Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Ἰφιγένεια ἡ ἐν Αὐλίδι (1433-1473)


ΙΦ. μῆτερ, τί σιγῇ δακρύοις τέγγεις κόρας;
ΚΛ. ἔχω τάλαινα πρόφασιν ὥστ᾽ ἀλγεῖν φρένα.
1435ΙΦ. παῦσαι· ᾽μὲ μὴ κάκιζε· τάδε δέ μοι πιθοῦ.
ΚΛ. λέγ᾽· ὡς παρ᾽ ἡμῶν οὐδὲν ἀδικήσῃ, τέκνον.
ΙΦ. μήτ᾽ οὖν γε τὸν σὸν πλόκαμον ἐκτέμῃς τριχός,
μήτ᾽ ἀμφὶ σῶμα μέλανας ἀμπίσχῃ πέπλους.
ΚΛ. τί δὴ τόδ᾽ εἶπας, τέκνον; ἀπολέσασά σε;
1440ΙΦ. οὐ σύ γε· σέσῳσμαι, κατ᾽ ἐμὲ δ᾽ εὐκλεὴς ἔσῃ.
ΚΛ. πῶς εἶπας; οὐ πενθεῖν με σὴν ψυχὴν χρεών;
ΙΦ. ἥκιστ᾽, ἐπεί μοι τύμβος οὐ χωσθήσεται.
ΚΛ. τί δαί; τὸ θνῄσκειν, οὐ τάφος, νομίζεται.
ΙΦ. βωμὸς θεᾶς μοι μνῆμα τῆς Διὸς κόρης.
1445ΚΛ. ἀλλ᾽, ὦ τέκνον, σοὶ πείσομαι· λέγεις γὰρ εὖ.
ΙΦ. ὡς εὐτυχοῦσά γ᾽ Ἑλλάδος τ᾽ εὐεργέτις.
ΚΛ. τί δὴ κασιγνήταισιν ἀγγελῶ σέθεν;
ΙΦ. μηδ᾽ ἀμφὶ κείναις μέλανας ἐξάψῃ πέπλους.
ΚΛ. εἴπω δὲ παρὰ σοῦ φίλον ἔπος τι παρθένοις;
1450ΙΦ. χαίρειν γ᾽. Ὀρέστην δ᾽ ἔκτρεφ᾽ ἄνδρα τόνδε μοι.
ΚΛ. προσέλκυσαί νιν ὕστατον θεωμένη.
ΙΦ. ὦ φίλτατ᾽, ἐπεκούρησας ὅσον εἶχες φίλοις.
ΚΛ. ἔσθ᾽ ὅ τι κατ᾽ Ἄργος δρῶσά σοι χάριν φέρω;
ΙΦ. πατέρα τὸν ἀμὸν μὴ στύγει, πόσιν γε σόν.
1455ΚΛ. δεινοὺς ἀγῶνας διὰ σὲ δεῖ κεῖνον δραμεῖν.
ΙΦ. ἄκων μ᾽ ὑπὲρ γῆς Ἑλλάδος διώλεσεν.
ΚΛ. δόλῳ δ᾽, ἀγεννῶς Ἀτρέως τ᾽ οὐκ ἀξίως.
ΙΦ. τίς μ᾽ εἶσιν ἄξων πρὶν σπαράσσεσθαι κόμην;
ΚΛ. ἐγώ, μετά γε σοῦ… ΙΦ. μὴ σύ γ᾽· οὐ καλῶς λέγεις.
1460ΚΛ. πέπλων ἐχομένη σῶν. ΙΦ. ἐμοί, μῆτερ, πιθοῦ·
μέν᾽· ὡς ἐμοί τε σοί τε κάλλιον τόδε.
πατρὸς δ᾽ ὀπαδῶν τῶνδέ τίς με πεμπέτω
Ἀρτέμιδος εἰς λειμῶν᾽, ὅπου σφαγήσομαι.
ΚΛ. ὦ τέκνον, οἴχῃ; ΙΦ. καὶ πάλιν γ᾽ οὐ μὴ μόλω.
1465ΚΛ. λιποῦσα μητέρα; ΙΦ. ὡς ὁρᾷς γ᾽, οὐκ ἀξίως.
ΚΛ. σχές, μή με προλίπῃς. ΙΦ. οὐκ ἐῶ στάζειν δάκρυ.
ὑμεῖς δ᾽ ἐπευφημήσατ᾽, ὦ νεάνιδες,
παιᾶνα τἠμῇ συμφορᾷ Διὸς κόρην
Ἄρτεμιν· ἴτω δὲ Δαναΐδαις εὐφημία.
