Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Ἱππόλυτος (88-120)


ΘΕΡΑΠΩΝ
ἄναξ, θεοὺς γὰρ δεσπότας καλεῖν χρεών,
ἆρ᾽ ἄν τί μου δέξαιο βουλεύσαντος εὖ;
90 ΙΠ. καὶ κάρτα γ᾽· ἦ γὰρ οὐ σοφοὶ φαινοίμεθ᾽ ἄν.
ΘΕ. οἶσθ᾽ οὖν βροτοῖσιν ὃς καθέστηκεν νόμος;
ΙΠ. οὐκ οἶδα· τοῦ δὲ καί μ᾽ ἀνιστορεῖς πέρι;
ΘΕ. μισεῖν τὸ σεμνὸν καὶ τὸ μὴ πᾶσιν φίλον.
ΙΠ. ὀρθῶς γε· τίς δ᾽ οὐ σεμνὸς ἀχθεινὸς βροτῶν;
95 ΘΕ. ἐν δ᾽ εὐπροσηγόροισίν ἐστί τις χάρις;
ΙΠ. πλείστη γε, καὶ κέρδος γε σὺν μόχθωι βραχεῖ.
ΘΕ. ἦ κἀν θεοῖσι ταὐτὸν ἐλπίζεις τόδε;
ΙΠ. εἴπερ γε θνητοὶ θεῶν νόμοισι χρώμεθα.
ΘΕ. πῶς οὖν σὺ σεμνὴν δαίμον᾽ οὐ προσεννέπεις;
100 ΙΠ. τίν᾽; εὐλαβοῦ δὲ μή τί σου σφαλῆι στόμα.
ΘΕ. τήνδ᾽ ἣ πύλαισι σαῖς ἐφέστηκεν Κύπρις.
ΙΠ. πρόσωθεν αὐτὴν ἁγνὸς ὢν ἀσπάζομαι.
ΘΕ. σεμνή γε μέντοι κἀπίσημος ἐν βροτοῖς.
ΙΠ. οὐδείς μ᾽ ἀρέσκει νυκτὶ θαυμαστὸς θεῶν.
ΘΕ. τιμαῖσιν, ὦ παῖ, δαιμόνων χρῆσθαι χρεών.
ΙΠ. ἄλλοισιν ἄλλος θεῶν τε κἀνθρώπων μέλει.
105 ΘΕ. εὐδαιμονοίης, νοῦν ἔχων ὅσον σε δεῖ.
ΙΠ. χωρεῖτ᾽, ὀπαδοί, καὶ παρελθόντες δόμους
σίτων μέλεσθε· τερπνὸν ἐκ κυναγίας
110 τράπεζα πλήρης· καὶ καταψήχειν χρεὼν
ἵππους, ὅπως ἂν ἅρμασι ζεύξας ὕπο
βορᾶς κορεσθεὶς γυμνάσω τὰ πρόσφορα.
τὴν σὴν δὲ Κύπριν πόλλ᾽ ἐγὼ χαίρειν λέγω.
ΘΕ. ἡμεῖς δέ, τοὺς νέους γὰρ οὐ μιμητέον
115 φρονοῦντας οὕτως, ὡς πρέπει δούλοις λέγειν
προσευξόμεσθα τοῖσι σοῖς ἀγάλμασιν,
δέσποινα Κύπρι· χρὴ δὲ συγγνώμην ἔχειν.
εἴ τίς σ᾽ ὑφ᾽ ἥβης σπλάγχνον ἔντονον φέρων
μάταια βάζει, μὴ δόκει τούτου κλύειν·
120 σοφωτέρους γὰρ χρὴ βροτῶν εἶναι θεούς.


ΘΕΡΑΠΩΝ
Άρχοντα (δε σε λέω αφέντη· μόνο
τους θεούς να καλούμε αφέντες πρέπει!)
δέχεσαι να σου πω μιαν ίσα γνώμη;
90ΙΠΠ. Και βέβαια, αλλιώς δε θα ᾽μουν γνωστικός.
ΘΕΡ. Ξέρεις λοιπόν τί συνηθάν οι ανθρώποι;
ΙΠΠ. Δεν ξέρω. Τί μου κάνεις τέτοιο ρώτημα;
ΘΕΡ. Μισούν τον φανταγμένον κι ακατάδεχτο.
ΙΠΠ. Σωστά. Ποιός συμπαθεί το φανταγμένο;
ΘΕΡ. Κι οι καλομίλητοι άνθρωποι αγαπιούνται;
ΙΠΠ. Και βέβαια! Μέγα κέρδος, λίγος κόπος.
ΘΕΡ. Λες να ᾽χουν κι οι θεοί τον ίδιο νόμο;
ΙΠΠ. Αν και σ᾽ εμάς των θεών κρατούν οι νόμοι.
ΘΕΡ. Πώς τότε δεν τιμάς μια θεά σεβάσμια;
100ΙΠΠ. Ποιάνε; Κοίτα μη σου λάθεψ᾽ η γλώσσα!
ΘΕΡ. Την Κύπρη, στον πυλώνα σου στημένη.
ΙΠΠ. Είμαι αγνός, χαιρετώ την απ᾽ αλάργα.
ΘΕΡ. Μεγάλη θεά και πολυδοξασμένη.
ΙΠΠ. Άλλος άλλον θνητό ή θεό αγαπάει.
ΘΕΡ. Άμποτε να ευτυχείς και να γνωστεύεις.
ΙΠΠ. Δε θέλω νυχτολάτρευτους θεούς!
ΘΕΡ. Πρέπει να τους τιμάμε, τέκνο μου, όλους.
ΙΠΠ. Εμπρός, ακόλουθοί μου, μπάτε μέσα
στο παλάτι, φροντίστε για φαγί.
Καλοδεχούμενο είναι το τραπέζι
110ύστερ᾽ απ᾽ το κυνήγι. Και κατόπι
ξυστρίστε τ᾽ άλογά μου, να τα ζέψω,
σαν αποφάγω, για να τα γυμνάσω.
Και την Κύπρη σου, εγώ, σου τη χαρίζω!
ΘΕΡ. Δε θα συνεριστούμ᾽ εμείς τους νέους
μα σα δούλοι, με γλώσσα κρατημένη,
πάντα θα προσευχόμαστε, Αφροδίτη
αφέντρα μας, στ᾽ αγάλματά σου. Κι όποιος
άγουρος με τα απόκοτα μυαλά του
μιλάει τ᾽ ανέμου, μην ακούς. Οι αθάνατοι
120σοφότεροι λογιούνται απ᾽ τους θνητούς.