[7.61.1] «Στρατιώτες, Αθηναίοι και σύμμαχοι. Ο αγώνας που μας περιμένει έχει για όλους μας τον ίδιο σκοπό, την σωτηρία και την επιστροφή στην πατρίδα. Αν νικήσομε με τα καράβια, είναι τότε πιθανό να ξαναδεί ο καθένας σας την πατρίδα του, όπου κι αν είναι. [7.61.2] Δεν πρέπει ν᾽ αποθαρρύνεστε ούτε να παθαίνετε εκείνο που παθαίνουν οι πιο άπειροι άνθρωποι, οι οποίοι, όταν ατυχήσουν στις πρώτες αναμετρήσεις, έπειτα έχουν πάντα τον φόβο ότι θα πάθουν τις ίδιες συμφορές. [7.61.3] Όσοι από σας που βρίσκεστε εδώ είσαστε Αθηναίοι, και έχετε την εμπειρία πολλών πολέμων, και όσοι είσαστε σύμμαχοι που εκστρατεύετε πάντα μαζί μας, θυμηθείτε πόσα απροσδόκητα συμβαίνουν στον πόλεμο. Ετοιμαστείτε να πολεμήσετε έχοντας την ελπίδα ότι θα μας ευνοήσει η Τύχη κατά τρόπο αντάξιο του μεγάλου στρατού που σχηματίζετε και βλέπετε σεις οι ίδιοι μπροστά σας. [7.62.1] »Εμείς οι αρχηγοί σκεφθήκαμε διάφορα μέσα για ν᾽ αντιμετωπίσομε τα μειονεκτήματα από τα οποία πάθαμε στις προηγούμενες ναυμαχίες, δηλαδή την στενότητα του λιμανιού, όπου θα βρεθούν πάλι, πολλά καράβια, και τον στρατό που είχε ο εχθρός στα καταστρώματα. Αυτά τα εξετάσαμε με τους κυβερνήτες και τώρα ετοιμαστήκαμε κι εμείς όσο μας το επιτρέπουν οι περιστάσεις. [7.62.2] Θα επιβιβάσομε τοξότες και ακοντιστές, στρατιώτες πολλούς, που δεν θα παίρναμε μαζί μας αν ναυμαχούσαμε στην ανοιχτή θάλασσα, (γιατί το πολύ φόρτωμα των καραβιών θα μείωνε την τεχνική μας), αλλά οι οποίοι, τώρα, θα είναι χρήσιμοι αφού είμαστε αναγκασμένοι να πεζομαχήσομε από καράβια. [7.62.3] Βρήκαμε επίσης τί έπρεπε να προσθέσομε στα καράβια μας για ν᾽ αντιμετωπίσομε τις βαριές επωτίδες που μας έβλαψαν πάρα πολύ. Θα έχομε σιδερένιες αρπάγες που θα εμποδίζουν το εχθρικό καράβι να οπισθοχωρήσει αφού θα έχει κάνει την επίθεση, αν, βέβαια, οι στρατιώτες που θα είναι στο κατάστρωμα κάνουν ό,τι πρέπει. [7.62.4] Βρισκόμαστε στην ανάγκη να πεζομαχήσομε από τα καράβια και δεν θα μας συμφέρει να υποχωρούμε, αλλά ούτε ν᾽ αφήνομε τους εχθρούς να υποχωρούν και τούτο για διάφορους λόγους αλλά κι επειδή όλη η παραλία, εκτός από την λουρίδα που κρατάει ο στρατός μας, είναι εχθρική. [7.63.1] »Αυτά πρέπει να θυμόσαστε και να πολεμήσετε με όλες τις δυνάμεις σας για να μην σας απωθήσουν πίσω στην στεριά και όταν θα πέφτει καράβι απάνω σε καράβι να μην χωρίζεστε έως ότου ξεκαθαρίσετε από το κατάστρωμα τους οπλίτες του εχθρού. [7.63.2] Και αυτά τα απευθύνω περισσότερο στους οπλίτες παρά στους ναύτες, γιατί αφορούν εκείνους που θα είναι στα καταστρώματα. Έχομε ακόμη και το εξής πλεονέκτημα, ότι υπερέχομε στο πεζικό. [7.63.3] Από τους ναύτες τούς ζητώ, αλλά και τους παρακαλώ, να μην απελπίζονται όσο δεν θα έπρεπε από τις προηγούμενες συμφορές, γιατί τώρα και η προετοιμασία μας στα καταστρώματα είναι καλύτερη και καράβια περισσότερα έχομε. Ας σκεφθούν επίσης το προνόμιο που έχουν —και που αξίζει να το περισώσουν— να θεωρούνται Αθηναίοι ακόμη κι αν δεν ήσαν. Σας εθαύμαζαν όλοι στην Ελλάδα γιατί μάθατε την γλώσσα μας και μιμηθήκατε τον τρόπο της ζωής μας. Συμμετείχατε στα πλεονεκτήματα της ηγεμονίας μας, οι υπήκοοί μας σας φοβόνταν και τα δικαιώματά σας ήσαν εξασφαλισμένα. [7.63.4] Αφού μόνοι εσείς συμμετέχετε, ελεύθεροι, στην ηγεμονία μας, σωστό είναι να μην την προδώσετε τώρα. Καταφρονήσατε τους Κορινθίους, τους οποίους τόσες φορές έχετε νικήσει και τους Σικελιώτες, που κανείς τους δεν τόλμησε ν᾽ αναμετρηθεί με το ναυτικό μας όταν ήταν στην ακμή του. Πολεμήστε τους και δείξετέ τους ότι, παρά την αδυναμία σας και τις συμφορές σας, η τέχνη σας είναι ανώτερη από την τέχνη του αντιπάλου που είναι δυνατός και τον ευνοεί η τύχη. [7.64.1] »Σε όσους από σας είστε Αθηναίοι, πρέπει να θυμίσω ότι δεν αφήσατε πίσω σας ούτε άλλα καράβια, στους ναυστάθμους σας, όμοια μ᾽ αυτά, ούτε άλλους στρατεύσιμους οπλίτες και ότι αν σας συμβεί ό,τι άλλο παρά να νικήσετε, τότε οι εχθροί μας, εδώ, θα πάνε αμέσως στην Αθήνα και τότε, όσοι από μας έχουν μείνει εκεί, δεν θα έχουν την δύναμη να την υπερασπιστούν εναντίον των έχθρων που είναι κιόλας εκεί και εκείνων που θα πάνε να προστεθούν. Εσείς θα γινόσαστε, εδώ, αμέσως δούλοι των Συρακουσίων —εναντίον των οποίων ξέρετε με τί σκοπούς ήρθατε— και οι άλλοι, στην Ελλάδα, θα γίνονταν δούλοι των Λακεδαιμονίων. [7.64.2] Σε μια μόνο μάχη θα πολεμήσετε και για τα δύο αυτά. Αγωνιστείτε, λοιπόν σκληρά, περισσότερο από κάθε άλλη φορά και θυμηθείτε, ο καθένας και όλοι μαζί, ότι όσοι από σας θα βρίσκονται στα καράβια, θα αποτελούν τον στρατό και τον στόλο της πολιτείας, την πολιτεία την ίδια, και την μεγάλη της δόξα. Όταν πρόκειται για τόσο σπουδαία πράγματα, εκείνος που υπερέχει, είτε στην τέχνη είτε στην γενναιότητα, δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερη ευκαιρία να το αποδείξει, τόσο για την δική του όσο και για την κοινή σωτηρία». |