Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Ἡρακλεῖδαι (134-180)


ΚΟ. Ἀργεῖός εἰμι· τοῦτο γὰρ θέλεις μαθεῖν·
135ἐφ᾽ οἷσι δ᾽ ἥκω καὶ παρ᾽ οὗ λέγειν θέλω.
πέμπει Μυκηνῶν δεῦρό μ᾽ Εὐρυσθεὺς ἄναξ
ἄξοντα τούσδε· πολλὰ δ᾽ ἦλθον, ὦ ξένε,
δίκαι᾽ ἁμαρτῆι δρᾶν τε καὶ λέγειν ἔχων.
Ἀργεῖος ὢν γὰρ αὐτὸς Ἀργείους ἄγω
140ἐκ τῆς ἐμαυτοῦ τούσδε δραπέτας ἔχων,
νόμοισι τοῖς ἐκεῖθεν ἐψηφισμένους
θανεῖν· δίκαιοι δ᾽ ἐσμὲν οἰκοῦντες πόλιν
αὐτοὶ καθ᾽ αὑτῶν κυρίους κραίνειν δίκας.
πολλῶν δὲ κἄλλων ἑστίας ἀφιγμένοι
145ἐν τοῖσιν αὐτοῖς τοισίδ᾽ ἕσταμεν λόγοις,
κοὐδεὶς ἐτόλμησ᾽ ἴδια προσθέσθαι κακά.
ἀλλ᾽ ἤ τιν᾽ ἐς σὲ μωρίαν ἐσκεμμένοι
δεῦρ᾽ ἦλθον ἢ κίνδυνον ἐξ ἀμηχάνων
ῥίπτοντες, εἴτ᾽ οὖν εἴτε μὴ γενήσεται
150οὐ γὰρ φρενήρη γ᾽ ὄντα σ᾽ ἐλπίζουσί που
μόνον τοσαύτης ἣν ἐπῆλθον Ἑλλάδος
τὰς τῶνδ᾽ ἀβούλως συμφορὰς κατοικτιεῖν.
φέρ᾽ ἀντίθες γάρ· τούσδε τ᾽ ἐς γαῖαν παρεὶς
ἡμᾶς τ᾽ ἐάσας ἐξάγειν, τί κερδανεῖς;
155τὰ μὲν παρ᾽ ἡμῶν τοιάδ᾽ ἔστι σοι λαβεῖν·
Ἄργους τοσήνδε χεῖρα τήν τ᾽ Εὐρυσθέως
ἰσχὺν ἅπασαν τῆιδε προσθέσθαι πόλει.
ἢν δ᾽ ἐς λόγους τε καὶ τὰ τῶνδ᾽ οἰκτίσματα
βλέψας πεπανθῆις, ἐς πάλην καθίσταται
160δορὸς τὸ πρᾶγμα· μὴ γὰρ ὡς μεθήσομεν
δόξηις ἀγῶνος τούσδ᾽ ἄτερ χαλυβδικοῦ.
τί δῆτα φήσεις, ποῖα πεδί᾽ ἀφαιρεθείς,
τί ῥυσιασθείς, πόλεμον Ἀργείοις ἔχειν;
ποίοις δ᾽ ἀμύνων συμμάχοις; [τίνος δ᾽ ὕπερ
165θάψεις νεκροὺς πεσόντας; ἦ] κακὸν λόγον
κτήσηι πρὸς ἀστῶν, εἰ γέροντος οὕνεκα
τύμβου, τὸ μηδὲν ὄντος, ὡς εἰπεῖν ἔπος,
παίδων τε τῶνδ᾽ ἐς ἄντλον ἐμβήσει πόδα.
ἐρεῖς τὸ λῶιστον ἐλπίδ᾽ εὑρήσειν μόνον·
170καὶ τοῦτο πολλῶι τοῦ παρόντος ἐνδεές.
κακῶς γὰρ Ἀργείοισιν οἵδ᾽ ὡπλισμένοις
μάχοιντ᾽ ἂν ἡβήσαντες, εἴ τι τοῦτό σε
ψυχὴν ἐπαίρει· χοὐν μέσωι πολὺς χρόνος
ἐν ὧι διεργασθεῖτ᾽ ἄν. ἀλλ᾽ ἐμοὶ πιθοῦ·
175δοὺς μηδὲν ἀλλὰ τἄμ᾽ ἐῶν ἄγειν ἐμὲ
κτῆσαι Μυκήνας, μηδ᾽ ὅπερ φιλεῖτε δρᾶν
πάθηις σὺ τοῦτο, τοὺς ἀμείνονας παρὸν
φίλους ἑλέσθαι τοὺς κακίονας λαβεῖν.
