Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ
Ἱστορίαι (1.107.1-1.108.5)
[1.107.1] ῎Ηρξαντο δὲ κατὰ τοὺς χρόνους τούτους καὶ τὰ μακρὰ τείχη Ἀθηναῖοι ἐς θάλασσαν οἰκοδομεῖν, τό τε Φαληρόνδε καὶ τὸ ἐς Πειραιᾶ. [1.107.2] καὶ Φωκέων στρατευσάντων ἐς Δωριᾶς τὴν Λακεδαιμονίων μητρόπολιν, Βοιὸν καὶ Κυτίνιον καὶ Ἐρινεόν, καὶ ἑλόντων ἓν τῶν πολισμάτων τούτων, οἱ Λακεδαιμόνιοι Νικομήδους τοῦ Κλεομβρότου ὑπὲρ Πλειστοάνακτος τοῦ Παυσανίου βασιλέως νέου ὄντος ἔτι ἡγουμένου ἐβοήθησαν τοῖς Δωριεῦσιν ἑαυτῶν τε πεντακοσίοις καὶ χιλίοις ὁπλίταις καὶ τῶν ξυμμάχων μυρίοις, καὶ τοὺς Φωκέας ὁμολογίᾳ ἀναγκάσαντες ἀποδοῦναι τὴν πόλιν ἀπεχώρουν πάλιν. [1.107.3] καὶ κατὰ θάλασσαν μὲν αὐτούς, διὰ τοῦ Κρισαίου κόλπου εἰ βούλοιντο περαιοῦσθαι, Ἀθηναῖοι ναυσὶ περιπλεύσαντες ἔμελλον κωλύσειν· διὰ δὲ τῆς Γερανείας οὐκ ἀσφαλὲς αὐτοῖς ἐφαίνετο Ἀθηναίων ἐχόντων Μέγαρα καὶ Πηγὰς πορεύεσθαι. δύσοδός τε γὰρ ἡ Γερανεία καὶ ἐφρουρεῖτο αἰεὶ ὑπὸ Ἀθηναίων, καὶ τότε ᾐσθάνοντο αὐτοὺς μέλλοντας καὶ ταύτῃ κωλύσειν. [1.107.4] ἔδοξε δ᾽ αὐτοῖς ἐν Βοιωτοῖς περιμείνασι σκέψασθαι ὅτῳ τρόπῳ ἀσφαλέστατα διαπορεύσονται. τὸ δέ τι καὶ ἄνδρες τῶν Ἀθηναίων ἐπῆγον αὐτοὺς κρύφα, ἐλπίσαντες δῆμόν τε καταπαύσειν καὶ τὰ μακρὰ τείχη οἰκοδομούμενα. [1.107.5] ἐβοήθησαν δὲ ἐπ᾽ αὐτοὺς οἱ Ἀθηναῖοι πανδημεὶ καὶ Ἀργείων χίλιοι καὶ τῶν ἄλλων ξυμμάχων ὡς ἕκαστοι· ξύμπαντες δὲ ἐγένοντο τετρακισχίλιοι καὶ μύριοι. [1.107.6] νομίσαντες δὲ ἀπορεῖν ὅπῃ διέλθωσιν ἐπεστράτευσαν αὐτοῖς, καί τι καὶ τοῦ δήμου καταλύσεως ὑποψίᾳ. [1.107.7] ἦλθον δὲ καὶ Θεσσαλῶν ἱππῆς τοῖς Ἀθηναίοις κατὰ τὸ ξυμμαχικόν, οἳ μετέστησαν ἐν τῷ ἔργῳ παρὰ τοὺς Λακεδαιμονίους. [1.108.1] γενομένης δὲ μάχης ἐν Τανάγρᾳ τῆς Βοιωτίας ἐνίκων Λακεδαιμόνιοι καὶ οἱ ξύμμαχοι, καὶ φόνος ἐγένετο ἀμφοτέρων πολύς. [1.108.2] καὶ Λακεδαιμόνιοι μὲν ἐς τὴν Μεγαρίδα ἐλθόντες καὶ δενδροτομήσαντες πάλιν ἀπῆλθον ἐπ᾽ οἴκου διὰ Γερανείας καὶ Ἰσθμοῦ· Ἀθηναῖοι δὲ δευτέρᾳ καὶ ἑξηκοστῇ ἡμέρᾳ μετὰ τὴν μάχην ἐστράτευσαν ἐς Βοιωτοὺς Μυρωνίδου στρατη γοῦντος, [1.108.3] καὶ μάχῃ ἐν Οἰνοφύτοις τοὺς Βοιωτοὺς νικήσαντες τῆς τε χώρας ἐκράτησαν τῆς Βοιωτίας καὶ Φωκίδος καὶ Ταναγραίων τὸ τεῖχος περιεῖλον καὶ Λοκρῶν τῶν Ὀπουντίων ἑκατὸν ἄνδρας ὁμήρους