Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

Ἀλέξανδρος (10.1-10.7)


[10.1] Ἐπεὶ δὲ Πιξώδαρος ὁ Καρίας σατράπης, ὑποδυόμενος δι᾽ οἰκειότητος εἰς τὴν Φιλίππου συμμαχίαν, ἐβούλετο τὴν πρεσβυτάτην τῶν θυγατέρων Ἀρριδαίῳ τῷ Φιλίππου γυναῖκα δοῦναι καὶ περὶ τούτων Ἀριστόκριτον εἰς Μακεδονίαν ἀπέστειλεν, αὖθις ἐγίνοντο λόγοι καὶ διαβολαὶ παρὰ τῶν φίλων καὶ τῆς μητρὸς πρὸς Ἀλέξανδρον, ὡς Ἀρριδαῖον ἐπὶ τῇ βασιλείᾳ Φιλίππου γάμοις λαμπροῖς καὶ πράγμασι μεγάλοις εἰσοικειοῦντος. [10.2] ὑφ᾽ ὧν διαταραχθεὶς πέμπει Θεσσαλὸν εἰς Καρίαν τὸν τῶν τραγῳδιῶν ὑποκριτήν, Πιξωδάρῳ διαλεξόμενον ὡς χρὴ τὸν νόθον ἐάσαντα καὶ οὐ φρενήρη μεθαρμόσασθαι τὸ κῆδος εἰς Ἀλέξανδρον. [10.3] καὶ Πιξωδάρῳ μὲν οὐ παρὰ μικρὸν ἤρεσκε ταῦτα τῶν προτέρων μᾶλλον· ὁ δὲ Φίλιππος αἰσθόμενος † ὄντα τὸν Ἀλέξανδρον εἰς τὸ δωμάτιον, παραλαβὼν τῶν φίλων αὐτοῦ καὶ συνήθων ἕνα Φιλώταν τὸν Παρμενίωνος, ἐπετίμησεν ἰσχυρῶς καὶ πικρῶς ἐλοιδόρησεν ὡς ἀγεννῆ καὶ τῶν ὑπαρχόντων περὶ αὐτὸν ἀγαθῶν ἀνάξιον, εἰ Καρὸς ἀνθρώπου καὶ βαρβάρῳ βασιλεῖ δουλεύοντος ἀγαπᾷ γαμβρὸς γενέσθαι. [10.4] τὸν δὲ Θεσσαλὸν ἔγραψε Κορινθίοις ὅπως ἀναπέμψωσιν ἐν πέδαις δεδεμένον, τῶν δ᾽ ἄλλων ἑταίρων Ἅρπαλον καὶ Νέαρχον, ἔτι δ᾽ Ἐρίγυιον καὶ Πτολεμαῖον ἐκ Μακεδονίας μετέστησεν, οὓς ὕστερον Ἀλέξανδρος καταγαγὼν ἐν ταῖς μεγίσταις ἔσχε τιμαῖς.
[10.5] Ἐπεὶ δὲ Παυσανίας Ἀττάλου γνώμῃ καὶ Κλεοπάτρας ὑβρισθεὶς καὶ μὴ τυχὼν δίκης ἀνεῖλε Φίλιππον, τὸ μὲν πλεῖστον εἰς Ὀλυμπιάδα τῆς αἰτίας περιῆλθεν, ὡς θυμουμένῳ τῷ νεανίσκῳ προσεγκελευσαμένην καὶ παροξύνασαν, ἔθιγε δέ τις καὶ Ἀλεξάνδρου διαβολή. [10.6] λέγεται γὰρ ἐντυχόντος αὐτῷ τοῦ Παυσανίου μετὰ τὴν ὕβριν ἐκείνην καὶ ἀποδυρομένου προενέγκασθαι τὸ τῆς Μηδείας ἰαμβεῖον·
τὸν δόντα καὶ γήμαντα καὶ γαμουμένην.
[10.7] οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τοὺς συναιτίους τῆς ἐπιβουλῆς ἀναζητήσας ἐκόλασε, καὶ τὴν Κλεοπάτραν ἀποδημοῦντος αὐτοῦ τῆς Ὀλυμπιάδος ὠμῶς μεταχειρισαμένης ἠγανάκτησε.


