ΜΑΘ. Μα τις προάλλες μια τρανή έρευνά του
μια παρδαλή τη χάλασε γουστέρα.
170ΣΤΡ. Πώς; Πες μου. ΜΑΘ. Ο δάσκαλός μας ερευνούσε
τους δρόμους και τις φάσεις της σελήνης·
κι ως κοίταε πάνω μ᾽ ανοιχτό το στόμα,
στα σκοτεινά μια σαύρα απ᾽ το ταβάνι
τον μαγαρίζει. ΣΤΡ. Βρε μεγάλο γλέντι·
σαύρα να μαγαρίζει το Σωκράτη.
ΜΑΘ. Και χτες φαΐ δεν είχαμε για δείπνο.
ΣΤΡ. Και πώς λοιπόν τα βόλεψε; Γιά πες μου.
ΜΑΘ. Έριξε στο τραπέζι ψιλή στάχτη,
λυγά σουβλί, διαβήτη φτιάχνει, κι έτσι…
βουτά, όπως λεν, το ρούχο απ᾽ την παλαίστρα.
180ΣΤΡ. Τί τον αρχαίο θαυμάζουμε Θαλή;
Άνοιγε, μην αργείς το ερευνητήριο
και δείξε μου, έλα, αμέσως το Σωκράτη.
Άνοιγε· μαθητής διψάω να γίνω.
Ανοίγει η πόρτα και φαίνεται το εσωτερικό του σπουδαστηρίου, αστρονομικά και γεωμετρικά όργανα, σχεδιογραφήματα, μια σφαίρα, ένας γεωγραφικός χάρτης, βιβλία· μέσα σ᾽ ένα κοφίνι κρεμασμένο ψηλά, ο Σωκράτης· μερικοί μαθητές αρκουδίζουν εδώ κι εκεί, σα να ψάχνουν για κάτι.
Ποπό, Ηρακλή μου! Τί θεριά είναι τούτα;
ΜΑΘ. Γιατί απορείς; Με τί εσύ λες πως μοιάζουν;
ΣΤΡ. Με Λάκωνες που πιάστηκαν στην Πύλο.
Μα κείνοι εκεί γιατί κοιτάνε χάμω;
ΜΑΘ. Ερευνούνε το υπέδαφος. ΣΤΡ. Θα ψάχνουν
για βορβούς. Μην παιδεύεστε· εγώ ξέρω
190πού βρίσκεις κάτι και χοντρούς κι ωραίους.
Κι αυτοί οι πολύ πολύ σκυμμένοι; ΜΑΘ. Ψάχνουν
τα κάτω από τον Τάρταρο σκοτάδια.
ΣΤΡ. Κι ο πισινός τους πώς κοιτάει στα ουράνια;
ΜΑΘ. Ξέχωρα αυτός, μαθαίνει αστρονομία.
Πλησιάζουν από περιέργεια μερικοί σπουδαστές, χλωμοί, φοβισμένοι, σαν παράξενα νυχτόβια ζώα.
Ε! Ο δάσκαλος να μη σας βρει έξω. Μέσα!
ΣΤΡ. Όχι, όχι ακόμα· ας μείνουν· θέλω πρώτα
για κάποια υποθεσούλα μου ν᾽ ακούσουν.
ΜΑΘ. Δεν είναι μπορετό σ᾽ αυτούς να μείνουν
ώρα πολλή στο ύπαιθρο.
Οι σπουδαστές αποτραβιούνται· ο Στρεψιάδης παρατηρεί τα επιστημονικά όργανα.
ΣΤΡ. Μα πες μου,
200στ᾽ όνομα των θεών, τί είν᾽ όλα τούτα;
ΜΑΘ. Ετούτο αστρονομία. ΣΤΡ. Κι εκείνο το άλλο;
ΜΑΘ. Γεωμετρία. ΣΤΡ. Ποιά χρησιμότητα έχει;
ΜΑΘ. Για να μετρούν τη γη. ΣΤΡ. Που ᾽ναι για κλήρους;
ΜΑΘ. Όλη τη γη. ΣΤΡ. Τί λες; Λαμπρά· μια ιδέα
και δημοκρατική και χρήσιμη είναι.
ΜΑΘ., δείχνοντας στο γεωγραφικό χάρτη.
Το βλέπεις τούτο; Χάρτης της γης όλης.
Εδώ, η Αθήνα. ΣΤΡ. Μπα! Δεν το πιστεύω·
δε βλέπω συνεδρία δικαστηρίου.
ΜΑΘ. Αυτή ᾽ναι η χώρα η Αττική, στ᾽ αλήθεια.
210ΣΤΡ. Και πού ᾽ναι οι χωριανοί μου οι Κικκυνιώτες;
ΜΑΘ. Νά, μέσα εδώ. Νά κι η Εύβοια, καθώς βλέπεις
μακρόσυρτη σαν κόπανος. ΣΤΡ. Ναι, εμείς
κι ο Περικλής την κοπανίσαμε όλη
Κι η Λακωνία πού πέφτει; ΜΑΘ. Νά τη. ΣΤΡ. Πόσο
κοντά μας! Πρέπει τρόπο εσείς να βρείτε
μακριά, πολύ μακριά μας να την πάτε.
ΜΑΘ. Δε γίνεται. ΣΤΡ. Μα τότε, θα σας τσούξει.
Βλέποντας ξαφνικά το Σωκράτη.
Ποιός είν᾽ εκεί στο κρεμαστό κοφίνι;
ΜΑΘ. Εκείνος. ΣΤΡ. Ποιός εκείνος; ΜΑΘ. Ο Σωκράτης.
ΣΤΡ. Σωκράτη!… Γιά έλα, κάμε μου τη χάρη
220και βάλ᾽ του μια φωνή. ΜΑΘ. Καιρό δεν έχω·
φώναξε εσύ.
Φεύγει