Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΣΟΦΟΚΛΗΣ

Οἰδίπους Τύραννος (132-150)


ΟΙ. ἀλλ᾽ ἐξ ὑπαρχῆς αὖθις αὔτ᾽ ἐγὼ φανῶ.
ἐπαξίως γὰρ Φοῖβος, ἀξίως δὲ σὺ
πρὸ τοῦ θανότος τήνδ᾽ ἔθεσθ᾽ ἐπιστροφήν·
135ὥστ᾽ ἐνδίκως ὄψεσθε κἀμὲ σύμμαχον,
γῇ τῇδε τιμωροῦντα τῷ θεῷ θ᾽ ἅμα.
ὑπὲρ γὰρ οὐχὶ τῶν ἀπωτέρω φίλων
ἀλλ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τοῦτ᾽ ἀποσκεδῶ μύσος.
ὅστις γὰρ ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανὼν τάχ᾽ ἂν
140κἄμ᾽ ἂν τοιαύτῃ χειρὶ τιμωρεῖν θέλοι.
κείνῳ προσαρκῶν οὖν ἐμαυτὸν ὠφελῶ.
ἀλλ᾽ ὡς τάχιστα, παῖδες, ὑμεῖς μὲν βάθρων
ἵστασθε, τούσδ᾽ ἄραντες ἱκτῆρας κλάδους,
ἄλλος δὲ Κάδμου λαὸν ὧδ᾽ ἀθροιζέτω,
145ὡς πᾶν ἐμοῦ δράσοντος. ἢ γὰρ εὐτυχεῖς
σὺν τῷ θεῷ φανούμεθ᾽, ἢ πεπτωκότες.
ΙΕ. ὦ παῖδες, ἱστώμεσθα· τῶνδε γὰρ χάριν
καὶ δεῦρ᾽ ἔβημεν ὧν ὅδ᾽ ἐξαγγέλλεται.
Φοῖβος δ᾽ ὁ πέμψας τάσδε μαντείας ἅμα
150σωτήρ θ᾽ ἵκοιτο καὶ νόσου παυστήριος.


ΟΙΔ. Εγώ θα φτάσω στην αρχή
και την αλήθεια μες στο φως
θα φανερώσω.
Δικαίως ο Φοίβος, δικαίως κι εσύ
γυρίσατε το νου στη μνήμη του νεκρού·
δικαίως και μένα θα δείτε
να γίνομαι αυτής της χώρας σύμμαχος
και παραστάτης του θεού στην τιμωρία.
Το μίασμα θα το ξορκίσω στους ανέμους
κι όχι για χάρη φίλων μακρινών
μα για δική μου χάρη.
Το χέρι που τον σκότωσε
μπορεί και μένα να θελήσει
140να σκοτώσει.
Τον εαυτό μου ωφελώ λοιπόν
προσφέροντας στο Λάιο βοήθεια.
Αφήστε τους βωμούς, παιδιά μου·
σηκώστε τα κλαδιά της ικεσίας
και κάποιος ας συνάξει
της Θήβας το λαό,
σ᾽ αυτόν εδώ τον τόπο.
Με του θεού τη χάρη θα στεριωθούμε·
αλλιώς θα σωριαστούμε.
ΙΕΡ. Σηκωθείτε, παιδιά μου, να φύγουμε.
Υπόσχεται να πράξει
όσα μας έφεραν εδώ
κι όσα παρακαλέσαμε.
Ο Φοίβος που μας έστειλε τέτοιες μαντείες
150ας δώσει τέλος στο λοιμό κι ας μας λυτρώσει.


ΟΙΔ. Μ᾽ απ᾽ αρχής όλ᾽ αυτά ξανά στο φως
εγώ θα βγάλω· και παράξια ο Φοίβος,
άξια και συ παίρνετ᾽ αυτή την έγνοια
για το νεκρό· ώστε, καθώς είναι δίκιο,
και μένα σύμμαχό σας θα με δείτε,
για να εκδικήσω και τη χώρα τούτη
και το Θεό μαζί· γιατί όχι γι᾽ άλλους
μακρινούς φίλους, μα για με τον ίδιο
θα βγάλω αυτό το μίασμ᾽ απ᾽ τη μέση·
γιατί όποιος ήταν που σκότωσε εκείνον
140μπορεί ίσως να θελήσει μ᾽ όμοιο χέρι
να εκδικηθεί και μένα· ώστε βοηθώντας
εκείνον ωφελώ τον εαυτό μου.
Μα εσείς τώρα, παιδιά μου, σηκωθείτε
αυτού από τα σκαλιά, και τα κλαδιά σας
της ικεσίας πάρετε· κι ας πάει
κάποιος να κράξει εδώ το λαό της Θήβας
σε σύναξη· γιατ᾽ όλα εγώ θα κάμω,
κι ή θα φανώ με του Θεού τη χάρη
αν θα πετύχω, ή αν θα πάω χαμένος.
ΙΕΡ. Ας σηκωνόμαστε, παιδιά, γιατί
γι᾽ αυτά ήρθαμ᾽ εδώ που αυτός μας τάζει·
κι άμποτε ο Φοίβος, πὄχει αυτό μάς στείλει
το μάντεμα, να ᾽ρθει και να μας φέρει
150το γλιτωμό και του κακού την παύση.


ΟΙΔ. Πάλι εγώ όλα απαρχής θα φανερώσω.
Άξια ο Θεός και συ το νου μας πίσω
στο νεκρό ξαναφέρνετε· έτσι, δίκια,
κι εμέ θα δείτε σύμμαχό σας, τούτη
να εκδικήσω τη χώρα και το Φοίβο.
Όχι για φίλους μακρινούς, για μένα
τον ίδιο το κρίμα θα ξεπλύνω.
Γιατί εκείνου ο φονιάς δεν μπορεί τάχα
140κι εμέ με το ίδιο το χέρι να σκοτώσει;
Για κείνον αν δουλεύω, όφελός μου είναι.
Έτσι, παιδιά, γοργά απ᾽ τα βάθρα τούτα
σηκωθείτε, μαζεύτε τα κλαδιά σας,
και το λαό μου εδώ ας συνάξει κάποιος,
γιατί όλα εγώ θα κάνω. Ή θα σωθούμε
με την ευκή του Φοίβου, ή θα χαθούμε.
ΙΕΡ. Παιδιά μου, ας σηκωθούμε, ήρθαμε δω
για ν᾽ ακούσουμε τούτα που μας τάζει.
Κι ο Φοίβος, τις μαντείες που στέλνει, ας γίνει
150σωτήρας μας, κι ας κόψει την αρρώστια.