[10.1] Όταν ο Πιξώδαρος, ο σατράπης της Καρίας, προσπαθώντας να εισχωρήσει στη συμμαχία του Φιλίππου μέσω συγγένειας, έβαλε εμπρός να παντρέψει τη μεγαλύτερη θυγατέρα του με τον Αρριδαίο, τον γιο του Φιλίππου και έστειλε γι᾽ αυτό τον σκοπό στη Μακεδονία τον Αριστόκριτο, αμέσως οι φίλοι και η μητέρα του Αλέξανδρου άρχισαν τα λόγια και τις διαβολές προς αυτόν, ότι τάχα ο Φίλιππος προόριζε τον Αρριδαίο για τη βασιλεία με λαμπρούς γάμους και με μεγάλα γεγονότα. [10.2] Ταραγμένος από αυτά ο Αλέξανδρος στέλνει στην Καρία τον Θεσσαλό, τον υποκριτή των τραγωδιών, για να συζητήσει με τον Πιξώδαρο ότι πρέπει να αφήσει τον νόθο και ανόητο γιο και να στρέψει το ενδιαφέρον του προς τον Αλέξανδρο. [10.3] Αυτά άρεσαν στον Πιξώδαρο πολύ περισσότερο από τα προηγούμενα. Όταν όμως τα πληροφορήθηκε ο Φίλιππος, πήγε στο δωμάτιο του Αλέξανδρου, αφού πήρε μαζί του έναν από τους φίλους και συντρόφους του γιου του, τον Φιλώτα, τον γιο του Παρμενίωνα, του έκανε αυστηρές συστάσεις και τον κορόιδεψε πικρόχολα ως κατώτερο της καταγωγής του και ανάξιο των αγαθών που τον περιέβαλλαν, αφού αρκείται στο να γίνει γαμπρός ενός ανθρώπου από την Καρία, δούλου ενός βάρβαρου βασιλιά. [10.4] Όσο για τον Θεσσαλό, έγραψε στους Κορινθίους να του τον στείλουν αλυσοδεμένο. Από τους άλλους φίλους του Αλέξανδρου, τον Άρπαλο, τον Νέαρχο και ακόμη τους Ερύγυιο και Πτολεμαίο, τους έδιωξε από τη Μακεδονία. Αργότερα τους επανέφερε ο Αλέξανδρος και τους περιέβαλε με τις μεγαλύτερες τιμές. [10.5] Όταν ο Παυσανίας σκότωσε τον Φίλιππο, επειδή σύμφωνα με την άποψη του Άτταλου και της Κλεοπάτρας ταπεινώθηκε και δεν πήρε ικανοποίηση, οι περισσότερες κατηγορίες επικεντρώθηκαν στην Ολυμπιάδα, ότι αυτή τάχα παρακίνησε και παρότρυνε τον θυμωμένο νεαρό· κάποια διαβολή μάλιστα έθιγε και τον Αλέξανδρο. [10.6] Λένε δηλαδή ότι, όταν τον συνάντησε ο Παυσανίας έπειτα από εκείνη την ταπείνωση κλαίγοντας, εκείνος του πέταξε τούτον τον στίχο της Μήδειας
τον πεθερό και τον γαμπρό και τη νύφη.
[10.7] Ωστόσο, ερευνώντας αργότερα για τους συνυπεύθυνους της επιβουλής, τους βρήκε και τους τιμώρησε· όσο για την Ολυμπιάδα, τα έβαλε μαζί της, επειδή κατά την απουσία του συμπεριφέρθηκε σκληρά προς την Κλεοπάτρα.