Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ

Χαρακτῆρες (26.1-26.6)

ΚϚ. ΟΛΙΓΑΡΧΙΑΣ


[26.1] [Δόξειεν δ᾽ ἂν εἶναι ἡ ὀλιγαρχία ‹προαίρεσίς› τις ἰσχύος καὶ κέρδους γλιχομένη,] [26.2] ὁ δὲ ὀλιγαρχικὸς τοιοῦτός ‹τις›, οἷος τοῦ δήμου βουλευομένου, τίνας τῷ ἄρχοντι προσαιρήσονται τῆς πομπῆς τοὺς συνεπιμελησομένους, παρελθὼν ἀποφήνασθαι ὡς δεῖ αὐτοκράτορας τούτους εἶναι, κἂν ἄλλοι προβάλλωνται δέκα, λέγειν ὅτι «Ἱκανὸς εἷς ἐστι, τοῦτον δὲ δεῖ ἄνδρα εἶναι»· καὶ τῶν Ὁμήρου ἐπῶν τοῦτο ἓν μόνον κατέχειν, ὅτι «Οὐκ ἀγαθὸν πολυκοιρανίη, εἷς κοίρανος ἔστω», τῶν δὲ ἄλλων μηδὲν ἐπίστασθαι.
[26.3] ἀμέλει δὲ δεινὸς τοῖς τοιούτοις τῶν λόγων χρήσασθαι, ὅτι «Δεῖ αὐτοὺς ἡμᾶς συνελθόντας περὶ τούτων βουλεύσασθαι καὶ ἐκ τοῦ ὄχλου καὶ τῆς ἀγορᾶς ἀπαλλαγῆναι καὶ παύσασθαι ἀρχαῖς πλησιάζοντας καὶ ὑπὸ τούτων οὕτως ὑβριζομένους ἢ τιμωμένους» ‹καὶ› ὅτι «Ἢ τούτους δεῖ ἢ ἡμᾶς οἰκεῖν τὴν πόλιν». [26.4] καὶ τὸ μέσον δὲ τῆς ἡμέρας ἐξιὼν [καὶ] τὸ ἱμάτιον ἀναβεβλημένος καὶ μέσην κουρὰν κεκαρμένος καὶ ἀκριβῶς ἀπωνυχισμένος σοβεῖν τοὺς τοιούτους λόγους ‹λέγων› τὴν τοῦ Ὠιδείου· «Διὰ τοὺς συκοφάντας οὐκ οἰκητόν ἐστιν ἐν τῇ πόλει» καὶ ὡς «Ἐν τοῖς δικαστηρίοις δεινὰ πάσχομεν ὑπὸ τῶν δεκαζομένων» καὶ ὡς «Θαυμάζω τῶν πρὸς τὰ κοινὰ προσιόντων τί βούλονται» καὶ ὡς «Ἀχάριστόν ἐστι ‹τὸ πλῆθος καὶ ἀμνῆμον› τοῦ νέμοντος καὶ διδόντος» καὶ ὡς αἰσχύνεται ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, ὅταν παρακάθηταί τις αὐτῷ λεπτὸς καὶ αὐχμῶν. [26.5] καὶ εἰπεῖν «Πότε παυσόμεθα ὑπὸ τῶν λειτουργιῶν καὶ τῶν τριηραρχιῶν ἀπολλύμενοι;» καὶ ὡς «Μισητὸν τὸ τῶν δημαγωγῶν γένος» ‹καὶ› τὸν Θησέα πρῶτον φῆσαι τῶν κακῶν τῇ πόλει γεγονέναι αἴτιον· τοῦτον γὰρ ἐκ δώδεκα πόλεων εἰς μίαν συναγαγεῖν τὰ ‹πλήθη› λυθείσης βασιλείας· καὶ δίκαια αὐτὸν παθεῖν· πρῶτον γὰρ αὐτὸν ἀπολέσθαι ὑπ᾽ αὐτῶν.
[26.6] [καὶ τοιαῦτα ἕτερα πρὸς τοὺς ξένους καὶ τῶν πολιτῶν τοὺς ὁμοτρόπους καὶ ταὐτὰ προαιρουμένους.]

