Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΑΡΡΙΑΝΟΣ
Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (3.14.4-3.15.4)
[3.14.4] Ταύτῃ μὲν δὴ τῶν Περσῶν φυγὴ καρτερὰ ἦν, καὶ οἱ Μακεδόνες ἐφεπόμενοι ἐφόνευον τοὺς φεύγοντας. οἱ δὲ ἀμφὶ Σιμμίαν καὶ ἡ τούτου τάξις οὐκέτι ξυνεξορμῆσαι Ἀλεξάνδρῳ δυνατοὶ ἐγένοντο ἐς τὴν δίωξιν, ἀλλ᾽ ἐπιστήσαντες τὴν φάλαγγα αὐτοῦ ἠγωνίζοντο, ὅτι τὸ εὐώνυμον τῶν Μακεδόνων πονεῖσθαι ἠγγέλλετο. [3.14.5] καὶ ταύτῃ παραρραγείσης αὐτοῖς τῆς τάξεως κατὰ τὸ διέχον διεκπαίουσι τῶν τε Ἰνδῶν τινες καὶ τῆς Περσικῆς ἵππου ὡς ἐπὶ τὰ σκευοφόρα τῶν Μακεδόνων· καὶ τὸ ἔργον ἐκεῖ καρτερὸν ἐγίγνετο· οἵ τε γὰρ Πέρσαι θρασέως προσέκειντο ἀνόπλοις τοῖς πολλοῖς καὶ οὐ προσδοκήσασιν ἐπὶ σφᾶς διεκπεσεῖσθαί τινας διακόψαντας διπλῆν τὴν φάλαγγα, καὶ οἱ αἰχμάλωτοι βάρβαροι ἐμβαλόντων τῶν Περσῶν ξυνεπέθεντο καὶ αὐτοὶ τοῖς Μακεδόσιν ἐν τῷ ἔργῳ. [3.14.6] τῶν δὲ ἐπιτεταγμένων τῇ πρώτῃ φάλαγγι οἱ ἡγεμόνες ὀξέως μαθόντες τὸ γιγνόμενον μεταβαλόντες, ᾗπερ παρήγγελτο αὐτοῖς, τὴν τάξιν ἐπιγίγνονται κατὰ νώτου τοῖς Πέρσαις, καὶ πολλοὺς μὲν αὐτῶν αὐτοῦ ἀμφὶ τοῖς σκευοφόροις ξυνεχομένους ἀπέκτειναν, οἱ δὲ αὐτῶν ἐγκλίναντες ἔφευγον. οἱ δ᾽ ἐπὶ τοῦ δεξιοῦ κέρως τῶν Περσῶν οὔπω τῆς φυγῆς τῆς Δαρείου ᾐσθημένοι περιϊππεύσαντες τὸ Ἀλεξάνδρου εὐώνυμον κατὰ κέρας τοῖς ἀμφὶ τὸν Παρμενίωνα ἐνέβαλλον. |
[3.14.4] Πραγματικά στο μέρος αυτό η φυγή των Περσών ήταν γενική, ενώ οι Μακεδόνες τους ακολουθούσαν από κοντά και σκότωναν όσους υποχωρούσαν. Ο Σιμμίας όμως με τους δικούς του και το τάγμα του δεν κατόρθωσαν πια να εξορμήσουν μαζί με τον Αλέξανδρο και να πάρουν μέρος στην καταδίωξη, αλλά σταμάτησαν τη φάλαγγά τους εκεί όπου βρίσκονταν και αγωνίζονταν, γιατί διαδόθηκε ότι πιεζόταν το αριστερό των Μακεδόνων. [3.14.5] Επειδή στο σημείο αυτό σχηματίστηκε ρήγμα στη μακεδονική παράταξη, μερικοί από τους Ινδούς και τους Πέρσες ιππείς πέρασαν ορμητικά μέσα από αυτό προς τα μεταγωγικά των Μακεδόνων. Στο μέρος αυτό έγινε πεισματώδης μάχη. Γιατί και οι Πέρσες επιχειρούσαν τολμηρές επιθέσεις κατά των Μακεδόνων, από τους οποίους οι περισσότεροι ήταν άοπλοι και δεν φαντάζονταν ποτέ ότι θα διασπούσε κανείς τη διπλή φάλαγγά τους για να τους επιτεθεί, και οι βάρβαροι αιχμάλωτοι, μόλις εισόρμησαν οι Πέρσες, επιτέθηκαν και αυτοί στη διάρκεια της μάχης εναντίον των Μακεδόνων. [3.14.6] Οι αρχηγοί όμως του στρατού που είχε παραταχθεί πίσω από την πρώτη γραμμή, μόλις αντιλήφθηκαν τί γινόταν, έκαμαν αμέσως μεταβολή και, όπως ακριβώς είχαν διαταχθεί, επέπεσαν στα νώτα των Περσών και σκότωσαν επί τόπου πολλούς από αυτούς, που ήταν συνωστισμένοι γύρω από τα μεταγωγικά, ενώ μερικοί άλλοι έκαμαν στροφή και διέφυγαν. Οι Πέρσες της δεξιάς πτέρυγας, που δεν είχαν ακόμη αντιληφθεί τη φυγή του Δαρείου, κινήθηκαν με το ιππικό τους γύρω από την αριστερή πτέρυγα του Αλεξάνδρου και επιτέθηκαν από τα πλάγια στους άνδρες του Παρμενίωνα. |