Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

Ἱστορίαι (8.99.1-8.100.5)

[8.99.1] Ὑπὸ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ θέρους τούτου καὶ οἱ ἐν τῇ Μιλήτῳ Πελοποννήσιοι, ὡς τροφήν τε οὐδεὶς ἐδίδου τῶν ὑπὸ Τισσαφέρνους τότε [ὅτε ἐπὶ τὴν Ἄσπενδον παρῄει] προσταχθέντων, καὶ αἱ Φοίνισσαι νῆες οὐδὲ ὁ Τισσαφέρνης τέως που ἧκον, ὅ τε Φίλιππος ὁ ξυμπεμφθεὶς αὐτῷ ἐπεστάλκει Μινδάρῳ τῷ ναυάρχῳ καὶ ἄλλος Ἱπποκράτης, ἀνὴρ Σπαρτιάτης καὶ ὢν ἐν Φασήλιδι, ὅτι οὔτε αἱ νῆες παρέσοιντο πάντα τε ἀδικοῖντο ὑπὸ Τισσαφέρνους, Φαρνάβαζός τε ἐπεκαλεῖτο αὐτοὺς καὶ ἦν πρόθυμος κομίσας τὰς ναῦς καὶ αὐτὸς τὰς λοιπὰς ἔτι πόλεις τῆς ἑαυτοῦ ἀρχῆς ἀποστῆσαι τῶν Ἀθηναίων, ὥσπερ καὶ ὁ Τισσαφέρνης, ἐλπίζων πλέον τι σχήσειν ἀπ᾽ αὐτοῦ, οὕτω δὴ ὁ Μίνδαρος πολλῷ κόσμῳ καὶ ἀπὸ παραγγέλματος αἰφνιδίου, ὅπως λάθοι τοὺς ἐν Σάμῳ, ἄρας ἀπὸ τῆς Μιλήτου ναυσὶ τρισὶ καὶ ἑβδομήκοντα ἔπλει ἐπὶ τὸν Ἑλλήσποντον (πρότερον δὲ ἐν τῷ αὐτῷ θέρει τῷδε ἑκκαίδεκα ἐς αὐτὸν νῆες ἐσέπλευσαν, αἳ καὶ τῆς Χερσονήσου τι μέρος κατέδραμον)· χειμασθεὶς δὲ ἀνέμῳ καὶ ἀναγκασθεὶς καταίρει ἐς τὴν Ἴκαρον, καὶ μείνας ἐν αὐτῇ ὑπὸ ἀπλοίας πέντε ἢ ἓξ ἡμέρας ἀφικνεῖται ἐς τὴν Χίον.
[8.100.1] Ὁ δὲ Θράσυλος ἐκ τῆς Σάμου, ἐπειδὴ ἐπύθετο αὐτὸν ἐκ τῆς Μιλήτου ἀπηρκότα, ἔπλει καὶ αὐτὸς ναυσὶν εὐθὺς πέντε καὶ πεντήκοντα, ἐπειγόμενος μὴ φθάσῃ ἐς τὸν Ἑλλήσποντον ἐσπλεύσας. [8.100.2] αἰσθόμενος δὲ ὅτι ἐν τῇ Χίῳ εἴη καὶ νομίσας αὐτὸν καθέξειν αὐτοῦ, σκοποὺς μὲν κατεστήσατο καὶ ἐν τῇ Λέσβῳ καὶ ἐν τῇ ἀντιπέρας ἠπείρῳ, εἰ ἄρα ποι κινοῖντο αἱ νῆες, ὅπως μὴ λάθοιεν, αὐτὸς δὲ ἐς τὴν Μήθυμναν παραπλεύσας ἄλφιτά τε καὶ τἆλλα ἐπιτήδεια παρασκευάζειν ἐκέλευεν ὡς, ἢν πλείων χρόνος γίγνηται, ἐκ τῆς Λέσβου τοὺς ἐπίπλους τῇ Χίῳ ποιησόμενος. [8.100.3] ἅμα δὲ (Ἔρεσος γὰρ τῆς Λέσβου ἀφειστήκει) ἐβούλετο ἐπ᾽ αὐτὴν πλεύσας, εἰ δύναιτο, ἐξελεῖν. Μηθυμναίων γὰρ οὐχ οἱ ἀδυνατώτατοι φυγάδες διακομίσαντες ἔκ τε τῆς Κύμης προσεταιριστοὺς ὁπλίτας ὡς πεντήκοντα καὶ τῶν ἐκ τῆς ἠπείρου μισθωσάμενοι, ξύμπασιν ὡς τριακοσίοις, Ἀναξάνδρου Θηβαίου κατὰ τὸ ξυγγενὲς