[2.10.1] Μετά τα γεγονότα της Πλάταιας, οι Λακεδαιμόνιοι παράγγειλαν, αμέσως, στους Πελοποννησίους και στους άλλους συμμάχους τους να ετοιμάσουν στρατό και εφόδια —όσα θα ήσαν αναγκαία για εκστρατεία σε ξένο έδαφος— για να κάνουν εισβολή στην Αττική. [2.10.2] Καθώς η καθεμιά από τις πολιτείες συμπλήρωνε, μέσα στην ταγμένη προθεσμία, τα όσα έπρεπε να ετοιμάσει, έστελνε στον Ισθμό τα δύο τρίτα του στρατού της. [2.10.3] Όταν συγκεντρώθηκε όλος ο στρατός, ο βασιλεύς των Λακεδαιμονίων Αρχίδαμος, αρχιστράτηγος της εκστρατείας, συγκάλεσε όλους τους στρατηγούς και όλους τους αξιωματούχους των συμμάχων και τους είπε περίπου τα ακόλουθα: [2.11.1] «Πελοποννήσιοι και Σύμμαχοι! Και οι πρόγονοί μας έκαναν πολλούς πολέμους και μέσα στην Πελοπόννησο και στο εξωτερικό, αλλά και οι γεροντότεροι από εμάς δεν είναι άπειροι στον πόλεμο. Ποτέ άλλοτε, όμως, δεν εκστρατεύσαμε με τόσες πολλές δυνάμεις και τόσα πολλά μέσα, αλλά πάμε να χτυπήσομε πολιτεία εξαιρετικά δυνατή και με πολυάριθμο και άριστο στράτευμα. [2.11.2] Έχομε, επομένως, την υποχρέωση να μην φανούμε κατώτεροι ούτε από τους πατέρες μας ούτε από την δική μας φήμη. Η Ελλάδα ολόκληρη έχει συγκλονιστεί με την εκστρατεία αυτήν κι έχει τα βλέμματά της καρφωμένα απάνω μας κι ελπίζει, επειδή μισεί τους Αθηναίους, ότι θα επιτύχομε στην επιχείρησή μας. [2.11.3] Δεν πρέπει όμως να νομίζετε ότι μπορούμε να προχωρήσομε με λιγότερη προσοχή, επειδή ο στρατός μας είναι πολυάριθμος και ότι, πιθανότατα, ο εχθρός μας δεν θ᾽ αντιπαραταχτεί για μάχη. Ο κάθε αρχηγός, αλλά και ο κάθε στρατιώτης της κάθε πολιτείας, πρέπει να περιμένει ότι από στιγμή σε στιγμή μπορεί ν᾽ αντιμετωπίσει έναν κίνδυνο. [2.11.4] Τα του πολέμου είναι άδηλα και τις περισσότερες φορές οι επιθέσεις γίνονται αιφνιδιαστικά, πάνω σε μια ξαφνική έξαψη. Πολλές φορές, μικροί στρατοί, επειδή είχαν συνείδηση του κινδύνου, πολέμησαν με επιτυχία μεγαλύτερους στρατούς οι οποίοι, υποτιμώντας τον αντίπαλο, δεν είχαν προετοιμαστεί όπως έπρεπε. [2.11.5] Όταν, μάλιστα, βρίσκεται κανείς σ᾽ εχθρικό έδαφος, βέβαια και πρέπει να έχει ψηλά το ηθικό του, αλλά πρέπει και να παίρνει όλα τα μέτρα που υπαγορεύει ο φόβος. Με τον τρόπο αυτόν επιτίθεται εναντίον του εχθρού με ευψυχία και αμύνεται εναντίον του με ασφάλεια. [2.11.6] Εμείς, όμως, εκστρατεύομε εναντίον πολιτείας που είναι άριστα προετοιμασμένη για ν᾽ αμυνθεί και πρέπει να ελπίζομε ότι ο εχθρός θα βγει να μας αντιμετωπίσει. Αν δεν έχει κιόλας ξεκινήσει για να μας εμποδίσει, τώρα που δεν μπήκαμε στο έδαφός του, ασφαλώς θα το επιχειρήσει όταν θα μας δει να λεηλατούμε την γη του και να καταστρέφομε την περιουσία του. [2.11.7] Όλοι οι άνθρωποι εξοργίζονται όταν βλέπουν, με τα ίδια τους τα μάτια, να τους συμβαίνει μια ξαφνική συμφορά. Και ο θυμός κάνει τους ανθρώπους να χάνουν την ψυχραιμία τους και να ρίχνονται ασυλλόγιστα στην δράση. [2.11.8] Είναι πολύ φυσικό οι Αθηναίοι ν᾽ αντιδράσουν —περισσότερο απ᾽ όλους— μ᾽ αυτόν τον τρόπο, αφού έχουν την αξίωση να εξουσιάζουν τους άλλους και είναι συνηθισμένοι να κάνουν εκείνοι επιδρομές σε ξένη γη καταστρέφοντάς την αντί να βλέπουν την δική τους να καταστρέφεται. [2.11.9] Εκστρατεύομε εναντίον ενός ισχυρού αντιπάλου. Σκεφθείτε τους απογόνους σας και τους εαυτούς σας. Σκεφθείτε ότι απάνω σας κι απάνω μας θ᾽ αντανακλάσει, ανάλογα με την έκβαση της εκστρατείας, η δόξα της επιτυχίας ή η ντροπή της αποτυχίας. Ακολουθείτε τους αρχηγούς σας όπου σας οδηγούν τηρώντας αυστηρή πειθαρχία και υπακούοντας αμέσως στις διαταγές. Τίποτε δεν είναι ωραιότερο και ασφαλέστερο από έναν στρατό καλά πειθαρχημένο». |