τοὺς πλουσιωτάτους ἔλαβον, τά τε τείχη ἑαυτῶν τὰ μακρὰ ἀπετέλεσαν. [1.108.4] ὡμολόγησαν δὲ καὶ οἱ Αἰγινῆται μετὰ ταῦτα τοῖς Ἀθηναίοις, τείχη τε περιελόντες καὶ ναῦς παραδόντες φόρον τε ταξάμενοι ἐς τὸν ἔπειτα χρόνον. [1.108.5] καὶ Πελοπόννησον περιέπλευσαν Ἀθηναῖοι Τολμίδου τοῦ Τολμαίου στρατηγοῦντος, καὶ τὸ νεώριον τῶν Λακεδαιμονίων ἐνέπρησαν καὶ Χαλκίδα Κορινθίων πόλιν εἷλον καὶ Σικυωνίους ἐν ἀποβάσει τῆς γῆς μάχῃ ἐκράτησαν. |
[1.107.1] Την εποχή, περίπου, εκείνη οι Αθηναίοι άρχισαν να κτίζουν τα Μακρά Τείχη προς την θάλασσα, το ένα προς το Φάληρο, το άλλο προς τον Πειραιά. [1.107.2] Οι Φωκείς έκαναν εισβολή στην Δωρίδα, κοιτίδα των Λακεδαιμονίων, όπου και το Βοιόν, το Κυτίνιον και ο Ερινεός, και κυρίεψαν ένα από τα πολίσματα αυτά. Και οι Λακεδαιμόνιοι έστειλαν βοήθεια στους Δωριείς χίλιους πεντακόσιους οπλίτες δικούς τους και δέκα χιλιάδες συμμάχους με αρχηγό τον Νικομήδη του Κλεομβρότου, επίτροπο του ανήλικου βασιλέως Πλειστοάνακτος του Παυσανίου. Εξανάγκασαν τους Φωκείς ν᾽ αποδώσουν το πόλισμα κι ετοιμάστηκαν να επιστρέψουν. [1.107.3] Αλλά, αν ήθελαν να περάσουν απέναντι διασχίζοντας τον Κρισαίο κόλπο, θα τους εμπόδιζαν οι Αθηναίοι που είχαν περιπλεύσει την Πελοπόννησο με πολεμικά. Αν έπαιρναν τον δρόμο των Γερανείων δεν θα είχαν ασφάλεια, αφού οι Αθηναίοι ήσαν στα Μέγαρα και στις Πηγές. Η Γερανία είναι δύσβατη και οι Αθηναίοι, που από πάντα την φρουρούσαν, θα τους εμπόδιζαν να διαβούν. [1.107.4] Αποφάσισαν να μείνουν στην Βοιωτία και να σκεφθούν ποιός θα ήταν ο καλύτερος τρόπος για την επιστροφή. Στην απόφασή τους αυτή ενισχύθηκαν από μερικούς Αθηναίους που τους καλούσαν κρυφά, με την ελπίδα να καταλύσουν την Δημοκρατία και να σταματήσουν το κτίσιμο των Μακρών Τειχών. [1.107.5] Αλλά οι Αθηναίοι οργάνωσαν πάνδημη εκστρατεία, έχοντας και συμμάχους χίλιους Αργείους και άλλους. Όλοι μαζί ήσαν δεκατέσσερις χιλιάδες. [1.107.6] Έκαναν την εκστρατεία αυτή νομίζοντας ότι οι Λακεδαιμόνιοι βρίσκονται σε αμηχανία από πού να περάσουν, αλλά είχαν και μερικές υποψίες για τις αντιδημοκρατικές κινήσεις. [1.107.7] Μεταξύ άλλων συμμάχων είχαν —σύμφωνα με τις συνθήκες— και θεσσαλικό ιππικό που, στην μάχη απάνω, αυτομόλησε. |
