[175] Θέλω ακόμη να σας μιλήσω, Αθηναίοι, και για όσους καταδικάσατε για βεβήλωση της εορτής, αφού είχαν πρώτα καταδικασθεί από την εκκλησία του δήμου, και να σας δείξω τί έκαμαν ορισμένοι από αυτούς και ποιά οργή αντιμετώπισαν από μέρους σας· έτσι θα μπορέσετε να συγκρίνετε τις πράξεις τους με τη διαγωγή του Μειδία. Πρώτα —για να αρχίσω από την πιο πρόσφατη καταδικαστική απόφαση— ο λαός καταδίκασε τον Εύανδρο από τις Θεσπιές γιατί προσέβαλε τα μυστήρια, μετά από καταγγελία κάποιου Μενίππου από την Καρία. Ο νόμος αυτός για τα μυστήρια είναι ο ίδιος με τον νόμο ο οποίος αφορά τα Διονύσια και έχει θεσπισθεί μετά από αυτόν. [176] Τί λοιπόν έκαμε ο Εύανδρος, Αθηναίοι, και τον καταδικάσατε; Ακούστε τα εξής: αφού ο Εύανδρος πέτυχε να καταδικασθεί ο Μένιππος για εμπορική υπόθεση και, επειδή, όπως ισχυρίσθηκε, δεν μπόρεσε να τον συλλάβει προηγουμένως, επωφελήθηκε από την παραμονή του στην Αθήνα για τα μυστήρια και τον συνέλαβε. Τον καταδικάσατε γι᾽ αυτό και μόνο, χωρίς να υπάρχει καμία άλλη αιτία, και όταν παρουσιάσθηκε στο δικαστήριο, θελήσατε να του επιβάλετε την ποινή του θανάτου· επειδή όμως ο μηνυτής του κάμφθηκε, τον αναγκάσατε να επιστρέψει το ποσό που είχε λάβει από τη δίκη την οποία είχε κερδίσει παλαιότερα (ανερχόταν σε δύο τάλαντα)· επιπλέον, τον υποχρεώσατε να αποζημιώσει τον Μένιππο για τις δαπάνες στις οποίες, σύμφωνα με τους λογαριασμούς του, είχε υποβληθεί όταν ήταν στην Αθήνα για την προκαταρκτική σας απόφαση. [177] Αυτή είναι μία περίπτωση ανθρώπου, ο οποίος για ιδιωτική υπόθεση και χωρίς να υπάρχει βίαιη προσβολή τιμωρήθηκε τόσο σκληρά μόνο και μόνο επειδή παραβίασε τον νόμο. Και δικαιολογημένα· γιατί αυτά πρέπει σεις να διαφυλάσσετε: τους νόμους και τον όρκο σας· αυτά έχουν δοθεί από τους άλλους πολίτες σε σας τους δικαστές κατά κάποιον τρόπο ως παρακαταθήκη, που πρέπει να διατηρηθεί απαραβίαστη σε όφελος όλων εκείνων οι οποίοι, έχοντας το δίκαιο με το μέρος τους, καταφεύγουν σε σας. [178] Ένας άλλος κάποτε σας έδωσε την εντύπωση ότι βεβήλωσε τα Διονύσια· αν και ήταν πάρεδρος του γιου του, που ήταν άρχοντας, τον καταδικάσατε γιατί, απομακρύνοντας από το θέατρο κάποιον ο οποίος του είχε καταλάβει τη θέση, τον κτύπησε· ο άνθρωπος αυτός ήταν πατέρας του διακεκριμένου άρχοντα Χαρικλείδη. [179] Κρίνατε ότι ο κατήγορος είχε απόλυτο δίκαιο όταν έλεγε: «Αν, κύριε, καταλάμβανα τη θέση και δεν υπάκουα στις προειδοποιήσεις, όπως συ ισχυρίζεσαι, ποιά δικαιώματα παραχωρεί ο νόμος σε σένα και τον ίδιο τον άρχοντα; Το δικαίωμα να διατάξεις τους υπηρέτες σου να με απομακρύνουν και όχι να με κτυπήσεις συ ο ίδιος. Αρνούμαι και έτσι να υπακούσω; Έχεις το δικαίωμα να μου επιβάλεις πρόστιμο, τα πάντα, εκτός από τη χειροδικία· οι νόμοι έχουν πράγματι λάβει πολλές προφυλάξεις