Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ

Εἰδύλλια (24.1-24.29)


24. ΗΡΑΚΛΙΣΚΟΣ


Ἡρακλέα δεκάμηνον ἐόντα ποχ᾽ ἁ Μιδεᾶτις
Ἀλκμήνα καὶ νυκτὶ νεώτερον Ἰφικλῆα,
ἀμφοτέρους λούσασα καὶ ἐμπλήσασα γάλακτος,
χαλκείαν κατέθηκεν ἐς ἀσπίδα, τὰν Πτερελάου
5 Ἀμφιτρύων καλὸν ὅπλον ἀπεσκύλευσε πεσόντος.
ἁπτομένα δὲ γυνὰ κεφαλᾶς μυθήσατο παίδων·
«εὕδετ᾽, ἐμὰ βρέφεα, γλυκερὸν καὶ ἐγέρσιμον ὕπνον·
εὕδετ᾽, ἐμὰ ψυχά, δύ᾽ ἀδελφεοί, εὔσοα τέκνα·
ὄλβιοι εὐνάζοισθε καὶ ὄλβιοι ἀῶ ἵκοισθε.»
10 ὣς φαμένα δίνησε σάκος μέγα· τοὺς δ᾽ ἕλεν ὕπνος.
ἆμος δὲ στρέφεται μεσονύκτιον ἐς δύσιν Ἄρκτος
Ὠρίωνα κατ᾽ αὐτόν, ὃ δ᾽ ἀμφαίνει μέγαν ὦμον,
τᾶμος ἄρ᾽ αἰνὰ πέλωρα δύω πολυμήχανος Ἥρα,
κυανέαις φρίσσοντας ὑπὸ σπείραισι δράκοντας,
15 ὦρσεν ἐπὶ πλατὺν οὐδόν, ὅθι σταθμὰ κοῖλα θυράων
οἴκου, ἀπειλήσασα φαγεῖν βρέφος Ἡρακλῆα.
τὼ δ᾽ ἐξειλυσθέντες ἐπὶ χθονὶ γαστέρας ἄμφω
αἱμοβόρους ἐκύλιον· ἀπ᾽ ὀφθαλμῶν δὲ κακὸν πῦρ
ἐρχομένοις λάμπεσκε, βαρὺν δ᾽ ἐξέπτυον ἰόν.
20 ἀλλ᾽ ὅτε δὴ παίδων λιχμώμενοι ἐγγύθεν ἦνθον,
καὶ τότ᾽ ἄρ᾽ ἐξέγροντο, Διὸς νοέοντος ἅπαντα,
Ἀλκμήνας φίλα τέκνα, φάος δ᾽ ἀνὰ οἶκον ἐτύχθη.
ἤτοι ὅγ᾽ εὐθὺς ἄυσεν, ὅπως κακὰ θηρί᾽ ἀνέγνω
κοίλου ὑπὲρ σάκεος καὶ ἀναιδέας εἶδεν ὀδόντας,
25 Ἰφικλέης, οὔλαν δὲ ποσὶν διελάκτισε χλαῖναν
φευγέμεν ὁρμαίνων· ὁ δ᾽ ἐναντίος ἵετο χερσίν
Ἡρακλέης, ἄμφω δὲ βαρεῖ ἐνεδήσατο δεσμῷ,
δραξάμενος φάρυγος, τόθι φάρμακα λυγρὰ τέτυκται
οὐλομένοις ὀφίεσσι, τὰ καὶ θεοὶ ἐχθαίροντι.


24. ΗΡΑΚΛΙΣΚΟΣ


(Απόσπασμα)
Τον Ηρακλή, δέκα μηνών, τον Ιφικλή, μια νύκτα
μικρότερό του μοναχά, η μάνα τους η Αλκμήνη
αφού πρώτα τους έλουσε κι εχόρτασέ τους γάλα,
αγάλια τους επλάγιασε σε χάλκινην ασπίδα,
όπου την είχε λάφυρο παρμένη ο Αμφιτρύων
5απ᾽ τον Πτερέλαο, που ᾽λαχεν εμπρός του σκοτωμένος.
Κι είπε, τα κεφαλάκια των χαϊδεύοντας η Αλκμήνη:
«Ύπνο γλυκό κι ύπνο αλαφρό, παιδιά μου κοιμηθείτε,
κλείσετε τα ματάκια σας, ευτυχισμένα αδέρφια·
καλότυχο το πλάγιασμα και το ξημερωμά σας».
10Και λέγοντας τα λόγια αυτά κουνούσε την ασπίδα
και τα παιδιά κοιμήθηκαν κι ύπνος γλυκός τα πήρε.
Και κει προς τα μεσάνυχτα, δυο δράκοντες, δυο φίδια,
μαύροι, κυματοσάλευτοι, σταλμένοι από την Ήρα
με προσταγή τρομαχτική τον Ηρακλή να φάνε,
15ορμήσανε κι εδιάβηκαν της θύρας το κατώφλι.
Εσέρνονταν κατάχαμα κι οι δυο τους μ᾽ άγρια λύσσα
κι ανάλαμπαν τα μάτια των και φλόγες εσκορπούσαν
και μέσ᾽ από το στόμα των πικρό φαρμάκι εφτύναν.
20Μα όταν τα χείλη γλείφοντας εσίμωσαν τα βρέφη
ευθύς εκείνα εξύπνησαν με φώτιση του Δία
και φως εχύθη ολόγυρα κι έλαμψε όλο το σπίτι.
Και μόλις είδ᾽ ο Ιφικλής απάνω απ᾽ την ασπίδα
εκείνα τα κακά θεριά, τα σκιαχτερά των δόντια,
25έκραξεν απ᾽ το φόβο του κι εκλότσησεν αμέσως
το μάλλινό του σκέπασμα γυρεύοντας να φύγει·
όμως ο άλλος, ο Ηρακλής, άπλωσ᾽ ευθύς τα χέρια
κι εγίνηκαν τα δάχτυλα χαλκάδες στο λαιμό τους
εκεί που τα φαρμάκια τους όλα τα φίδια κρύβουν,
τα φίδια αυτά που κι οι θεοί τα εχθρεύονται για πάντα.