ΔΙΑΣ
[12] Κάλεσε άλλον, αυτόν από την Κυρήνη, τον ντυμένο με το πορφυρό ρούχο, τον στεφανωμένο.
ΕΡΜΗΣ
Εμπρός, λοιπόν, ας προσέξει ο καθένας. Το εμπόρευμα είναι πολύτιμο, και χρειάζεται να ενδιαφερθούν οι πλούσιοι. Αυτός εδώ είναι ένας βίος απολαυστικότατος, βίος τρισευτυχισμένος. Ποιός επιθυμεί καλοπέραση; Ποιός αγοράζει τον πιο εκλεπτυσμένο;
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Έλα δω εσύ, και πες μου αυτά που ξέρεις να κάνεις. Θα σε αγοράσω, αν μπορείς να μου είσαι χρήσιμος.
ΕΡΜΗΣ
Μην τον ενοχλείς, λεβέντη μου, και μην του υποβάλλεις ερωτήσεις, γιατί είναι μεθυσμένος. Συνεπώς δεν θα μπορούσε να σου απαντήσει, μια και τραυλίζει, όπως βλέπεις, καθώς η γλώσσα του γλιστράει.
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Και ποιός μυαλωμένος άνθρωπος θα αγόραζε έναν τόσο διεφθαρμένο και αχαλίνωτο δούλο; Πόσο πολύ μοσχοβολάει αρώματα, και με πόση αστάθεια βαδίζει και παραπατάει συνεχώς! Αλλά τουλάχιστον εσύ, Ερμή, πες τί προσόντα έχει και με τί μπορεί να ασχοληθεί.
ΕΡΜΗΣ
Γενικά είναι βολικός για να ζήσεις μαζί του, ειδικός για να τα πίνετε μαζί, και κατάλληλος για να γλεντήσει με μια αυλητρίδα μαζί με ένα ερωτευμένο και ακόλαστο αφεντικό. Κατά τα άλλα είναι επιστήμονας στα γλυκίσματα και εμπειρότατος στην ετοιμασία του φαγητού, και γενικά καθηγητής στην καλοπέραση. Εκπαιδεύτηκε στην Αθήνα, αλλά υπηρέτησε στη Σικελία τους τυράννους, και πρόκοψε πολύ κοντά τους. Και η σύνοψη της φιλοσοφικής του επιλογής: να περιφρονείς τα πάντα, να χρησιμοποιείς τα πάντα, από παντού να απανθίζεις την ηδονή.
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Καιρός να ψάξεις να βρεις κάποιον άλλο, από αυτούς εδώ τους πλουσίους, με τα πολλά λεφτά. Εγώ πάντως δεν έχω τη δυνατότητα να αγοράσω έναν εύθυμο βίο.
ΕΡΜΗΣ
Μου φαίνεται, Δία, πως θα μας μείνει απούλητος αυτός εδώ.
ΔΙΑΣ
[13] Απομάκρυνέ τον. Παρουσίασε κάποιον άλλο. Ή καλύτερα αυτούς εκεί τους δύο, αυτόν που γελάει, από τα Άβδηρα, κι αυτόν που κλαίει, από την Έφεσο. Θέλω αυτοί οι δύο να πουληθούν μαζί.
ΕΡΜΗΣ
Εσείς οι δύο, κατεβείτε εδώ στη μέση. Πουλάω τους δύο άριστους βίους· φέρνουμε για πούλημα τους δύο πιο σοφούς απ᾽ όλους.
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Δία μου, τί αντίθεση! Ο ένας δεν σταματάει να γελάει, ενώ ο άλλος μοιάζει να πενθεί για κάποιον· είναι συνεχώς γεμάτος δάκρυα. Ε, φίλε, τί συμβαίνει; Γιατί γελάς;
ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
Το ρωτάς; Γιατί μου φαίνονται γελοία όλα τα ζητήματά σας και εσείς οι ίδιοι.
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Τί λες; Μας περιγελάς όλους εμάς και θεωρείς τιποτένια τα δικά μας ζητήματα;
ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
Έτσι ακριβώς. Δεν υπάρχει τίποτε αξιόλογο σ᾽ αυτά, αλλά είναι όλα «κενό» και «κίνηση άπειρων ατόμων».
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Όχι βέβαια, αλλά εσύ είσαι πραγματικά «κενός» και «άπειρος». Τί αλαζονεία! Δεν θα πάψεις να γελάς; [14] Εσύ πάλι γιατί κλαις, λεβέντη μου; Πολύ προτιμότερο είναι, μου φαίνεται, να απευθύνω τον λόγο σ᾽ εσένα.
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
Επειδή νομίζω, ξένε μου, πως τα ανθρώπινα ζητήματα είναι αξιολύπητα κι αξιοδάκρυτα, και δεν υπάρχει κανένα απ᾽ αυτά που να μην είναι προορισμένο να πεθάνει· γι᾽ αυτό λοιπόν τους λυπάμαι και θρηνώ. Και τις τωρινές συμφορές δεν τις θεωρώ μεγάλες, αυτά όμως που πρόκειται να συμβούν αργότερα είναι εξαιρετικά θλιβερά, εννοώ το παρανάλωμα της φωτιάς και τη συγχώνευση των πάντων. Γι᾽ αυτό θρηνώ, και γιατί τίποτε δεν είναι σταθερό, αλλά τα πάντα συμπεριστρέφονται μέσα σε ένα σύμφυρμα, και είναι το ίδιο ευχαρίστηση δυσαρέσκεια, γνώση αγνωσία, μεγάλο μικρό, καθώς πάνω κάτω στριφογυρίζουν και εναλλάσσονται στου αιώνα το παιχνίδι.
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Και τί είναι ο αιώνας;
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
Ένα παιδί που παίζει, ρίχνει τα ζάρια, περνάει την ώρα του.
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Και τί είναι οι άνθρωποι;
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
Θεοί θνητοί.
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Και τί είναι οι θεοί;
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
Άνθρωποι αθάνατοι.
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Λες αινίγματα, φίλε, ή συνθέτεις γρίφους; Τελικά δεν ξεκαθαρίζεις τίποτε, ακριβώς όπως ο Λοξίας.
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
Καθόλου δεν με νοιάζει για σας.
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Συνεπώς ούτε και θα σε αγοράσει κανένας μυαλωμένος άνθρωπος.
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
Κι εγώ σας λέω να πάτε όλοι οι ενήλικοι να κλάψετε, κι εσείς που αγοράζετε κι εσείς που δεν αγοράζετε.
ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ
Αυτή εδώ η πάθηση δεν απέχει πολύ από κατάθλιψη. Πάντως εγώ δεν πρόκειται να αγοράσω κανέναν απ᾽ αυτούς τους δύο.
ΕΡΜΗΣ
Απούλητοι μένουν κι αυτοί.
ΔΙΑΣ
Φέρε άλλον για πούλημα.