για να αποφεύγεται η κατά πρόσωπο προσβολή των πολιτών». Αυτό ήταν το επιχείρημά του και σεις το επιδοκιμάσατε με την ψήφο σας· ο κατήγορος όμως πέθανε πριν εμφανισθεί στο δικαστήριο. [180] Η εκκλησία του δήμου καταδίκασε ομόφωνα και άλλον πολίτη, τον Κτησικλή, για αδίκημα που αφορούσε την εορτή· όταν δικάσθηκε, τον καταδικάσατε σε θάνατο, επειδή κατά τη διάρκεια πομπής κρατούσε μαστίγιο από δέρμα, με το οποίο μεθυσμένος κτύπησε έναν προσωπικό εχθρό του. Θεωρήθηκε ότι τον κτύπησε για να τον προσβάλει και όχι γιατί ήταν μεθυσμένος, και ότι με πρόφαση την πομπή και τη μέθη διάπραξε το αδίκημα να μεταχειρισθεί σαν δούλο έναν ελεύθερο άνθρωπο. [181] Είμαι βέβαιος, Αθηναίοι, ότι όλοι θα συμφωνούσατε ότι τα αδικήματα του Μειδία είναι πολύ σοβαρότερα από τη διαγωγή όλων αυτών, από τους οποίους ο ένας στερήθηκε τα πλεονεκτήματα που κέρδισε από τη δίκη και ο άλλος καταδικάσθηκε σε θάνατο· γιατί ο Μειδίας, χωρίς να μετέχει σε πομπή ή να έχει κερδίσει δίκη ή να είναι πάρεδρος, χωρίς να έχει κανένα άλλο κίνητρο εκτός από την αυθάδειά του, φέρθηκε χειρότερα από όλους εκείνους. Γι᾽ αυτούς δεν θα πω περισσότερα. [182] Όταν όμως ο Πύρρος, Αθηναίοι, από την οικογένεια των Ετεοβουταδών καταγγέλθηκε ότι έλαβε μέρος σε δικαστήριο ως δικαστής ενώ χρωστούσε στο δημόσιο, μερικοί από σας τον θεώρησαν άξιο θανατικής καταδίκης· καταδικάσθηκε από το δικαστήριό σας και θανατώθηκε· και όμως ο άνθρωπος αυτός επιδίωξε να λάβει μισθό δικαστή εξαιτίας της φτώχιας του και όχι από αυθάδεια. Θα μπορούσα να αναφέρω και πολλούς άλλους, από τους οποίους άλλοι θανατώθηκαν και άλλοι έχουν στερηθεί τα πολιτικά τους δικαιώματα για αδικήματα πολύ κατώτερα από του Μειδία. Σεις, Αθηναίοι, ορίσατε δέκα τάλαντα πρόστιμο στον Σμίκρο και άλλα τόσα στον Σκίτωνα, επειδή κρίνατε ότι πρότειναν παράνομα ψηφίσματα, χωρίς να ευσπλαγχνισθείτε ούτε τα παιδιά ούτε τους φίλους ούτε τους συγγενείς τους ούτε κανέναν από όσους παρευρίσκονταν στο δικαστήριο για να τους υπερασπισθούν. [183] Μη λοιπόν δείχνετε τόση οργή, αν κάποιος εισηγείται παρανομίες, και τόση επιείκεια, αν δεν εισηγείται, αλλά κάνει παρανομίες. Γιατί δεν υπάρχει λέξη ή ονομασία που να δυσαρεστεί τόσο πολύ τους περισσότερους από σας όσο οι συνεχείς προσβολές κάποιου προς οποιονδήποτε συμπολίτη σας. Μην παρουσιάσετε επομένως σεις οι ίδιοι, Αθηναίοι, μία τέτοια απόδειξη εναντίον σας, ότι δηλαδή σεις, ενώ θα συγχωρήσετε τις βιαιότητες ενός πλουσίου, δεν θα ευσπλαγχνισθείτε ούτε θα αθωώσετε έναν δημοκρατικό άνθρωπο, ο οποίος ανήκει στη μεσαία τάξη, αν τον συλλάβετε να κάμει κάποιο αδίκημα, αλλά θα τον καταδικάσετε σε θάνατο ή θα του στερήσετε τα πολιτικά του δικαιώματα. Όχι, αυτό δεν είναι δίκαιο! Αντίθετα, πρέπει να δείχνετε σε όλες τις περιπτώσεις την ίδια αγανάκτηση.