26. Ο ΟΛΙΓΑΡΧΙΚΟΣ


[26.1] [Η ολιγαρχία θα φαινόταν ότι είναι η πολιτική που ορέγεται ισχύ και κέρδος,] [26.2] ενώ ο ολιγαρχικός το είδος του ανθρώπου που, όταν συνεδριάζει ο λαός για να αποφασίσει ποιούς ανθρώπους θα εκλέξει για την επιμέλεια της πομπής μαζί με τον (υπεύθυνο) άρχοντα, ανεβαίνει στο βήμα κι αποφαίνεται ότι αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να έχουν απόλυτη εξουσία. Αν οι άλλοι (ομιλητές) προτείνουν δέκα ανθρώπους, αυτός λέει: «Ένας είναι αρκετός, πρέπει όμως να είναι αληθινός άνδρας». Κι από τους στίχους του Ομήρου μόνο αυτόν κατέχει, ότι «Δεν είναι καλό να υπάρχουν πολλοί αρχηγοί, ένας να είναι ο ηγέτης». Από τον υπόλοιπο Όμηρο δεν κατέχει τίποτα.
[26.3] Χωρίς αμφιβολία είναι ικανός να χρησιμοποιεί την ακόλουθη φρασεολογία: «Πρέπει μόνοι μας να κάνουμε συνέλευση, για να αποφασίσουμε γι᾽ αυτά τα ζητήματα, και να απαλλαγούμε από τον όχλο και την αγορά. Πρέπει να σταματήσουμε να επιδιώκουμε τα αξιώματα και μ᾽ αυτό τον τρόπο να πάψουμε να λαμβάνουμε ύβρεις ή τιμές από αυτούς. Πρέπει ή αυτοί ή εμείς να κατοικούμε σ᾽ αυτή την πόλη.»
[26.4] Αφού βγει από το σπίτι του κατά το μέσον της ημέρας, φορώντας το ιμάτιό του, κουρεμένος με έναν καθώς πρέπει τρόπο και με νύχια περιποιημένα στην εντέλεια, περπατά καμαρωτός στο δρόμο για το Ωδείο λέγοντας τα ακόλουθα: «Η ζωή στην πόλη έγινε αφόρητη από τους συκοφάντες» και «Στα δικαστήρια μας κάνουν να υποφέρουμε άνθρωποι που χρηματίστηκαν» και «Απορώ τί επιζητούν όσοι ανακατεύονται στην πολιτική» και «Ο λαός είναι αχάριστος και ξεχνά αυτόν που του κάνει μοιρασιές και δώρα» και «Ντρέπομαι στην Εκκλησία του Δήμου, όταν κάθεται δίπλα μου κάποιος κοκαλιάρης κι αλάδωτος». [26.5] Λέει ακόμη: «Πότε θα πάψουμε να αφανιζόμαστε από τις δημόσιες χορηγίες και τις τριηραρχίες;» και «Το γένος των δημαγωγών είναι μισητό»· και ισχυρίζεται ότι ο Θησέας έγινε ο πρώτος αίτιος των συμφορών της πόλης. Γιατί αυτός ήταν που συγκέντρωσε τον πληθυσμό δώδεκα πόλεων σε μία και καταλύθηκε η βασιλεία. Έπαθε όμως ό,τι του άξιζε, γιατί πρώτον αυτόν κατέστρεψε ο λαός.
[26.6] [Αυτά και άλλα παρόμοια λέει στους ξένους και τους πολίτες που μοιράζονται μαζί του τον ίδιο χαρακτήρα και τις ίδιες πολιτικές προτιμήσεις.]