Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ

Βάτραχοι (860-894)


860ΕΥ. ἕτοιμός εἰμ᾽ ἔγωγε, κοὐκ ἀναδύομαι,
δάκνειν, δάκνεσθαι πρότερος, εἰ τούτῳ δοκεῖ,
τἄπη, τὰ μέλη, τὰ νεῦρα τῆς τραγῳδίας,
καὶ νὴ Δία τὸν Πηλέα γε καὶ τὸν Αἴολον
καὶ τὸν Μελέαγρον κἄτι μάλα τὸν Τήλεφον.
865ΔΙ. σὺ δὲ ‹δὴ› τί βουλεύει ποεῖν; λέγ᾽, Αἰσχύλε.
ΑΙ. ἐβουλόμην μὲν οὐκ ἐρίζειν ἐνθάδε·
οὐκ ἐξ ἴσου γάρ ἐστιν ἁγὼν νῷν. ΔΙ. τί δαί;
ΑΙ. ὅτι ἡ πόησις οὐχὶ συντέθνηκέ μοι,
τούτῳ δὲ συντέθνηκεν, ὥσθ᾽ ἕξει λέγειν.
870ὅμως δ᾽ ἐπειδή σοι δοκεῖ, δρᾶν ταῦτα χρή.
ΔΙ. ἴθι νυν λιβανωτὸν δεῦρό τις καὶ πῦρ δότω,
ὅπως ἂν εὔξωμαι πρὸ τῶν σοφισμάτων
ἀγῶνα κρῖναι τόνδε μουσικώτατα·
ὑμεῖς δὲ ταῖς Μούσαις τι μέλος ὑπᾴσατε.

875ΧΟ. ὦ Διὸς ἐννέα παρθένοι, ἁγναὶ
Μοῦσαι, λεπτολόγους ξυνετὰς φρένας αἳ καθορᾶτε
ἀνδρῶν γνωμοτύπων, ὅταν εἰς ἔριν ὀξυμερίμνοις
ἔλθωσι στρεβλοῖσι παλαίσμασιν ἀντιλογοῦντες,
ἔλθετ᾽ ἐποψόμεναι δύναμιν
880δεινοτάτοιν στομάτοιν πορίσασθαι
ῥήματα καὶ παραπρίσματ᾽ ἐπῶν.
νῦν γὰρ ἀγὼν σοφίας ὁ μέγας χωρεῖ πρὸς ἔργον ἤδη.

885ΔΙ. εὔχεσθε δὴ καὶ σφώ τι πρὶν τἄπη λέγειν.
ΑΙ. Δήμητερ ἡ θρέψασα τὴν ἐμὴν φρένα,
εἶναί με τῶν σῶν ἄξιον μυστηρίων.
ΔΙ. ἐπίθες λαβὼν δὴ καὶ σὺ λιβανωτόν. ΕΥ. καλῶς·
ἕτεροι γάρ εἰσιν οἷσιν εὔχομαι θεοῖς.
890ΔΙ. ἴδιοί τινες σου, κόμμα καινόν; ΕΥ. καὶ μάλα.
ΔΙ. ἴθι δὴ προσεύχου τοῖσιν ἰδιώταις θεοῖς.
ΕΥ. αἰθήρ, ἐμὸν βόσκημα, καὶ γλώττης στρόφιγξ
καὶ ξύνεσι καὶ μυκτῆρες ὀσφραντήριοι,
ὀρθῶς μ᾽ ἐλέγχειν ὧν ἂν ἅπτωμαι λόγων.


860ΕΥΡ. Έτοιμος είμ᾽ εγώ και δε δειλιάζω
να δώσω δαγκωνιές ή, αν θέλει τούτος,
να πρωτοπάρω, πάνω στους διαλόγους,
στις μελωδίες, στης τραγωδίας τα νεύρα,
και για Αίολο και Μελέαγρο και Πηλέα,
και για τον Τήλεφό μου πάνω απ᾽ όλα.
ΔΙΟ. Αισχύλε, εσύ τί σκέφτεσαι να κάμεις;
ΑΙΣ. Αγώνα εγώ δε θα ᾽θελα στον Άδη·
είναι άνισος για μας τους δυο. ΔΙΟ. Γιατί;
ΑΙΣ. Δεν πέθανε μαζί μου η ποίησή μου,
ενώ η δική του πέθανε μαζί του,
ώστε πολλά θα ᾽χει να λέει· ωστόσο,
870αφού σου αρέσει, ανάγκη να το κάμω.
ΔΙΟ. Λοιπόν φωτιά ας μου φέρουν και λιβάνι,
για να δεηθώ, ο αγώνας πριν αρχίσει,
με σκέψη φωτισμένη να τον κρίνω.
Στο Χορό.
Εσείς τραγούδι πέστε για τις Μούσες.

ΧΟΡ. Ω εσείς, του Δία οι εννιά θυγατέρες, ω πάναγνες Μούσες,
που από ψηλά το λεπτό
κι έξυπνο βλέπετε πνεύμα ποιητών, σμιλευτών
αποφθεγμάτων, σε μάχη ο αντίλογος όταν τους ρίξει
και σε λοξούς βαθυστόχαστους γύρους,
Μούσες, ελάτε να δείτε με πόση
880δύναμη βρίσκουν εκφράσεις και στίχων πριονίδια
στόματα που είναι κανείς να τα τρέμει.
Τώρα θ᾽ αρχίσει ο μεγάλος αγώνας της τέχνης.

ΔΙΟ. Πείτε κι εσείς μια ευχή πριν απ᾽ τους στίχους.
ΑΙΣ. Δήμητρα εσύ, που έχεις το νου μου θρέψει,
των μυστηρίων σου άξιος κάμε να είμαι.
ΔΙΟ., στον Ευριπίδη.
Ρίξε κι εσύ λιβάνι. ΕΥΡ. Ξέρεις, άλλους
εγώ θεούς καλώ στις προσευχές μου.
890ΔΙΟ. Ιδιαίτερους και νιόκοπους; ΕΥΡ. Ναι, βέβαια.
ΔΙΟ. Ε, στους δικούς σου θεούς μια δέηση κάμε.
ΕΥΡ. Ω Αιθέρα εσύ, που ᾽σαι η τροφή μου, ω Γλώσσα
ροδάνι, κι ω Ξυπνάδα εσύ, κι ω Μύτη
οσφραντική, τους στίχους που θ᾽ αδράξω
βοηθήστε με γερά να ξετινάξω.