[2.147.1] Όλα τα παραπάνω τα λένε οι Αιγύπτιοι. Τώρα όμως θα περιγράψω όσα λένε οι άλλοι άνθρωποι ότι έγιναν σε τούτη τη χώρα, και τα λένε και οι Αιγύπτιοι συμφωνώντας με τους άλλους· θα προσθέσω ωστόσο σε αυτά και μερικά απ᾽ όσα είδα ο ίδιος. [2.147.2] Αφού ελευθερώθηκαν οι Αιγύπτιοι μετά τη βασιλεία του ιερέα του Ηφαίστου (γιατί δεν μπορούν ούτε στιγμή να ζήσουν χωρίς βασιλιά), χώρισαν όλη την Αίγυπτο σε δώδεκα μέρη και έταξαν δώδεκα βασιλιάδες. [2.147.3] Οι βασιλιάδες αυτοί έκαναν επιγαμίες και βασίλευαν ακολουθώντας νόμους που έλεγαν να μην ανατρέπουν ο ένας τον άλλο, να μην επιθυμούν να έχουν περισσότερα ο ένας από τον άλλο και να είναι πολύ καλοί φίλοι. [2.147.4] Θέσπισαν αυτούς τους νόμους και τους τηρούσαν με συνέπεια για τον εξής λόγο: μόλις ανέβηκαν στην εξουσία, από την αρχή αρχή, τους δόθηκε χρησμός ότι όποιος κάνει σπονδή με χάλκινο τάσι στο ιερό του Ηφαίστου (όπου συνάζονταν, όπως και σε όλα τα ιερά), αυτός θα βασιλεύσει σε ολόκληρη την Αίγυπτο.
[2.148.1] Αποφάσισαν επίσης αυτοί οι βασιλιάδες να αφήσουν κάποιο κοινό μνημείο, και με την απόφασή τους αυτή κατασκεύασαν έναν λαβύρινθο, που βρίσκεται λίγο πιο πάνω από τη λίμνη Μοίριδα, κάπου κοντά στη λεγόμενη Κροκοδειλούπολη· τον είδα τον λαβύρινθο αυτόν, και είναι ανώτερος από κάθε περιγραφή. [2.148.2] Γιατί αν υπολογίσουμε όλα μαζί τα τείχη των Ελλήνων και τα έργα που έχουν να επιδείξουν, θα αποδειχτούν κατώτερα από τούτον τον λαβύρινθο ως προς τον κόπο και τη δαπάνη, μολονότι και ο ναός της Εφέσου και ο ναός της Σάμου είναι αξιόλογοι. [2.148.3] Άλλωστε και οι πυραμίδες είναι ανώτερες από κάθε περιγραφή και αντάξιες η καθεμιά πολλών και μεγάλων ελληνικών έργων, αλλά τούτος ο λαβύρινθος ξεπερνάει και τις πυραμίδες. [2.148.4] Μέσα στον λαβύρινθο είναι δώδεκα σκεπαστές αυλές, με τις πύλες τους αντικριστές, έξι να βλέπουν προς τον βορρά και έξι προς τον νότο, συνεχόμενες, ενώ απ᾽ έξω τις περιβάλλει ο ίδιος τοίχος. Υπάρχουν ακόμη διπλές αίθουσες, άλλες υπόγειες, άλλες πάνω από τούτες, τρεις χιλιάδες όλες μαζί, από χίλιες πεντακόσιες η κάθε σειρά. [2.148.5] Τις αίθουσες που είναι από πάνω τις είδα ο ίδιος, τις περπάτησα, και ό,τι λέω το αντίκρισα με τα μάτια μου· αλλά για τις υπόγειες, κάτω από τούτες, πληροφορήθηκα από λόγια που άκουσα, επειδή οι Αιγύπτιοι επόπτες δεν θέλησαν καθόλου να μου τις δείξουν, λέγοντας ότι εκεί μέσα βρίσκονταν οι τάφοι των βασιλιάδων που πρώτοι οικοδόμησαν αυτόν τον λαβύρινθο, και των ιερών κροκοδείλων. [2.148.6] Έτσι, για τις κάτω αίθουσες λέω ό,τι άκουσα, ενώ τις απάνω, που είναι ανώτερες από ανθρώπινα έργα, τις είδα και ο ίδιος: τα περάσματα για να βγει κανείς από τα δωμάτια και τα πηγαινέλα εδώ κι εκεί ανάμεσα στις αυλές ήταν τόσο περίπλοκα ώστε μας έκαναν να σαστίζουμε περνώντας από την αυλή στις αίθουσες και από τις αίθουσες σε διαδρόμους με κολόνες και από τους διαδρόμους σε άλλα δωμάτια και από τις αίθουσες σε άλλες αυλές. [2.148.7] Όλα αυτά ήταν σκεπασμένα με πέτρινη στέγη σαν τους τοίχους, και οι τοίχοι ήταν γεμάτοι σκαλιστές παραστάσεις και η κάθε αυλή είχε περιστύλιο από άσπρη πέτρα με τέλεια εφαρμογή. Και στη γωνία όπου καταλήγει ο λαβύρινθος, ακουμπάει πυραμίδα σαράντα οργιές ψηλή, που έχει απάνω της σκαλισμένες μεγάλες ιερογλυφικές παραστάσεις· όσο για τον δρόμο ώς την πυραμίδα, είναι καμωμένος κάτω από τη γη.
