Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Νεκρικοὶ Διάλογοι (6.1-6.3)


6. ΜΕΝΙΠΠΟΥ ΚΑΙ ΑΙΑΚΟΥ


ΜΕΝΙΠΠΟΣ
[6.1] Πρὸς τοῦ Πλούτωνος, ὦ Αἰακέ, περιήγησαί μοι τὰ ἐν ᾅδου πάντα.
ΑΙΑΚΟΣ
Οὐ ῥᾴδιον, ὦ Μένιππε, ἅπαντα· ὅσα μέντοι κεφαλαιώδη, μάνθανε· οὗτος μὲν ὅτι Κέρβερός ἐστιν οἶσθα, καὶ τὸν πορθμέα τοῦτον, ὅς σε διεπέρασεν, καὶ τὴν λίμνην καὶ τὸν Πυριφλεγέθοντα ἤδη ἑώρακας εἰσιών.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Οἶδα ταῦτα καὶ σέ, ὅτι πυλωρεῖς, καὶ τὸν βασιλέα εἶδον καὶ τὰς Ἐρινῦς· τοὺς δὲ ἀνθρώπους μοι τοὺς πάλαι δεῖξον καὶ μάλιστα τοὺς ἐπισήμους αὐτῶν.
ΑΙΑΚΟΣ
Οὗτος μὲν Ἀγαμέμνων, οὗτος δὲ Ἀχιλλεύς, οὗτος δὲ Ἰδομενεὺς πλησίον, οὗτος δὲ Ὀδυσσεύς, εἶτα Αἴας καὶ Διομήδης καὶ οἱ ἄριστοι τῶν Ἑλλήνων.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
[6.2] Βαβαί, ὦ Ὅμηρε, οἷά σοι τῶν ῥαψῳδιῶν τὰ κεφάλαια χαμαὶ ἔρριπται ἄγνωστα καὶ ἄμορφα, κόνις πάντα καὶ λῆρος πολύς, ἀμενηνὰ ὡς ἀληθῶς κάρηνα. οὗτος δέ, ὦ Αἰακέ, τίς ἐστιν;
ΑΙΑΚΟΣ
Κῦρός ἐστιν· οὗτος δὲ Κροῖσος, ὁ δ᾽ ὑπὲρ αὐτὸν Σαρδανάπαλλος, ὁ δ᾽ ὑπὲρ τούτους Μίδας, ἐκεῖνος δὲ Ξέρξης.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Εἶτα σέ, ὦ κάθαρμα, ἡ Ἑλλὰς ἔφριττε ζευγνύντα μὲν τὸν Ἑλλήσποντον, διὰ δὲ τῶν ὀρῶν
πλεῖν ἐπιθυμοῦντα; οἷος δὲ καὶ ὁ Κροῖσός ἐστιν. τὸν Σαρδανάπαλλον δέ, ὦ Αἰακέ, πατάξαι μοι κατὰ κόρρης ἐπίτρεψον.
ΑΙΑΚΟΣ
Μηδαμῶς· διαθρύπτεις γὰρ αὐτοῦ τὸ κρανίον γυναικεῖον ὄν.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Οὐκοῦν ἀλλὰ προσπτύσομαί γε πάντως αὐτῷ ἀνδρογύνῳ γε ὄντι.
ΑΙΑΚΟΣ
[6.3] Βούλει σοὶ ἐπιδείξω καὶ τοὺς σοφούς;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Νὴ Δία γε.
ΑΙΑΚΟΣ
Πρῶτος οὗτός σοι ὁ Πυθαγόρας ἐστί.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Χαῖρε, ὦ Εὔφορβε ἢ Ἄπολλον ἢ ὅ τι ἂν θέλῃς.
ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
Μὴ καὶ σύ γε, ὦ Μένιππε.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Οὐκέτι χρυσοῦς ὁ μηρός σοι;
ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
Οὐ γάρ· ἀλλὰ φέρε ἴδω εἴ τί σοι ἐδώδιμον ἡ πήρα ἔχει.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Κυάμους, ὦγαθέ· ὥστε οὐ τουτί σοι ἐδώδιμον.
ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
Δὸς μόνον· ἄλλα παρὰ νεκροῖς δόγματα· ἔμαθον γάρ, ὡς οὐδὲν ἴσον κύαμοι καὶ κεφαλαὶ τοκήων ἐνθάδε.