1470κανᾶ δ᾽ ἐναρχέσθω τις, αἰθέσθω δὲ πῦρ
προχύταις καθαρσίοισι, καὶ πατὴρ ἐμὸς
ἐνδεξιούσθω βωμόν· ὡς σωτηρίαν
Ἕλλησι δώσουσ᾽ ἔρχομαι νικηφόρον.


ΙΦΙ. Μάνα, τί δε μιλάς και δάκρυα χύνεις;
ΚΛΥ. Πονώ· μπορώ να μην πονώ, η θλιμμένη;
ΙΦΙ. Μη μου κόβεις το θάρρος· πάψε και άκου.
ΚΛΥ. Λέγε· κακό από μένα μη φοβάσαι.
ΙΦΙ. Πλεξίδα απ᾽ τα μαλλιά σου να μην κόψεις
και μαύρα να μη βάλεις. ΚΛΥ. Πώς, παιδί μου,
το λες, αφού σε χάνω; ΙΦΙ. Δε με χάνεις·
1440λυτρώνομαι· σ᾽ εσένα δόξα φέρνω.
ΚΛΥ. Πώς λες; να μην πενθώ το θάνατό σου;
ΙΦΙ. Όχι, αφού τάφο εγώ δε θα ᾽χω. ΚΛΥ. Κι όμως
το θάνατο πενθούν, όχι τον τάφο.
ΙΦΙ. Της Άρτεμης βωμό για μνήμα θα έχω.
ΚΛΥ. Έτσι θα κάμω, κόρη μου· έχεις δίκιο.
ΙΦΙ. Αφού ευτυχώ και σώζω την Ελλάδα.
ΚΛΥ. Τί μήνυμα να πω στις αδερφές σου;
ΙΦΙ. Να μη μαυροφορέσουν. ΚΛΥ. Κι ένα λόγο
γλυκό από σε γι᾽ αυτές; ΙΦΙ. Χαιρέτα μού τες·
1450γνοιάσου και τον Ορέστη, να τρανέψει.
ΚΛΥ. Πάρ᾽ το αγκαλιά· στερνή φορά το βλέπεις.
ΙΦΙ. Με βόηθησες, γλυκό μου, όσο μπορούσες.
ΚΛΥ. Στ᾽ Άργος τί αν κάμω εγώ, θα ευχαριστιόσουν;
ΙΦΙ. Μη μισείς το γονιό μου, που άντρας σου είναι.
ΚΛΥ. Βαρύ για σένα θα περάσει αγώνα.
ΙΦΙ. Για την Ελλάδα, αθέλητα, με σφάζει.
ΚΛΥ. Μα δολερά κι όχι σα γιος του Ατρέα.
ΙΦΙ. Πριν με μαλλιοτραβήξουν, ποιός μαζί μου;…
ΚΛΥ. Εγώ θα ᾽ρθω… ΙΦΙ. Μάνα, όχι εσύ· δεν πρέπει.
1460ΚΛΥ. Κρατώντας σε απ᾽ το φόρεμα. ΙΦΙ. Άκουσέ με
και μείνε· πιο σωστό και για τις δυο μας.
Απ᾽ του πατέρα αυτούς τους ακολούθους
ας μ᾽ οδηγήσει κάποιος στο λιβάδι
της Άρτεμης, που εκεί θα με θυσιάσουν.
ΚΛΥ. Παιδί μου, πας; ΙΦΙ. Και πίσω πια δε θά ᾽ρθω.
ΚΛΥ. Τη μάνα αφήνεις; ΙΦΙ. Ναι· δε μου άξιζε όμως…
ΚΛΥ. Σταμάτα, μη μ᾽ αφήνεις. ΙΦΙ. Α, όχι δάκρυα.
Η Ιφιγένεια συνοδεύει τη μητέρα της ως την πόρτα της σκηνής και έπειτα επιστρέφει.
Κι εσείς, ως νέες, γι᾽ αυτό που μου έχει λάχει
την Άρτεμη, του Δία την κόρη, υμνήστε
με παιάνα· τον ύμνο να τον πάρουν
κι οι Αργείοι. Τον αγιασμό ας αρχίσει κάποιος
1470των κανίστρων, κι ας πέσει το αγιοκρίθι
στη φωτιά, ν᾽ αναλάμψει· και να κάμει
το γύρο του βωμού δεξιά ο πατέρας·
γιατί πηγαίνω τώρα, σωτηρία
στους Έλληνες να δώσω νικηφόρα.