Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Ἰφιγένεια ἡ ἐν Αὐλίδι (1098-1145)


ΕΞΟΔΟΣ


ΚΛ. ἐξῆλθον οἴκων προσκοπουμένη πόσιν,
χρόνιον ἀπόντα κἀκλελοιπότα στέγας.
1100ἐν δακρύοισι δ᾽ ἡ τάλαινα παῖς ἐμή,
πολλὰς ἱεῖσα μεταβολὰς ὀδυρμάτων,
θάνατον ἀκούσασ᾽, ὃν πατὴρ βουλεύεται.
μνήμην δ᾽ ἄρ᾽ εἶχον πλησίον βεβηκότος
Ἀγαμέμνονος τοῦδ᾽, ὃς ἐπὶ τοῖς αὑτοῦ τέκνοις
1105ἀνόσια πράσσων αὐτίχ᾽ εὑρεθήσεται.
ΑΓΑ. Λήδας γένεθλον, ἐν καλῷ σ᾽ ἔξω δόμων
ηὕρηχ᾽, ἵν᾽ εἴπω παρθένου χωρὶς λόγους
οὓς οὐκ ἀκούειν τὰς γαμουμένας πρέπει.
ΚΛ. τί δ᾽ ἔστιν, οὗ σοι καιρὸς ἀντιλάζυται;
1110ΑΓΑ. ἔκπεμπε παῖδα δωμάτων πατρὸς μέτα·
ὡς χέρνιβες πάρεισιν εὐτρεπισμέναι,
προχύται τε βάλλειν πῦρ καθάρσιον χεροῖν,
μόσχοι τε, πρὸ γάμων ἃς θεᾷ πεσεῖν χρεών.
[Ἀρτέμιδι, μέλανος αἵματος φυσήματα.]
1115ΚΛ. τοῖς ὀνόμασιν μὲν εὖ λέγεις, τὰ δ᾽ ἔργα σου
οὐκ οἶδ᾽ ὅπως χρή μ᾽ ὀνομάσασαν εὖ λέγειν.
χώρει δέ, θύγατερ, ἐκτός —οἶσθα γὰρ πατρὸς
πάντως ἃ μέλλει— χὑπὸ τοῖς πέπλοις ἄγε
λαβοῦσ᾽ Ὀρέστην, σὸν κασίγνητον, τέκνον.
1120ἰδοὺ πάρεστιν ἥδε πειθαρχοῦσά σοι.
τὰ δ᾽ ἄλλ᾽ ἐγὼ πρὸ τῆσδε κἀμαυτῆς φράσω.
ΑΓΑ. τέκνον, τί κλαίεις, οὐδ᾽ ἔθ᾽ ἡδέως ὁρᾷς,
εἰς γῆν δ᾽ ἐρείσασ᾽ ὄμμα πρόσθ᾽ ἔχεις πέπλους;
ΚΛ. φεῦ·
τίν᾽ ἂν λάβοιμι τῶν ἐμῶν ἀρχὴν κακῶν;
1125ἅπασι γὰρ πρώτοισι χρήσασθαι πάρα
κἀν ὑστάτοισι κἀν μέσοισι πανταχοῦ.
ΑΓΑ. τί δ᾽ ἔστιν; ὥς μοι πάντες εἰς ἓν ἥκετε,
σύγχυσιν ἔχοντες καὶ ταραγμὸν ὀμμάτων.
ΚΛ. εἴφ᾽ ἃν ἐρωτήσω σε γενναίως, πόσι.
1130ΑΓΑ. οὐδὲν κελευσμοῦ δεῖ σ᾽· ἐρωτᾶσθαι θέλω.
ΚΛ. τὴν παῖδα τὴν σὴν τήν τ᾽ ἐμὴν μέλλεις κτενεῖν;
ΑΓΑ. ἔα·
τλήμονά γ᾽ ἔλεξας, ὑπονοεῖς θ᾽ ἃ μή σε χρή.
ΚΛ. ἔχ᾽ ἥσυχος.
κἀκεῖνό μοι τὸ πρῶτον ἀπόκριναι πάλιν.
ΑΓΑ. σὺ δ᾽, ἤν γ᾽ ἐρωτᾷς εἰκότ᾽, εἰκότ᾽ ἂν κλύοις.
1135ΚΛ. οὐκ ἄλλ᾽ ἐρωτῶ, καὶ σὺ μὴ λέγ᾽ ἄλλα μοι.
ΑΓΑ. ὦ πότνια μοῖρα καὶ τύχη δαίμων τ᾽ ἐμός.
ΚΛ. κἀμός γε καὶ τῆσδ᾽, εἷς τριῶν δυσδαιμόνων.
ΑΓΑ. τίν᾽ ἠδίκησαι; ΚΛ. τοῦτ᾽ ἐμοῦ πεύθῃ πάρα;
ὁ νοῦς ὅδ᾽ αὐτὸς νοῦν ἔχων οὐ τυγχάνει.
1140ΑΓΑ. ἀπωλόμεσθα. προδέδοται τὰ κρυπτά μου.
ΚΛ. πάντ᾽ οἶδα, καὶ πεπύσμεθ᾽ ἃ σὺ μέλλεις με δρᾶν
αὐτὸ δὲ τὸ σιγᾶν ὁμολογοῦντός ἐστί σου
καὶ τὸ στενάζειν· πολλὰ μὴ κάμῃς λέγων.
ΑΓΑ. ἰδοὺ σιωπῶ· τὸ γὰρ ἀναίσχυντον τί δεῖ
1145ψευδῆ λέγοντα προσλαβεῖν τῇ συμφορᾷ;


