[49] Ποιός θα μπορούσε να μείνει αδιάφορος για τον γάμο της Ελένης, από τη στιγμή που μετά την αρπαγή της οι Έλληνες αγανάκτησαν τόσο πολύ σαν να είχε ερημωθεί όλη η Ελλάδα, ενώ οι βάρβαροι υπερηφανεύτηκαν τόσο πολύ σαν να μας είχαν κυριεύσει όλους μας; Είναι φανερό ποιά στάση κράτησαν ο ένας για τον άλλον. Ενώ δηλαδή υπήρχαν σ᾽ αυτούς προηγουμένως πολλές αφορμές για παράπονα, για όλα αυτά γενικώς έμεναν απαθείς· για τη γυναίκα όμως αυτή προκάλεσαν πόλεμο τόσο μεγάλο, όχι μόνο ως προς την ένταση της οργής αλλά και ως προς τη χρονική διάρκεια και το πλήθος των προετοιμασιών, όσος δεν είχε γίνει κανένας ως τη στιγμή εκείνη. [50] Μολονότι μπορούσαν οι Τρώες από τη μεριά τους να είχαν απαλλαγεί από τα κακά που τους ταλαιπωρούσαν, δίνοντας πίσω την Ελένη, οι Έλληνες από την άλλη αδιαφορώντας για εκείνη να ζουν τον υπόλοιπο καιρό χωρίς φόβο, ούτε οι μεν ούτε οι δε το θέλησαν. Αλλά οι Τρώες έβλεπαν αδιάφορα και τις πόλεις τους να καταστρέφονται και την ύπαιθρό του να ερημώνεται, προκειμένου να μην εγκαταλείψουν την Ελένη στους Έλληνες, οι Έλληνες πάλι προτιμούσαν να μένουν στην ξένη χώρα ως τα βαθιά γεράματα και να μη δουν ποτέ πια τους δικούς τους, παρά να εγκαταλείψουν εκείνη και να γυρίσουν στην πατρίδα τους. [51] Και έκαναν όλα αυτά όχι υποστηρίζοντας τον Αλέξανδρο ή τον Μενέλαο, αλλά οι Τρώες χάρη της Ασίας, οι Έλληνες χάρη της Ευρώπης, επειδή πίστευαν ότι σε όποια ήπειρο θα κατοικούσε προσωπικά η Ελένη αυτή θα ευνοούνταν περισσότερο από την τύχη.
[52] Τόσο σφοδρό πάθος είχε καταλάβει όχι μόνο τους Έλληνες και τους βαρβάρους αλλά και τους θεούς, για τις ταλαιπωρίες και για την εκστρατεία εκείνη, ώστε ούτε τα παιδιά τους απέτρεψαν από το να πάρουν μέρος στις μάχες γύρω από την Τροία. Έτσι, αν και ο Δίας γνώριζε από πριν την τύχη του Σαρπηδόνα, η Ηώς την τύχη του Μέμνονα, ο Ποσειδών την τύχη του Κύκνου και η Θέτις την τύχη του Αχιλλέα, εντούτοις τους παρακίνησαν και τους έστειλαν στον πόλεμο, [53] επειδή είχαν τη γνώμη ότι ήταν προτιμότερο να πεθάνουν μαχόμενοι για την κόρη του Δία παρά να ζουν μένοντας μακριά από τους κινδύνους για χάρη εκείνης. Γιατί πρέπει όμως να μας εκπλήσσουν οι σκέψεις που έκαναν για τα παιδιά τους; Οι ίδιοι, άλλωστε, έκαναν πόλεμο πολύ μεγαλύτερο και φοβερότερο από εκείνον, εναντίον των Γιγάντων· γιατί εναντίον εκείνων πολέμησαν ο ένας στο πλευρό του άλλου, ενώ χάριν αυτής ο ένας εναντίον του άλλου.
[54] Εύλογα και εκείνη πήραν αυτές τις αποφάσεις και εγώ από τη μεριά μου δικαιούμαι να μεταχειριστώ τα πλέον υπερβολικά μέσα για χάρη της. Η ομορφιά της Ελένης ήταν εκθαμβωτική, πράγμα που είναι το πιο σεβαστό, το πιο πολύτιμο και το πιο θεϊκό από όλα τα καλά του κόσμου. Είναι εύκολο να υπολογίσουμε τη δύναμη της ομορφιάς. Πολλά δηλαδή πράγματα που δεν χαρακτηρίζονται από ανδρεία ή σοφία ή δικαιοσύνη ίσως φανούν πολυτιμότερα από όσο το καθένα από αυτά· κανένα όμως πράγμα ξένο προς την ομορφιά δεν θα βρούμε να εκτιμάται, αλλά όλα να περιφρονούνται, εκτός από όσα έχουν σχέση με το χάρισμα αυτό· έτσι, ο λόγος για τον οποίο ακριβώς εκτιμάται τόσο πολύ η αρετή είναι ότι είναι ο πιο όμορφος τρόπος να ζει κανείς.
[55] Πόσο υπερέχει η ομορφιά από τα άλλα χαρίσματα μπορεί κανείς να το καταλάβει από τις διαθέσεις μας προς το καθένα από αυτά. Τα άλλα γενικά πράγματα που χρειαζόμαστε επιθυμούμε απλώς να τα αποκτήσουμε· πέρα όμως από αυτό δεν έχουμε στην ψυχή μας κανένα άλλο πάθος γι᾽ αυτά. Για τα ωραία πράγματα όμως έχουμε ένα έμφυτο πάθος, του οποίου η ένταση της επιθυμίας αντιστοιχεί με την ανωτερότητα του πράγματος που αναζητείται. [56] Φθονούμε όσους είναι ανώτεροι από μας σε ευφυΐα ή σε κάποιο άλλο χάρισμα, εκτός και αν ευεργετώντας μας καθημερινά κερδίσουν τη συμπάθειά μας και μας αναγκάσουν να τους υπομένουμε· αντίθετα, μόλις δούμε ωραίους ανθρώπους τους συμπαθούμε αμέσως και μόνο αυτούς, όπως τους θεούς, δεν κουραζόμαστε να τους υπηρετούμε· [57] απεναντίας, με περισσότερη ευχαρίστηση υπηρετούμε αυτούς παρά εξουσιάζουμε τους άλλους, χρωστώντας περισσότερη ευγνωμοσύνη σ᾽ αυτούς που μας προστάζουν παρά σ᾽ εκείνους που δεν ζητούν από μας τίποτε. Ακόμη, λοιδορούμε και αποκαλούμε κόλακες όσους υποκύπτουν σε κάποιαν άλλη δύναμη, αλλά θεωρούμε λάτρεις του ωραίου και εργατικούς όσους λατρεύουν την ομορφιά.
[58] Τόσο μεγάλη ευσέβεια και φροντίδα δείχνουμε για το χάρισμα της ομορφιάς, ώστε τους ωραίους που εμπορεύονται την ομορφιά τους και έκαναν κακόβουλα σχέδια για τη νεότητά τους τους στιγματίζουμε περισσότερο από όσο εκείνους που κακοποιούν άλλα άτομα· εκείνους, εξάλλου, που διαφυλάσσουν την ομορφιά της νιότης τους ως ιερό απάτητο από τους πονηρούς ανθρώπους, αυτούς τους τιμούμε σε όλη την υπόλοιπη ζωή τους με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο θα τιμούσαμε τους ευεργέτες ολόκληρης της πόλης.