ΧΟ. τίς ἂν δίκην κρίνειεν ἢ γνοίη λόγον,
180πρὶν ἂν παρ᾽ ἀμφοῖν μῦθον ἐκμάθηι σαφῶς;


ΚΟΠ. Αργίτης είμαι, αφού το θέλεις να το μάθεις,
και θα σου πω με τί σκοπό κι από ποιόν ήρθα.
Ο βασιλιάς των Μυκηνών εδώ με στέλνει
για να του πάγω τους ικέτες σου, κι έχω έρθει
έχοντας πλήθος δίκια να πω και να κάνω.
Θέλω να πάρω τους εγώ Αργίτης Αργίτες
140τσακώνοντάς τους απ᾽ τον τόπο μας φευγάτους,
με τους εκείθε νόμους αποφασισμένους
σε θάνατο· κι είναι στο χέρι μας, πολίτες
της ίδιας πόλης, ό,τι δίκη ανάμεσό μας
να κάνουμε. Κι εμείς γι᾽ αυτούς, που στις εστίες
και πολλών άλλωνε κατέφυγαν, τις ίδιες
απαιτήσεις προβάλαμεν, όμως κανένας
δεν τόλμησε για κέρδος των να κακοπάθει.
Αλλ᾽ είτε παίρνοντάς σε για μωρόν εδώ ᾽ρθαν
είτε μες στον χαμό τους ρίχνοντας στην τύχη
το αν να θα πετύχουν ή θα αποτύχουν· γιατί, αν σ᾽ είχαν
150για γνωστικό, δεν θενα ελπίζαν πως συ μόνο
απ᾽ όλη την Ελλάδα, όση έχουν γυρισμένη,
τις άσκεφτές των συφορές θα συμπονέσεις.
Γιά σύγκρινε ποιά θα ᾽χεις κέρδη αν τους κρατήσεις
εδώ κι αν τους πάρουμε μας επιτρέψεις!
Από τα μας νά τί αμοιβή θα λάβεις· του Άργους
τη συμμαχία, και του Ευρυσθέα τη δύναμη όλη
στην πολιτεία σου θα μπορέσεις να προσθέσεις.
Αλλ᾽ αν τους θρήνους αυτωνών και τα παρακάλια
κοιτάξεις και συγκινηθείς, τότε το πράμα
160στα όπλα θα φτάσει· γιατί μη φαντάζεσαι ότι
θ᾽ αφήσουμε απολέμητο αυτόν τον αγώνα.
Τί λόγους έχεις, ποιά χωράφια σού αφαιρέσαν,
τί σ᾽ έβλαψαν, που πόλεμο με τους Αργίτες
να πιάσεις; ή ποιούς συμμάχους σου θα βοηθήσεις;
Οι συμπολίτες σου θα σε κατηγορήσουν,
αν για έναν τάφο γέρικον —έτσι να πούμε—
και για τα παιδάκια ετούτα στο βούρκο πέσεις.
Το μόνο που θα πεις, πως πας με μιαν ελπίδα·
170αυτό ᾽ναι ανόητο μπρος στα τωρινά σου κέρδη·
τι τα παιδάκι᾽ αυτά κακά με τους Αργίτες
θα πολεμούν, όταν αυξήσουν, αν αυτό ᾽ναι
οπού φτερώνει την ψυχή σου· κι έπειτα είναι
πολύς καιρός για ως τότες. Άκουσέ με εμένα·
χωρίς να δώσεις τίποτες, αν μόνο αφήσεις
να πάρω τους δικούς μου, θα ᾽χεις τες Μυκήνες
δικές σου· και μην πάθεις ό,τι συνηθάτε:
ενώ σου δίνεται για φίλους να διαλέξεις
τους δυνατότερους, τους πιο αδύναμους πάρεις.
ΧΟΡ. Ποιός να δικάσ᾽ ή την αλήθεια να γνωρίσει
180θα μπόρειε, δίχως και τα δυο μέρη ν᾽ ακούσει;