ἡγουμένου, προσέβαλον πρῶτον Μηθύμνῃ, καὶ ἀποκρουσθέντες τῆς πείρας διὰ τοὺς ἐκ τῆς Μυτιλήνης Ἀθηναίων φρουροὺς προελθόντας αὖθις ἔξω μάχῃ ἀπωσθέντες καὶ διὰ τοῦ ὄρους κομισθέντες ἀφιστᾶσι τὴν Ἔρεσον. [8.100.4] πλεύσας οὖν ὁ Θράσυλος ἐπ᾽ αὐτὴν πάσαις ταῖς ναυσὶ διενοεῖτο προσβολὴν ποιεῖσθαι· προαφιγμένος δὲ αὐτόσε ἦν καὶ ὁ Θρασύβουλος πέντε ναυσὶν ἐκ τῆς Σάμου, ὡς ἠγγέλθη αὐτοῖς ἡ τῶν φυγάδων αὕτη διάβασις· ὑστερήσας δ᾽ ἐπὶ τὴν Ἔρεσον ἐφώρμει ἐλθών. [8.100.5] προσεγένοντο δὲ καὶ ἐκ τοῦ Ἑλλησπόντου τινὲς δύο νῆες ἐπ᾽ οἴκου ἀνακομιζόμεναι καὶ Μηθυμναῖαι ‹πέντε›· καὶ αἱ πᾶσαι νῆες παρῆσαν ἑπτὰ καὶ ἑξήκοντα, ἀφ᾽ ὧν τῷ στρατεύματι παρεσκευάζοντο ὡς κατὰ κράτος μηχαναῖς τε καὶ παντὶ τρόπῳ, ἢν δύνωνται, αἱρήσοντες τὴν Ἔρεσον.

[8.99.1] Την ίδια, περίπου, εποχή του καλοκαιριού οι Πελοποννήσιοι της Μιλήτου δεν έπαιρναν μισθό από κανέναν από εκείνους στους οποίους είχε δώσει σχετικές εντολές ο Τισσαφέρνης όταν έφυγε για την Άσπενδο. Ούτε τα φοινικικά καράβια είχαν έρθει ούτε ο Τισσαφέρνης. Ο Φίλιππος, που είχε συνοδέψει τον σατράπη καθώς κι ένας άλλος, ο Σπαρτιάτης Ιπποκράτης που βρισκόταν στην Φασήλιδα, έστειλαν μήνυμα του ναυάρχου Μινδάρου λέγοντάς του ότι ο φοινικικός στόλος δεν θα έρθει και ότι ο Τισσαφέρνης δεν τηρεί καμιά από τις υποσχέσεις του. Ο Φαρνάβαζος καλούσε τους Πελοποννησίους και επιθυμούσε, αφού θα πετύχαινε να έρθει ο στόλος, να προκαλέσει την αποστασία από την Αθήνα όλων των άλλων πολιτειών που βρίσκονταν στην περιφέρειά του. Ήλπιζε, σαν τον Τισσαφέρνη, ότι θα προσποριστεί μ᾽ αυτόν τον τρόπο πολλά πλεονεκτήματα. Έτσι ο Μίνδαρος ξεκίνησε από την Μίλητο με πολλή πειθαρχία και τάξη με εβδομήντα τρία καράβια για τον Ελλήσποντο. Έδωσε τις διαταγές την τελευταία στιγμή, ώστε να μην τον καταλάβουν οι Αθηναίοι της Σάμου. Πριν από αυτό είχαν πάει στον Ελλήσποντο δεκαέξι καράβια και είχαν κάνει επιδρομές σε ένα τμήμα της Χερσονήσου. Ο Μίνδαρος βρήκε μεγάλη τρικυμία κι αναγκάστηκε να σταματήσει στην Ίκαρο, όπου έμεινε πέντε ή έξι μέρες εξαιτίας της κακοκαιρίας, κι από κει έφτασε στην Χίο.
