ΠΑΝ
[10] Χαίρετε, Ερμή και Δίκη.
ΔΙΚΗ
Χαίρε, Παν, που είσαι ο καλύτερος από τους Σατύρους στον χορό και στη μουσική κι ο πιο καλός πολεμιστής σ᾽ όλη την Αθήνα.
ΠΑΝ
Και πώς αποδώ,Ερμή;
ΕΡΜΗΣ
Η Δίκη θα σου τα διηγηθεί. Εγώ πάω στην Ακρόπολη να κηρύξω.
ΔΙΚΗ
Ο Ζευς μ᾽ έστειλε να κληρώσω τους δικαστές. Γιά πες μου, πώς τα περνάς εδώ στην Αθήνα;
ΠΑΝ
Τί να σου πω… Με τιμούν πολύ λιγότερο παρ᾽ όσο περίμενα, μόλο που εγώ τους βόηθησα τόσο στην επιδρομή των βαρβάρων. Όπως να ᾽ναι όμως, δυο-τρεις φορές τον χρόνο ανεβαίνουν δω πάνω και θυσιάζουν έναν ακέριο τράγο, που μυρίζει τραγίλα, κι ύστερα κάθονται και τρώνε τα κρέατα κι εγώ τους κοιτάζω από μακριά κι απολαμβάνω μόνο την τιμή. Αλλ᾽ αδιάφορο, διασκεδάζω κι εγώ κάπως, όταν τους βλέπω να γελούν και να παίζουν.
ΔΙΚΗ
[11] Καλά, δεν βρίσκεις ότι τους έκαμαν πιο ενάρετους τώρα οι φιλόσοφοι;
ΠΑΝ
Και ποιοί είν᾽ αυτοί οι φιλόσοφοι που λες; Μήπως εκείνοι οι κατσουφιασμένοι, που πάνε πολλοί μαζί, που έχουν γενειάδα σαν τη δική μου κι αδιάκοπα πολυλογούνε;
ΔΙΚΗ
Αυτούς λέω.
ΠΑΝ
Ούτε ξέρω τί λένε, ούτε και τη σοφία τους καταλαβαίνω. Εγώ, βλέπεις, είμαι βουνίσιος και δεν τα ᾽χω μάθει αυτά τα λόγια τα ντελικάτα και τα κομψά, που μιλούνε στις πολιτείες. Πού να βρεθεί στην Αρκαδία σοφιστής και φιλόσοφος! Όλη μου η σοφία εμένα είναι στη φλογέρα και στη σύριγγα, κι αν χρειαστεί, ξέρω να βόσκω γίδια και να χορεύω και να πολεμώ. Ωστόσο, τους ακούω που βάζουν τις φωνές και μιλούνε για αρετή, για ιδέες, για άυλες ψυχές — πράγματα ξένα κι άγνωστα για μένα. Στην αρχή, συζητούνε ήσυχα και τακτικά, αλλά όσο προχωρεί η συζήτηση, τους βλέπεις και δυναμώνουν τη φωνή και βάζουν τα δυνατά τους και λένε όλοι μαζί. Τότε ανάβει το πρόσωπό τους και φουσκώνουν οι φλέβες στον λαιμό τους σαν τους σαλπιχτές, όταν φυσούνε σε στενή σάλπιγγα. Και στο τέλος, αφού τα κάμουν θάλασσα και ξεχάσουν κι οι ίδιοι τί ήθελαν ν᾽ αποδείξουν, σηκώνονται και φεύγουν βρίζοντας ο ένας τον άλλο και σκουπίζοντας με το δάχτυλο τον ίδρωτα από το μέτωπό τους. Κι όποιος έβαλε τις μεγαλύτερες φωνές κι έδειξε το μεγαλύτερο θράσος και φύγει και τελευταίος, αυτός θεωρείται νικητής. Ο κοσμάκης όμως τους θαυμάζει, ιδίως όσοι δεν έχουν σοβαρότερες ασχολίες και κάθονται και κάνουν χάζι με τη φωνή και το κακό που γίνεται. Όσο για μένα, νομίζω ότι είναι αγύρτες και, μά την αλήθεια, ντρέπομαι που μου μοιάζουν έτσι στα γένια. Τώρα, αν βγαίνει τίποτε καλό από τη βοή τους κι από τη φασαρία τους. δεν είμαι σε θέση να ξέρω. Ένα όμως ξέρω να πω, αν πρέπει να τα πει κανείς όλα χωρίς να κρύψει τίποτε (κάθομαι βλέπεις ψηλά και βλέπω παντού): ότι πολλές φορές πήρε το μάτι μου μερικούς απ᾽ αυτούς, αργά κατά το βραδάκι…