Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ

Κατὰ Μειδίου (21) (23-28)


[23] Πολλὰ μὲν τοίνυν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, καὶ περὶ ὧν τοὺς ἄλλους ἠδίκηκεν ἔχω λέγειν, ὥσπερ εἶπον ἐν ἀρχῇ τοῦ λόγου, καὶ συνείλοχ᾽ ὕβρεις αὐτοῦ καὶ ἀτιμίας τοσαύτας ὅσας ἀκούσεσθ᾽ αὐτίκα δὴ μάλα. ἦν δ᾽ ἡ συλλογὴ ῥᾳδία· αὐτοὶ γὰρ οἱ πεπονθότες προσῇσάν μοι. [24] βούλομαι δὲ πρὸ τούτων εἰπεῖν οἷς ἐπιχειρήσειν αὐτὸν ἀκήκο᾽ ἐξαπατᾶν ὑμᾶς· τοὺς γὰρ ὑπὲρ τούτων λόγους ἐμοὶ μὲν ἀναγκαιοτάτους προειπεῖν ἡγοῦμαι, ὑμῖν δὲ χρησιμωτάτους ἀκοῦσαι. διὰ τί; ὅτι τοῦ δικαίαν καὶ εὔορκον θέσθαι τὴν ψῆφον ὁ κωλύσας ἐξαπατηθῆναι λόγος ὑμᾶς οὗτος αἴτιος ἔσται. πολὺ δὴ μάλιστα πάντων τούτῳ τῷ λόγῳ προσέχειν ὑμᾶς δεῖ, καὶ μνημονεῦσαι τοῦτον, καὶ πρὸς ἕκαστον ἀπαντᾶν, ὅταν οὗτος λέγῃ. [25] ἔστι δὲ πρῶτον μὲν ἐκεῖν᾽ οὐκ ἄδηλος ἐρῶν, ἐξ ὧν ἰδίᾳ πρός τινας αὐτὸς διεξιὼν ἀπηγγέλλετό μοι, ὡς εἴπερ ἀληθῶς ἐπεπόνθειν ταῦθ᾽ ἃ λέγω, δίκας ἰδίας μοι προσῆκεν αὐτῷ λαχεῖν, τῶν μὲν ἱματίων καὶ τῶν χρυσῶν στεφάνων τῆς διαφθορᾶς καὶ τῆς περὶ τὸν χορὸν πάσης ἐπηρείας, βλάβης, ὧς δ᾽ εἰς τὸ σῶμ᾽ ὑβρίσθαι φημί, ὕβρεως, οὐ μὰ Δί᾽ οὐχὶ δημοσίᾳ κρίνειν αὐτὸν καὶ τίμημ᾽ ἐπάγειν ὅ τι χρὴ παθεῖν ἢ ἀποτεῖσαι. [26] ἐγὼ δ᾽ ἓν μὲν ἐκεῖν᾽ εὖ οἶδα, καὶ ὑμᾶς δ᾽ εἰδέναι χρή, ὅτι εἰ μὴ προὐβαλόμην αὐτόν, ἀλλ᾽ ἐδικαζόμην, οὑναντίος ἧκεν ἂν εὐθύς μοι λόγος, ὡς εἴπερ ἦν τι τούτων ἀληθές, προβάλλεσθαί μ᾽ ἔδει καὶ παρ᾽ αὐτὰ τἀδικήματα τὴν τιμωρίαν ποιεῖσθαι· ὅ τε γὰρ χορὸς ἦν τῆς πόλεως, ἥ τ᾽ ἐσθὴς τῆς ἑορτῆς εἵνεκα πᾶσα παρεσκευάζετο, ἐγώ θ᾽ ὁ πεπονθὼς ταῦτα χορηγὸς ἦν· τίς ἂν οὖν ἑτέραν εἵλετο τιμωρίαν ἢ τὴν ἐκ τοῦ νόμου κατὰ τῶν περὶ τὴν ἑορτὴν ἀδικούντων οὖσαν; [27] ταῦτ᾽ εὖ οἶδ᾽ ὅτι πάντ᾽ ἂν ἔλεγεν οὗτος τότε. φεύγοντος μὲν γάρ, οἶμαι, καὶ ἠδικηκότος ἐστὶ τὸ τὸν παρόντα τρόπον τοῦ δοῦναι δίκην διακρουόμενον τὸν οὐκ ὄνθ᾽ ὡς ἔδει γενέσθαι λέγειν, δικαστῶν δέ γε σωφρόνων τούτοις τε μὴ προσέχειν καὶ ὃν ἂν λάβωσιν ἀσελγαίνοντα κολάζειν. [28] μὴ δὴ τοῦτο λέγειν αὐτὸν ἐᾶτε, ὅτι καὶ δίκας ἰδίας δίδωσ᾽ ὁ νόμος μοι καὶ γραφὴν ὕβρεως· δίδωσι γάρ· ἀλλ᾽ ὡς οὐ πεποίηκεν ἃ κατηγόρηκα, ἢ πεποιηκὼς οὐ περὶ τὴν ἑορτὴν ἀδικεῖ, τοῦτο δεικνύτω· τοῦτο γὰρ αὐτὸν ἐγὼ προὐβαλόμην, καὶ περὶ τούτου τὴν ψῆφον οἴσετε νῦν ὑμεῖς. εἰ δ᾽ ἐγὼ τὴν ἐπὶ τῶν ἰδίων δικῶν πλεονεξίαν ἀφεὶς τῇ πόλει παραχωρῶ τῆς τιμωρίας, καὶ τοῦτον εἱλόμην τὸν ἀγῶν᾽ ἀφ᾽ οὗ μηδὲν ἔστι λῆμμα λαβεῖν ἐμοί, χάριν, οὐ βλάβην δήπου τοῦτ᾽ ἂν εἰκότως ἐνέγκοι μοι παρ᾽ ὑμῶν.


