Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΗΡΟΔΟΤΟΣ
Ἱστορίαι (2.136.1-2.139.3)
[2.136.1] Μετὰ δὲ Μυκερῖνον γενέσθαι Αἰγύπτου βασιλέα ἔλεγον οἱ ἱρέες Ἄσυχιν, τὸν τὰ πρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα ποιῆσαι τῷ Ἡφαίστῳ προπύλαια, ἐόντα πολλῷ τε κάλλιστα καὶ πολλῷ μέγιστα. ἔχει μὲν γὰρ καὶ τὰ πάντα προπύλαια τύπους τε ἐγγεγλυμμένους καὶ ἄλλην ὄψιν οἰκοδομημάτων μυρίην, ἐκεῖνα δὲ καὶ μακρῷ μάλιστα. [2.136.2] ἐπὶ τούτου βασιλεύοντος ἔλεγον ἀμειξίης ἐούσης πολλῆς χρημάτων γενέσθαι νόμον Αἰγυπτίοισι, ἀποδεικνύντα ἐνέχυρον τοῦ πατρὸς τὸν νέκυν οὕτω λαμβάνειν τὸ χρέος· προστεθῆναι δὲ ἔτι τούτῳ τῷ νόμῳ τόνδε, τὸν διδόντα τὸ χρέος καὶ ἁπάσης κρατέειν τῆς τοῦ λαμβάνοντος θήκης, τῷ δὲ ὑποτιθέντι τοῦτο τὸ ἐνέχυρον τήνδε ἐπεῖναι ζημίην μὴ βουλομένῳ ἀποδοῦναι τὸ χρέος, μήτε αὐτῷ ἐκείνῳ τελευτήσαντι εἶναι ταφῆς κυρῆσαι μήτ᾽ ἐν ἐκείνῳ τῷ πατρωίῳ τάφῳ μήτ᾽ ἐν ἄλλῳ μηδενί, μήτε ἄλλον μηδένα τῶν ἑωυτοῦ ἀπογενόμενον θάψαι. [2.136.3] ὑπερβαλέσθαι δὲ βουλόμενον τοῦτον τὸν βασιλέα τοὺς πρότερον ἑωυτοῦ βασιλέας γενομένους Αἰγύπτου μνημόσυνον πυραμίδα λιπέσθαι ἐκ πλίνθων ποιήσαντα, ἐν τῇ γράμματα ἐν λίθῳ ἐγκεκολαμμένα τάδε λέγοντά ἐστι· [2.136.4] μή με κατονοσθῇς πρὸς τὰς λιθίνας πυραμίδας· προέχω γὰρ αὐτέων τοσοῦτο ὅσον ὁ Ζεὺς τῶν ἄλλων θεῶν. κοντῷ γὰρ ὑποτύπτοντες ἐς λίμνην, ὅ τι πρόσσχοιτο τοῦ πηλοῦ τῷ κοντῷ, τοῦτο συλλέγοντες πλίνθους εἴρυσαν καί με τρόπῳ τοιούτῳ ἐξεποίησαν. τοῦτον μὲν τοσαῦτα ἀποδέξασθαι. |
[2.136.1] Οι ιερείς λοιπόν μου είπαν ότι μετά τον Μυκερίνο βασιλιάς της Αιγύπτου έγινε ο Άσυχις, αυτός που έφτιαξε τα ανατολικά προπύλαια του ιερού του Ηφαίστου, τα οποία είναι πολύ ομορφότερα και μεγαλύτερα από τα άλλα. Γιατί όλα βέβαια τα προπύλαια έχουν σκαλιστές παραστάσεις και δείχνουν πλήθος αρχιτεκτονικά στολίδια, αλλά τούτα υπερέχουν κατά πολύ. [2.136.2] Όταν ήταν βασιλιάς ο Άσυχις, παρουσιάστηκε μεγάλη πτώση στις χρηματικές συναλλαγές, και γι᾽ αυτό θεσπίστηκε νόμος τα δάνεια να δίνονται με ενέχυρο τον νεκρό του πατέρα του· στον νόμο μάλιστα προστέθηκε και άλλος: ο δανειστής γινόταν κύριος ολόκληρου του τάφου του δανειολήπτη, και όποιος έβαζε αυτό το ενέχυρο και ύστερα αρνιόταν να πληρώσει το χρέος του, είχε να υποστεί τη συνέπεια ότι, αν πέθαινε ο ίδιος, δεν επιτρεπόταν να ταφεί ούτε στον οικογενειακό του τάφο ούτε σε κανέναν άλλο, όπως επίσης δεν μπορούσε να θάψει και κανέναν από τους δικούς του αν πέθαινε. [2.136.3] Και θέλοντας τούτος ο βασιλιάς να ξεπεράσει αυτούς που είχαν γίνει βασιλιάδες της Αιγύπτου πριν από τον ίδιο, άφησε για μνημείο του πυραμίδα καμωμένη από πλίνθες, με πέτρινη επιγραφή επάνω της που λέει τα εξής: [2.136.4] «Μη με υποτιμήσεις μπροστά στις πέτρινες πυραμίδες, γιατί υπερέχω απ᾽ αυτές όσο ο Δίας από τους άλλους θεούς: βουτώντας κοντάρι μέσα στη λίμνη και μαζεύοντας όση λάσπη κολλούσε πάνω στο κοντάρι και κόβοντάς την πλίνθες, μ᾽ αυτόν τον τρόπο μ᾽ έφτιαξαν». Τόσα λοιπόν ήταν τα έργα αυτού του βασιλιά. |