την σκέψη ότι οι θυσίες του πολέμου θα είναι υπερβολικά μεγάλες και δεν θα μας ωφελήσουν, τελικά, σε τίποτε, πρέπει να σας είναι αρκετά τα όσα επιχειρήματα σας έχω αναπτύξει πολλές φορές άλλοτε, τα οποία αποδείχνουν ότι τέτοιος φόβος είναι αβάσιμος. Αλλά θα προσθέσω σήμερα και το ακόλουθο επιχείρημα, σχετικό με την δύναμη της πολιτείας, το οποίο ούτε σεις έως τώρα φαίνεστε να το έχετε σκεφτεί ούτε εγώ έως τώρα τα ανάφερα. Δεν θα το χρησιμοποιούσα ούτε και τώρα, γιατί θα μπορούσε να θεωρηθεί κομπασμός, αν δεν σας έβλεπα τόσο παράλογα απελπισμένους. [2.62.2] Νομίζετε ότι εξουσιάζετε μόνο τους συμμάχους σας. Εγώ, όμως, σας λέω ότι από τα δύο μέρη του κόσμου που μπορεί να χρησιμοποιεί ο άνθρωπος, την γη και την θάλασσα, εξουσιάζετε απόλυτα την δεύτερη, όχι μόνο στις περιοχές όπου σήμερα κυριαρχείτε, αλλά και σ᾽ εκείνες όπου, στο μέλλον, θ᾽ αποφασίζατε να εκταθείτε. Με το ναυτικό που έχετε σήμερα ούτε ο Μέγας Βασιλεύς ούτε άλλο κανένα έθνος μπορεί να σας εμποδίσει να πάτε όπου θέλετε. [2.62.3] Η ναυτική αυτή δύναμη έχει πολύ μεγαλύτερη αξία από τα σπίτια σας και τα χωράφια σας, που η στέρησή τους σας φαίνεται τόσο φοβερή. Δεν πρέπει να θλίβεστε τόσο πολύ γι᾽ αυτά. Πρέπει να τα θεωρείτε σαν περιβολάκια ή μικροστολίδια πολυτελείας αν τα συγκρίνετε με τη ναυτική σας δύναμη. Πρέπει να ξέρετε ότι με την ελευθερία, αν την υπερασπιστούμε και την διαφυλάξομε, εύκολα θ᾽ αποκτήστε πάλι και σπίτια και χωράφια, ενώ αν υποκύψετε σε ξένους, τότε θα χάσετε κι αυτά που έχετε. Μην φανείτε διπλά κατώτεροι απ᾽ τους προγόνους σας που δεν κληρονόμησαν τόση δύναμη, αλλά την απόκτησαν με τον μόχθο τους, την διατήρησαν και μας την παράδωσαν. Είναι μεγαλύτερη ντροπή ν᾽ αφήσει κανείς να του πάρουν εκείνο που έχει παρά ν᾽ αποτύχει όταν επιχειρεί ν᾽ αποκτήσει κάτι. [2.62.4] Πρέπει, λοιπόν, ν᾽ αντιμετωπίζετε τον εχθρό όχι μόνο με υψηλό φρόνημα, αλλά και με περιφρόνηση. Αλαζονεία μπορεί να έχει κι ένας ανόητος ή και δειλός που σε κάποια επιχείρηση στάθηκε τυχερός, αλλά περιφρόνηση δεν έχει παρά μόνο εκείνος του οποίου η πεποίθηση υπεροχής επάνω στον εχθρό βασίζεται στην συνείδηση της δύναμής του, όπως συμβαίνει τώρα με σας. [2.62.5] Άλλωστε, όταν οι πιθανότητες είναι ίσες, η συνείδηση της υπεροχής του στερεώνει στον άνθρωπο την τόλμη. Δεν στηρίζεται στην αόριστη ελπίδα στην οποία προσφεύγει κανείς όταν δεν έχει τίποτε άλλο για να στηριχθεί, αλλά στην γνώση της δύναμής του, που κάνει ασφαλέστερες τις προβλέψεις του.
[2.63.1] »Πρέπει, λοιπόν, αφού όλοι υπερηφανεύεστε γι᾽ αυτό, να υπερασπίσετε την εξέχουσα θέση που έχει η πολιτεία εξαιτίας της υπεροχής της επάνω στους άλλους. Δεν πρέπει ν᾽ αποφεύγετε τις θυσίες, γιατί τότε και τις τιμές δεν πρέπει να επιδιώκετε. Ούτε πρέπει να νομίζετε ότι αγωνίζεστε για ένα μόνο πράγμα, την ελευθερία ή την υποδούλωση, αλλά ότι αγωνίζεστε και για να μην στερηθείτε από την εξουσία που έχετε, η οποία προκάλεσε τόση εναντίον σας έχθρα. [2.63.2] Δεν είναι πια καιρός να παραιτηθείτε από την ηγεμονία σας αυτή, ακόμα κι αν μερικοί από σας από φόβο των κινδύνων θα το πρότειναν δείχνοντας το θάρρος τους αδρανώντας. Την ηγεμονία που έχετε, την ασκείτε πια σαν τυραννίδα, που η απόκτησή της θεωρείται άδικη, αλλά η παραίτηση απ᾽ αυτήν θα ήταν επικίνδυνη. [2.63.3] Όσοι σκέπτονται έτσι, γρήγορα θα οδηγούσαν την πολιτεία στην καταστροφή αν έπειθαν και τους άλλους συμπολίτες τους ή αν είχαν κάπου αλλού να μετοικήσουν για να ζήσουν αυτόνομοι. Γιατί όσοι θέλουν την ησυχία τους, δεν μπορούν να σωθούν παρά εάν ακολουθούν τους θαρραλέους. Σε μια ηγεμονική πολιτεία, τέτοια δεν αρμόζουν. Αρμόζουν σε μια υπήκοο πολιτεία, για να ζει κάτω απ᾽ την ασφάλεια της δουλείας.