Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΗΡΟΔΟΤΟΣ
Ἱστορίαι (2.91.1-2.92.5)
[2.91.1] Ἑλληνικοῖσι δὲ νομαίοισι φεύγουσι χρᾶσθαι, τὸ δὲ σύμπαν εἰπεῖν, μηδ᾽ ἄλλων [μηδαμὰ] μηδαμῶν ἀνθρώπων νομαίοισι. οἱ μέν νυν ἄλλοι Αἰγύπτιοι οὕτω τοῦτο φυλάσσουσι. ἔστι δὲ Χέμμις πόλις μεγάλη νομοῦ τοῦ Θηβαϊκοῦ ἐγγὺς Νέης πόλιος. [2.91.2] ἐν ταύτῃ τῇ πόλι ἔστι Περσέος τοῦ Δανάης ἱρὸν τετράγωνον, πέριξ δὲ αὐτοῦ φοίνικες πεφύκασι. τὰ δὲ πρόπυλα τοῦ ἱροῦ λίθινά ἐστι κάρτα μεγάλα· ἐπὶ δὲ αὐτοῖσι ἀνδριάντες δύο ἑστᾶσι λίθινοι μεγάλοι. ἐν δὲ τῷ περιβεβλημένῳ τούτῳ νηός τε ἔνι καὶ ἄγαλμα ἐν αὐτῷ ἐνέστηκε τοῦ Περσέος. [2.91.3] οὗτοι οἱ Χεμμῖται λέγουσι τὸν Περσέα πολλάκις μὲν ἀνὰ τὴν γῆν φαίνεσθαί σφι, πολλάκις δὲ ἔσω τοῦ ἱροῦ, σανδάλιόν τε αὐτοῦ πεφορημένον εὑρίσκεσθαι, ἐὸν τὸ μέγαθος δίπηχυ, τὸ ἐπεὰν φανῇ, εὐθενέειν ἅπασαν Αἴγυπτον. [2.91.4] ταῦτα μὲν λέγουσι, ποιεῦσι δὲ τάδε Ἑλληνικὰ τῷ Περσέϊ· ἀγῶνα γυμνικὸν τιθεῖσι διὰ πάσης ἀγωνίης ἔχοντα, παρέχοντες ἄεθλα κτήνεα καὶ χλαίνας καὶ δέρματα. [2.91.5] εἰρομένου δέ μευ ὅ τι σφι μούνοισι ἔωθε ὁ Περσεὺς ἐπιφαίνεσθαι καὶ ὅ τι κεχωρίδαται Αἰγυπτίων τῶν ἄλλων ἀγῶνα γυμνικὸν τιθέντες, ἔφασαν τὸν Περσέα ἐκ τῆς ἑωυτῶν πόλιος γεγονέναι· τὸν γὰρ Δαναὸν καὶ τὸν Λυγκέα ἐόντας Χεμμίτας ἐκπλῶσαι ἐς τὴν Ἑλλάδα. ἀπὸ δὲ τούτων γενεηλογέοντες κατέβαινον ἐς τὸν Περσέα. [2.91.6] ἀπικόμενον δὲ αὐτὸν ἐς Αἴγυπτον κατ᾽ αἰτίην τὴν καὶ Ἕλληνες λέγουσι, οἴσοντα ἐκ Λιβύης τὴν Γοργοῦς κεφαλήν, ἔφασαν ἐλθεῖν καὶ παρὰ σφέας καὶ ἀναγνῶναι τοὺς συγγενέας πάντας· ἐκμεμαθηκότα δέ μιν ἀπικέσθαι ἐς Αἴγυπτον τὸ τῆς Χέμμιος οὔνομα, πεπυσμένον παρὰ τῆς μητρός· ἀγῶνα δέ οἱ γυμνικὸν αὐτοῦ κελεύσαντος ἐπιτελέειν. |
[2.91.1] Ελληνικά έθιμα οι Αιγύπτιοι αποφεύγουν να ακολουθούν και με λίγα λόγια έθιμα άλλων ανθρώπων, από οπουδήποτε. Ωστόσο, οι άλλοι Αιγύπτιοι το τηρούν βέβαια αυτό, αλλά στον θηβαϊκό νομό, κοντά στη Νεάπολη, υπάρχει η μεγαλούπολη Χέμμις, [2.91.2] και στην πόλη αυτή βρίσκεται τετράγωνο τέμενος του Περσέα, του γιου της Δανάης, και γύρω του είναι φυτρωμένοι φοίνικες. Τα προπύλαια του τεμένους είναι πέτρινα, πολύ μεγάλα· και στο σημείο αυτό είναι στημένοι δυο μεγάλοι πέτρινοι ανδριάντες· μέσα λοιπόν σ᾽ αυτόν τον περίβολο υπάρχει ναός και μέσα στον ναό ορθώνεται άγαλμα του Περσέα. [2.91.3] Αυτοί οι Χεμμίτες λένε ότι ο Περσέας εμφανίζεται πολλές φορές εδώ κι εκεί στον τόπο τους, πολλές φορές και μέσα στο τέμενος, και ότι βρίσκεται το φορεμένο σάνδαλό του, που έχει μέγεθος δυο πήχες, και ότι όποτε εμφανισθεί αυτό, η Αίγυπτος ευημερεί. [2.91.4] Αυτά λοιπόν λένε, και προς τιμήν του Περσέα ακολουθούν τούτα τα ελληνικά έθιμα: διοργανώνουν αγώνα γυμνικόν, που περιέχει όλα τα αγωνίσματα, και για βραβεία δίνουν ζώα, χλαίνες και δέρματα. [2.91.5] Και όταν τους ρώτησα γιατί ο Περσέας συνηθίζει να εμφανίζεται μόνο σε αυτούς και γιατί αυτοί ξεχωρίζουν από τους άλλους Αιγυπτίους με το να οργανώνουν αγώνα γυμνικόν, μου είπαν ότι ο Περσέας κατάγεται από την πόλη τους· γιατί ο Δαναός και ο Λυγκέας που πήγαν δια θαλάσσης στην Ελλάδα ήταν Χεμμίτες. Ξεκινώντας λοιπόν απ᾽ αυτούς τους δυο τη γενεαλογία, οι Χεμμίτες φτάνουν ώς τον Περσέα. [2.91.6] Και όταν ο Περσέας έφτασε στην Αίγυπτο, για την ίδια αιτία όπως τη λένε και οι Έλληνες, για να φέρει δηλαδή από τη Λιβύη το κεφάλι της Γοργόνας, πήγε και στον τόπο τους, μου είπαν οι Χεμμίτες, και αναγνώρισε όλους τους συγγενείς του· όταν δηλαδή έφτασε στην Αίγυπτο ο Περσέας, ήξερε καλά το όνομα της Χέμμιδας, που το είχε μάθει από τη μητέρα του· και αυτός τους πρόσταξε να τελούν τον γυμνικό αγώνα. |