[3.8.7] Με τον στρατό αυτόν είχε στρατοπεδεύσει ο Δαρείος στα Γαυγάμηλα, κοντά στον ποταμό Βούμηλο, σε έναν τόπο που ήταν ομαλός από όλες τις μεριές και απείχε εξακοσίους περίπου σταδίους από τα Άρβηλα. Όσα μέρη του τόπου τούτου ήταν ακατάλληλα για ιππασία από πολύ πριν τα είχαν κάμει οι Πέρσες κατάλληλα και για την επέλαση των αρμάτων και για τη διάβαση του ιππικού. Γιατί μερικοί προσπάθησαν να πείσουν τον Δαρείο ότι νικήθηκε στη μάχη της Ισσού, επειδή το πεδίο της μάχης ήταν εκεί στενόχωρο· και ο Δαρείος πείστηκε εύκολα.
[3.9.1] Όταν πληροφορήθηκε αυτά ο Αλέξανδρος από τους Πέρσες κατασκόπους που είχαν αιχμαλωτιστεί, έμεινε εκεί όπου τα πληροφορήθηκε τέσσερις ημέρες· και τον στρατό του άφησε να ξεκουραστεί από την ταλαιπωρία της πορείας και το στρατόπεδό του οχύρωσε με τάφρο και με χαράκωμα, γιατί αποφάσισε να αφήσει πίσω τα μεταγωγικά του, καθώς και τους στρατιώτες του που ήταν ανίκανοι για μάχη, και ο ίδιος να προχωρήσει στον αγώνα με τους μάχιμους άνδρες του που δεν είχαν μαζί τους τίποτε άλλο εκτός από όπλα. [3.9.2] Παρέλαβε λοιπόν μέσα στη νύχτα τον στρατό και τον οδήγησε έξω από το στρατόπεδο, γύρω στη δεύτερη νυκτοφυλακή, ώστε μόλις ξημερώσει να συμπλακεί με τους βαρβάρους. Όταν πληροφορήθηκε ο Δαρείος ότι βάδιζε εναντίον του ο Αλέξανδρος, παρέταξε τον στρατό του για μάχη· και ο Αλέξανδρος οδηγούσε επίσης συνταγμένο τον στρατό του. Οι δύο στρατοί απείχαν ήδη μεταξύ τους εξήντα περίπου σταδίους, αλλά δεν έβλεπε ακόμη ο ένας τον άλλον, γιατί ανάμεσα και στους δύο υπήρχαν λόφοι.
[3.9.3] Όταν ο Αλέξανδρος απείχε τριάντα περίπου σταδίους από το περσικό στρατόπεδο και ο στρατός του άρχισε πια να κατεβαίνει από τους λόφους, τότε, μόλις είδε τους βαρβάρους, σταμάτησε εκεί την φάλαγγά του· και αφού συγκάλεσε ξανά τους εταίρους, τους στρατηγούς, τους ιλάρχους και τους αρχηγούς των συμμάχων και των ξένων μισθοφόρων, συσκεπτόταν αν έπρεπε από εκεί να οδηγήσει αμέσως τη φάλαγγα εναντίον του εχθρού, όπως οι περισσότεροι τον προέτρεπαν ή, όπως ακριβώς θεωρούσε σωστό ο Παρμενίων, [3.9.4] να στρατοπεδεύσει τότε εκεί και να κάμει αναγνώριση όλης της γύρω περιοχής με προσοχή, μήπως υπήρχε εκεί κανένα μέρος ύποπτο ή αδιάβατο ή αν υπήρχαν τάφροι ή κρυφοί πάσσαλοι μπηγμένοι στο έδαφος και συγχρόνως να εξετάσει με ακρίβεια τις εχθρικές θέσεις. Υπερίσχυσε η γνώμη του Παρμενίωνα και έτσι στρατοπέδευσαν εκεί συνταγμένοι, όπως ακριβώς σκόπευαν να βαδίσουν για τη μάχη.
[3.9.5] Ο Αλέξανδρος λοιπόν παρέλαβε τους ελαφρά οπλισμένους και από τους ιππείς τούς εταίρους και περιόδευσε έφιππος εξετάζοντας όλη τη γύρω περιοχή, όπου επρόκειτο να συνάψει τη μάχη. Μετά επέστρεψε και συγκάλεσε ξανά τους ίδιους αρχηγούς· τους είπε ότι αυτούς τους ίδιους δεν είναι ανάγκη καν να τους παρακινήσει να αγωνιστούν, γιατί από πολύν ήδη χρόνο έχουν παρακινηθεί από τη δική τους την ανδρεία και από τα λαμπρά κατορθώματα, που έχουν μέχρι τώρα πολλές φορές επιτελέσει. [3.9.6] Απαιτούσε όμως ο καθένας από αυτούς να ενθαρρύνει τους άνδρες του, δηλαδή ο κάθε λοχαγός τους στρατιώτες του λόχου του και ο κάθε ίλαρχος τους ιππείς της δικής του ίλης, οι ταξίαρχοι τα τάγματά τους και ο καθένας από τους αρχηγούς των πεζών τη φάλαγγα που έχει υπό τις διαταγές του. Στη μάχη αυτή, είπε, δεν πρόκειται να πολεμήσουν, όπως προηγουμένως, για την Κοίλη Συρία ή τη Φοινίκη ούτε για την Αίγυπτο, αλλά θα κριθεί τώρα ποιοί πρόκειται να κυριαρχήσουν σε ολόκληρη την Ασία. [3.9.7] Δεν χρειάζεται λοιπόν να τους παρακινήσει για λαμπρά έργα με πολλούς λόγους, εφόσον την αρετή αυτή την έχουν μέσα τους, αλλά να τους υποδείξει να φροντίσει ο καθένας τους να έχει πειθαρχία κατά την ώρα της μάχης, απόλυτη ησυχία, όταν θα είναι ανάγκη να επιτεθούν στον εχθρό αθόρυβα και αντίθετα με δυνατές φωνές κάθε φορά που θα πρέπει να φωνάζουν· άλλοτε πάλι να χρησιμοποιούν πολεμικές ιαχές που προκαλούν τον μεγαλύτερο φόβο στον εχθρό, όταν η περίσταση το επιβάλλει· [3.9.8] να φροντίζουν επίσης να ακούουν γρήγορα οι ίδιοι τις διαταγές του και στη συνέχεια να τις μεταβιβάζουν γρήγορα στις μονάδες τους· προπάντων να έχει ο καθένας τους υπόψη ότι, αν παραμελεί το καθήκον του, κινδυνεύει συγχρόνως και το σύνολο, ενώ, αν το εκτελεί με επιμέλεια, τότε και το σύνολο σώζεται.