[2.149.1] Και όμως, μόλο που τούτος ο λαβύρινθος είναι τέτοιας λογής, ακόμη μεγαλύτερο θαύμα παρουσιάζει η λίμνη η λεγόμενη του Μοίρη, που κοντά της είναι χτισμένος ο λαβύρινθος· η περίμετρος της λίμνης γύρω γύρω είναι τρεις χιλιάδες εξακόσιοι στάδιοι, που μας κάνουν εξήντα σχοίνους, όσο είναι δηλαδή το πλάτος της ίδιας της παραθαλάσσιας Αιγύπτου· η λίμνη είναι μακρουλή προς βορρά και νότο, και το βάθος της στο μεγαλύτερό του σημείο είναι πενήντα οργιές. [2.149.2] Ότι είναι έργο των χεριών, ότι την έχουν σκάψει δηλαδή, η λίμνη το δείχνει από μόνη της. Γιατί στο κέντρο της περίπου είναι στημένες δυο πυραμίδες που περισσεύουν πάνω από το νερό πενήντα οργιές, ενώ άλλο τόσο είναι το μέρος τους το χτισμένο κάτω από το νερό, και πάνω στην καθεμιά είναι ένας πέτρινος κολοσσός καθισμένος σε θρόνο. [2.149.3] Έτσι, οι πυραμίδες είναι εκατό οργιές, που ισοδυναμούν με έναν στάδιο τεσσάρων πλέθρων, αφού η κάθε οργιά είναι έξι πόδια ή τέσσερις πήχες, τα πόδια τέσσερις παλάμες και οι πήχες έξι παλάμες. [2.149.4] Το νερό ωστόσο δεν υπάρχει από μόνο του μέσα στη λίμνη (αφού ο τόπος εκεί είναι φοβερά άνυδρος), αλλά έρχεται με διώρυγα από τον Νείλο και έξι μήνες κυλάει μέσα στη λίμνη, έξι μήνες βγαίνει πάλι έξω, στον Νείλο. [2.149.5] Όταν το νερό κυλάει προς τα έξω, τους έξι αυτούς μήνες η λίμνη δίνει στο βασίλειο από τα ψάρια ένα ασημένιο τάλαντο την ημέρα, και όταν το νερό μπαίνει μέσα στη λίμνη, είκοσι μνες.
[2.150.1] Οι ντόπιοι μού είπαν ακόμη ότι η λίμνη αυτή, κάτω από τη γη, φτάνει και ώς τη Σύρτη, στη Λιβύη, στρίβοντας δυτικά, στα μεσόγεια, δίπλα στο βουνό πάνω από τη Μέμφιδα. [2.150.2] Επειδή όμως δεν έβλεπα πουθενά το χώμα που είχε βγει απ᾽ αυτό το έργο, μου γεννήθηκαν απορίες, και ρώτησα τους περίοικους της λίμνης πού βρισκόταν το χώμα που είχε βγει από εκεί. Μου είπαν λοιπόν πού το είχαν μεταφέρει και με έπεισαν αμέσως, δεδομένου ότι ήξερα από αφηγήσεις ότι και στη Νίνο της Ασσυρίας είχε συμβεί κάτι παρόμοιο. [2.150.3] Ο Σαρδανάπαλος δηλαδή, ο βασιλιάς της Νίνου, είχε μεγάλα πλούτη που φυλάγονταν σε υπόγεια θησαυροφυλάκια, και κάποιοι κλέφτες σκέφτηκαν να τα σηκώσουν. Αρχίζοντας λοιπόν από τα σπίτια τους, με κατεύθυνση προς τα βασιλικά ανάκτορα, έσκαβαν οι κλέφτες κάτω από τη γη, και το χώμα που έβγαινε από το λαγούμι, όταν νύχτωνε, το έριχναν στον ποταμό Τίγρητα που κυλάει κοντά στη Νίνο, ώσπου κατόρθωσαν αυτό που ήθελαν. [2.150.4] Το ίδιο άκουσα ότι έγινε και με το όρυγμα για τη λίμνη στην Αίγυπτο, μόνο που δεν έγινε νύχτα αλλά ημέρα· έσκαβαν δηλαδή και οι Αιγύπτιοι και κουβαλούσαν το χώμα στον Νείλο κι αυτός το έπαιρνε και το σκόρπιζε μετά. Έτσι λοιπόν λέγεται ότι ανοίχτηκε αυτή η λίμνη.