6. ΜΕΝΙΠΠΟΥ ΚΑΙ ΑΙΑΚΟΥ


ΜΕΝΙΠΠΟΣ
[6.1] Για όνομα του Πλούτωνα, Αιακέ, ξενάγησέ με σε όλα τα κατατόπια του Άδη.
ΑΙΑΚΟΣ
Δεν είναι εύκολο, Μένιππε, να σε ξεναγήσω σε όλα. Μάθε λοιπόν τα σημαντικότερα. Το ότι αυτός εδώ είναι ο Κέρβερος το ξέρεις, και τον περαματάρη από δω, που σε μετέφερε στην απέναντι όχθη, και τη λίμνη και τον Πυριφλεγέθοντα ήδη τα είδες μπαίνοντας.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Αυτά τα ξέρω, κι εσένα, που προσέχεις την πύλη, και τον βασιλιά τον είδα και τις Ερινύες. Τους ανθρώπους όμως τους παλιούς δείξε μου, και ιδιαίτερα τους επισημότερους απ᾽ αυτούς.
ΑΙΑΚΟΣ
Αυτός είναι ο Αγαμέμνονας, εκείνος ο Αχιλλέας, αυτός κοντά του ο Ιδομενέας, έπειτα ο Οδυσσέας, μετά ο Αίαντας και ο Διομήδης και οι ενδοξότεροι από τους Έλληνες.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
[6.2] Αλίμονο, Όμηρε, πώς είναι έτσι παραπεταμένα κάτω τα σημαντικότερα πρόσωπα των ραψωδιών σου, απροσδιόριστα και δύσμορφα, όλα σκόνη και πολλές αερολογίες, πραγματικά «αδύναμα κεφάλια»! Κι αυτός, Αιακέ, ποιός είναι;
ΑΙΑΚΟΣ
Είναι ο Κύρος· κι αυτός εκεί ο Κροίσος, και πάνω απ᾽ αυτόν ο Σαρδανάπαλος, και πάνω απ᾽ αυτούς ο Μίδας, κι εκείνος πάλι ο Ξέρξης.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Καλά, κι έπειτα εσένα έτρεμε η Ελλάδα, κάθαρμα, όταν από τη μια γεφύρωνες τον Ελλήσποντο, κι από την άλλη επιθυμούσες να πλεύσεις μέσα απ᾽ τα βουνά; Πώς είναι κι ο καημένος ο Κροίσος! Τον Σαρδανάπαλο όμως, Αιακέ, επίτρεψέ μου να τον χαστουκίσω στο μάγουλο.
ΑΙΑΚΟΣ
Όχι βέβαια. Θα του κομματιάσεις το κρανίο, έτσι γυναικείο που είναι.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Καλά λοιπόν, αλλά τουλάχιστον θα φτύσω επάνω του, μια και είναι θηλυπρεπής.
ΑΙΑΚΟΣ
[6.3] Θέλεις να σου δείξω και τους σοφούς;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Ασφαλώς, μά τον Δία.
ΑΙΑΚΟΣ
Πρώτος απ᾽ όλους είναι αυτός εδώ ο Πυθαγόρας.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Γεια σου, Εύφορβε ή Απόλλωνα ή ό,τι άλλο θα ήθελες.
ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
Γεια χαρά και σ᾽ εσένα, Μένιππε.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Δεν είναι άλλο πια χρυσός ο μηρός σου;
ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
Όχι βέβαια. Αλλά δώσ᾽ μου να δω αν έχει τίποτε φαγώσιμο το σακούλι σου.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Κουκιά, αγαπητέ μου· συνεπώς τίποτε φαγώσιμο για σένα.
ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
Δώσ᾽ μου μονάχα. Στους νεκρούς άλλες είναι οι αρχές: έμαθα πως εδώ τα κουκιά δεν ισοδυναμούν καθόλου με τα κεφάλια των γονιών μας.