ΦΕΡΕΚΥΔΗΣ [1.116] Ο Φερεκύδης, γιος του Βάβη, από τη Σύρο, όπως λέει ο Αλέξανδρος στις Διαδοχές του, υπήρξε μαθητής του Πιττακού. Ο Θεόπομπος λέει γι᾽ αυτόν ότι ήταν ο πρώτος που έγραψε [για τους Έλληνες] για τη φύση και τους θεούς. Πολλά θαυμαστά πράγματα λέγονται γι᾽ αυτόν. Περπατούσε, λ.χ., μια μέρα στην παραλία της Σάμου, όταν είδε ένα καράβι να αρμενίζει με ούριο άνεμο· είπε λοιπόν αμέσως ότι σε λίγο θα βουλιάξει: το καράβι βούλιαξε μπροστά στα μάτια του. Επίσης: Ήπιε νερό που αντλήθηκε από ένα πηγάδι και πρόβλεψε ότι σε τρεις μέρες θα γίνει σεισμός — ο σεισμός έγινε. Όταν κάποτε πήγε από την Ολυμπία στη Μεσσήνη, συμβούλεψε τον Περίλαο, τον φίλο του που τον φιλοξένησε, να φύγει από εκεί με όλους τους δικούς του· εκείνος δεν τον άκουσε, και η Μεσσήνη έπεσε στα χέρια των εχθρών. [1.117] Επίσης ότι είπε στους Λακεδαιμονίους να μην τιμούν ούτε το χρυσάφι ούτε το ασήμι, όπως λέει ο Θεόπομπος στα Θαυμαστά του, και ότι την εντολή αυτή την πήρε στον ύπνο του από τον Ηρακλή, που την ίδια νύχτα διέταξε τους βασιλιάδες να υπακούουν στον Φερεκύδη — κάποιοι όλα αυτά τα σχετίζουν με τον Πυθαγόρα. Ο Έρμιππος λέει ότι, όταν κάποτε πολεμούσαν οι Εφέσιοι με τους Μάγνητες, θέλοντας ο Φερεκύδης να νικήσουν οι Εφέσιοι, ρώτησε έναν περαστικό από πού ήταν· όταν εκείνος του είπε «από την Έφεσο», αυτός του είπε: «Τράβηξέ με από τα πόδια, πήγαινέ με στην περιοχή των Μαγνήτων και πες τότε στους συμπατριώτες σου να με θάψουν εκεί ύστερα από τη νίκη τους· πες τους ακόμη ότι την παραγγελία αυτή την έδωσε ο Φερεκύδης». [1.118] Οι Εφέσιοι επιτέθηκαν την άλλη μέρα και νίκησαν τους Μάγνητες· βρήκαν εκεί νεκρό τον Φερεκύδη και τον έθαψαν με μεγάλες τιμές. Μερικοί λένε ότι πήγε στους Δελφούς και εκσφενδονίστηκε από το όρος Κώρυκος. Ο Αριστόξενος στο έργο του Για τον Πυθαγόρα και τους μαθητές του λέει ότι ο Φερεκύδης πέθανε από αρρώστια και ο Πυθαγόρας τον έθαψε στη Δήλο. Άλλοι πάλι λένε ότι πέθανε από φθειρίαση· τότε ήταν που πέρασε ο Πυθαγόρας να τον δει και τον ρώτησε πώς ήταν· εκείνος πέρασε το δάχτυλό του από το άνοιγμα της πόρτας και του είπε: « Το δέρμα μου τα λέει όλα». Από τότε η έκφραση χρησιμοποιείται από τους λογίους με το νόημα «τα πράγματα πηγαίνουν προς το χειρότερο — κάνουν, επομένως, λάθος όσοι τη χρησιμοποιούν για πράγματα που βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση. [1.119] Έλεγε ότι οι θεοί ονομάζουν την τράπεζα των θυσιών θυωρόν. Ο Εφέσιος Άνδρωνας λέει ότι υπήρξαν δύο Σύριοι Φερεκύδες, ο ένας αστρονόμος και ο άλλος, γιος του Βάβη, θεολόγος, στον οποίο μαθήτευσε και ο Πυθαγόρας. Ο Ερατοσθένης όμως λέει ότι ένας μόνο Σύριος υπήρξε και ότι ο άλλος ήταν ένας Αθηναίος που έγραψε γενεαλογίες. Από τον Σύριο Φερεκύδη μάς σώζεται το βιβλίο που έγραψε και που άρχιζε με τη φράση «Ο Δίας, ο Χρόνος και η Γη υπήρχαν πάντοτε. Στη Γη δόθηκε το όνομα αυτό, επειδή ο Δίας τής έδωσε ως τιμητική ανταμοιβή τη γη». Σώζεται όμως και ένα ηλιακό ρολόι του στο νησί της Σύρου.
|