[23] Είμαι σε θέση, Αθηναίοι, να αναφέρω πολλά και για τα αδικήματα που έκαμε σε βάρος άλλων, όπως είπα στην αρχή του λόγου μου· έχω συγκεντρώσει πολλά παραδείγματα προσβλητικών και ανέντιμων ενεργειών του, που θα ακούσετε τώρα αμέσως. Η συλλογή ήταν εύκολη, γιατί τα ίδια τα θύματά του μου έδιναν πληροφορίες.
[24] Πριν από αυτά όμως, θα ήθελα να μιλήσω για τα επιχειρήματα με τα οποία, όπως πληροφορήθηκα, θα προσπαθήσει να σας εξαπατήσει· έχω τη γνώμη ότι για μένα είναι μεγάλη ανάγκη να μιλήσω δημοσία για το θέμα αυτό, ενώ για σας είναι πολύ ωφέλιμο να με ακούσετε. Γιατί; Γιατί ο ίδιος λόγος που θα σας εμποδίσει να εξαπατηθείτε θα είναι και η αιτία να ψηφίσετε σύμφωνα με το δίκαιο και με τον όρκο σας. Πρέπει λοιπόν να προσέξετε περισσότερο από όλα αυτό που λέω, να το διατηρήσετε στη μνήμη σας και να απαντάτε σε καθένα από τα επιχειρήματα του αντιπάλου μου, όταν θα απολογείται. [25] Είναι φανερό ότι πρώτα θα προβάλει, όπως με πληροφόρησαν από προσωπικές του συζητήσεις με μερικούς, το εξής επιχείρημα: ότι τάχα, αν πράγματι είχα πάθει όσα λέω, θα έπρεπε να τον καταγγείλω για ιδιωτικό αδίκημα· πρώτα, για φθορά ξένης ιδιοκτησίας —για την καταστροφή των ενδυμάτων, των χρυσών στεφανιών και για όλους τους προπηλακισμούς προς τον χορό μου— και δεύτερο, για εξύβριση — για τις βιαιότητες προς εμένα τον ίδιο· δεν θα έπρεπε, μά τον Δία, να τον φέρω στο δικαστήριο για δημόσιο αδίκημα και να προτείνω να του επιβληθεί σωματική ή χρηματική ποινή. [26] Εγώ όμως γνωρίζω ένα πράγμα, που πρέπει και σεις να έχετε υπόψη σας: αν δεν τον κατήγγειλα για δημόσιο αδίκημα, αλλά για ιδιωτικό, θα πρόβαλε αμέσως εναντίον μου το αντίθετο επιχείρημα· ότι τάχα, αν πράγματι υπήρχε ίχνος αλήθειας στους ισχυρισμούς μου αυτούς, θα έπρεπε να τον καταγγείλω για δημόσιο αδίκημα και να ζητήσω να του επιβληθεί ποινή τη στιγμή που διέπραξε τα αδικήματά του· πράγματι και ο χορός ανήκε στην πόλη και η εσθήτα κατασκευαζόταν εξ ολοκλήρου για την εορτή και εγώ, που υπέφερα αυτές τις βιαιότητες, ήμουν χορηγός· ποιά άλλη ποινή θα μπορούσε κανείς να διαλέξει παρά εκείνη που ορίζεται από τους νόμους για όσους βεβηλώνουν την εορτή; [27] Είμαι βέβαιος ότι θα έλεγε όλα αυτά τότε. Γιατί πιστεύω ότι χαρακτηρίζει τον κατηγορούμενο και τον ένοχο το να προσπαθεί να αποφύγει την καθιερωμένη δικαστική διαδικασία για την τιμωρία του και να λέει ότι μία άλλη μέθοδος θα έπρεπε να εφαρμοσθεί, ενώ καθήκον των συνετών δικαστών είναι να μην προσέχουν τους ισχυρισμούς αυτούς και να τιμωρούν όποιον συλλαμβάνουν να χρησιμοποιεί βία. [28] Μη λοιπόν αφήνετε τον Μειδία να λέει ότι ο νόμος μού δίνει το δικαίωμα της εκλογής ανάμεσα σε ιδιωτική και δημόσια δίκη για βίαιη προσβολή· πράγματι μου το δίνει. Αλλά ας αποδείξει ή ότι δεν έκαμε όσα αναφέρω στο κατηγορητήριο ή ότι οι πράξεις του αυτές δεν βεβήλωσαν την εορτή· γιατί γι᾽ αυτόν τον λόγο υπέβαλα εγώ εναντίον του καταγγελία για δημόσιο αδίκημα και γι᾽ αυτό το ζήτημα τώρα σεις θα αποφασίσετε με την ψήφο σας. Αν όμως εγκατέλειψα τις ωφέλειες που φέρνουν οι ιδιωτικές δίκες και παραχωρώ στην πόλη την τιμωρία, αν προτίμησα αυτή τη δικαστική διαδικασία από την οποία δεν θα έχω κανένα προσωπικό όφελος, πρέπει ασφαλώς από την επιλογή αυτή να κερδίσω την εύνοιά σας και όχι να ζημιωθώ.