ΕΞΟΔΟΣ


Η Κλυταιμήστρα βγαίνει από τη σκηνή.
ΚΛΥ. Τον ερχομό παραφυλάω του αντρός μου·
γι᾽ αυτό και βγήκα απ᾽ τη σκηνή· πόση ώρα.
1100είναι που λείπει! Η δύστυχή μου κόρη
για τη σφαγή που μελετά ο γονιός της
άκουσε και, στα δάκρυα βουτηγμένη,
από ένα θρήνο σε άλλο θρήνο πέφτει.
Μα νά τος ο Αγαμέμνονας· στο νου μου
τον είχα, ενώ κοντά μου πια είχε φτάσει·
για το ίδιο το παιδί του ανόσια πράξη
σε λίγο θα φανεί πως ετοιμάζει.
ΑΓΑ. Της Λήδας κόρη, τη στιγμή που πρέπει
εδώ έξω σ᾽ ανταμώνω, να σου πω,
χωρίς να ᾽ναι μπροστά η κοπέλα, λόγια
που δεν ταιριάζει να τ᾽ ακούει μια νύφη.
ΚΛΥ. Τί έχεις να πεις, κι είν᾽ η στιγμή που πρέπει;
1110ΑΓΑ. Πες της να βγει, μαζί μου να την πάρω·
έτοιμος κι ο αγιασμός και το αγιοκρίθι,
στου καθαρμού να ρίξουμε τη φλόγα·
μα και τα μοσκαράκια που είν᾽ ανάγκη
στη θεά να θυσιαστούν πριν απ᾽ το γάμο
[στην Άρτεμη, μαύρο αίμα ξεφυσώντας.]
ΚΛΥ. Καλά τα λόγια σου είναι, στα έργα σου όμως
σαν τί όνομα να δώσω, για να πούμε
καλά πως είναι; Γιά έβγα, κόρη μου, έξω
—τα σχέδια του γονιού σου δα τα ξέρεις—,
φέρε αγκαλιά στον πέπλο σου αποκάτω
και το μικρό αδερφό σου, τον Ορέστη.
1120Πρόσταξες κι ήρθε· τα άλλα και για κείνη
μα και για μένα θα τα πω εγώ τώρα.
ΑΓΑ. Τί κλαις, παιδί μου; Η όψη σου δεν είναι
χαρούμενη όπως πριν· μπροστά σου ρίχνεις
τον πέπλο, τις ματιές στη γη καρφώνεις.
ΚΛΥ., μέσα της. Αλίμονο·
για αρχή των συμφορών μου τί να πάρω;
Όλα μπορούν παντού να βρούνε θέση,
και πρώτα και στερνά και μες στη μέση.
ΑΓΑ. Μα τί είναι; Μπρος μου πήρατε όμοια στάση·
μιαν όψη ταραγμένη, ανταριασμένη.
ΚΛΥ. Απάντα μου ανοιχτά σ᾽ ό,τι ρωτήσω.
1130ΑΓΑ. Περιττή η προτροπή, μονάχα ρώτα.
ΚΛΥ. Την κόρη μας σχεδιάζεις να τη σφάξεις;
ΑΓΑ. Πώς; Τί; φριχτός ο λόγος που είπες· βάζεις
πράματα που δεν πρέπει με το νου σου.
ΚΛΥ. Ησύχασε·
σ᾽ αυτό που σου πρωτόπα απάντησέ μου.
ΑΓΑ. Λογικά ρώτα, λογικά ν᾽ ακούσεις.
ΚΛΥ. Άλλα δεν έχω, και άλλα μη μου λες.
ΑΓΑ. Ω μοίρα, ω τύχη, ω μαύρο ριζικό μου!
ΚΛΥ. Μαύρο για τρεις· για σε, για με, για τούτη.
ΑΓΑ. Τί σου έχουν κάμει; ΚΛΥ. Εγώ θα σου το μάθω;
Το νόημα το ίδιο αυτό δεν έχει νόημα.
1140ΑΓΑ. Χάθηκα, αλί· το μυστικό επροδόθη.
ΚΛΥ. Ό,τι σχεδιάζεις, το ᾽μαθα, το ξέρω·
οι στεναγμοί σου κι η σιωπή σου η ίδια
το μαρτυρούν· τα λόγια σου μη χάνεις.
ΑΓΑ. Σωπαίνω· ανάγκη ποιά, στη συμφορά μου
κι αδιαντροπιά και ψέμα να προσθέσω;