[8.100.1] Όταν ο Θράσυλος πληροφορήθηκε ότι ο Μίνδαρος είχε φύγει από την Μίλητο, έφυγε και αυτός αμέσως από την Σάμο με πενήντα πέντε καράβια και βιαζόταν για να μην μπει πρώτος στον Ελλήσποντο ο Μίνδαρος. [8.100.2] Όταν έμαθε ότι ο Σπαρτιάτης ήταν στην Χίο, νόμισε ότι θα μπορούσε να τον αναγκάσει να μείνει εκεί, κι έβαλε καράβια και στην Λέσβο και στην αντικρινή ηπειρωτική ακτή, ώστε να μην ξεφύγουν τα καράβια αν κινηθούν. Ο ίδιος πήγε στην Μήθυμνα όπου έδωσε διαταγή να ετοιμάσουν δημητριακά και άλλα εφόδια. Είχε σκοπό, αν ο εχθρός χρονοτριβούσε, να κάνει επιθέσεις εναντίον της Χίου, με ορμητήριο την Λέσβο. [8.100.3] Ταυτόχρονα και επειδή η Ερεσός της Λέσβου είχε αποστατήσει, ήθελε να πλεύσει εκεί και, αν μπορούσε, να την κυριέψει. Εξόριστοι Μηθυμναίοι, από τους πλουσιότερους, είχαν μεταφέρει από την Κύμη πενήντα οπλίτες τους οποίους είχαν προσεταιριστεί, πλήρωσαν και μισθοφόρους από την αντικρινή ήπειρο και συγκέντρωσαν στρατό, τριακόσιους περίπου. Με αρχηγό τον Θηβαίο Ανάξανδρο —τον διάλεξαν επειδή ήταν ομόφυλός τους— είχαν πρώτα επιτεθεί εναντίον της Μήθυμνας, αλλά πρόφτασε η αθηναϊκή φρουρά από την Μυτιλήνη και τους απέκρουσε. Σε δεύτερη μάχη έξω από την πολιτεία τούς απώθησαν και τότε, περνώντας το βουνό, πήγαν στην Ερεσό και προκάλεσαν την αποστασία της. [8.100.4] Ο Θράσυλος, λοιπόν, πήγε στην Ερεσό με όλα του τα καράβια και είχε σκοπό να κάνει επίθεση. Πριν από αυτόν είχε φτάσει εκεί από την Σάμο, με πέντε καράβια, ο Θρασύβουλος, που μόλις είχε πληροφορηθεί ότι οι εξόριστοι είχαν αποβιβαστεί στην Λέσβο. Είχε, όμως, φτάσει πολύ αργά και είχε αράξει μπροστά στην Ερεσό. [8.100.5] Έφτασαν και δύο καράβια που γύριζαν από τον Ελλήσποντο στην Αθήνα και άλλα πέντε των Μηθυμναίων. Ο στόλος, έτσι, αριθμούσε εξήντα επτά καράβια και οι Αθηναίοι ετοιμάζονταν να κάνουν επίθεση με τον στρατό που είχαν και, με μηχανές και όποιον άλλο τρόπο, να κυριέψουν, αν μπορούσαν, την Ερεσό.