ΠΡΩΤΟ ΣΤΑΣΙΜΟ

ΧΟΡ. Εσύ που μέσα στα πυκνά
σύδεντρα ζεις και πέτεσαι, αηδόνα,
εσένα κράζω γλυκοκέλαδο πουλί
1110με τη λυπητερή λαλιά·
τον κόκκινο φουσκώνοντας λαιμό σου
βοήθα να μοιρολογήσω
τα πάθη της Ελένης· κλάψε
τον πόνο και τα δάκρυα
των γυναικών της Τροίας
γι᾽ αυτούς που θέρισε κοντάρι ελληνικό,
όταν το πέλαγο αρμενίζοντας
με το βαρβαρικό σκαρί του
ο Πάρης, του χαμού ο γαμπρός,
ήρθε με συνοδειά την Κύπριδα
στους Πριαμίδες φέρνοντας
1120γάμο συφοριασμένο από τη Σπάρτη,
εσένα, Ελένη, εσένα.

Με πετροβόλημα και με κοντάρι
πλήθος χαθήκαν οι Αχαιοί
και κατοικούν στον άραχλο Άδη τώρα·
οι δύστυχες γυναίκες τους πενθώντας
έκοψαν τα μαλλιά· απομείναν
έρμα τα σπίτια, δίχως άντρες·
κι αυτός που πάτησε μονάχος
τη θαλασσόζωστη Εύβοια, λαμπρές
φωτιές ανάβοντας στου Καφηρέα τα βράχια,
1130ναύτες πολλούς ξολόθρεψε, καθώς
τις δολερές ζυγώναν λάμψεις του γιαλού.
Άνεμοι θυμωμένοι τον Μενέλαο διώξαν
αλάργα από τον κάβο του Μαλέα,
όταν γυρνούσε στην πατρίδα φέρνοντας
τ᾽ ομοίωμα της Ήρας, του πολέμου
βραβείο ή κάλλιο την αιτία
να σφάζονται για χρόνια οι Δαναοί.

Τί ᾽ναι θεός, τί μη θεός,
και τί ᾽ναι ανάμεσά τους;
Ποιός θα το πει θνητός πως το ᾽βρε,
καιρό πολύ εξετάζοντας τα πάντα,
1140μια και το βλέπει, εδώ κι εκεί
των θεών οι γνώμες να πηδούν
και πάλι στο ενάντιο να γυρνάνε
ανέλπιστα κι αλόγιαστα;
Ελένη, είσαι του Δία θυγατέρα·
σαν άσπρος κύκνος ο γονιός σου
στον κόρφο σ᾽ έσπειρε της Λήδας.
Ύστερα σ᾽ όλη την Ελλάδα σε είπαν
άδικη, άπιστη, άθεη, προδότρα·
μες στους ανθρώπους δεν υπάρχει
τίποτα σίγουρο· στων θεών μόνο
1150τα λόγια βρήκα την αλήθεια.

Ανέμυαλοι όσοι αποζητούν τη δόξα
με λόγχες και με δυνατά
στον πόλεμο κοντάρια,
λογιάζοντας αστόχαστα πως έτσι
θα πάψουν των θνητών τις συμφορές·
γιατί αν το δίκιο σου ζητάς με το αίμα,
η αμάχη δεν θα λείψει από τον κόσμο·
γι᾽ αυτήν οι Πριαμίδες πήγαν
κάτω στη γης, ενώ μπορούσαν
μονάχα με τα λόγια, Ελένη,
1160τέλος να δώσουνε στην έχθρα.
Τώρα στον Άδη ᾽ναι βαθιά χωμένοι,
τα κάστρα τους φωτιά τα ᾽χει σαρώσει
σαν κεραυνός του Δία κι εσύ
πέρασες βάσανα και βάσανα
που αβάσταχτους σηκώσαν θρήνους.