[1.75.1] »Λοιπόν, Σπαρτιάτες! Για την γενναιότητά μας εκείνη και την τόση ορθή απόφασή μας, είναι ή δεν είναι δίκαιη η αξίωσή μας να μην μας φθονούν τόσο πολύ οι Έλληνες για την ηγεμονία που αποκτήσαμε; [1.75.2] Δεν την αποκτήσαμε δια της βίας, αλλά όταν σεις δεν θελήσατε να συνεχίστε τον αγώνα εναντίον των όσων βαρβάρων είχαν μείνει, οι σύμμαχοι ήρθαν σε μας και μας ζήτησαν να γίνομε αρχηγοί τους. [1.75.3] Ασκώντας την αρχηγία αυτή, αναπτύξαμε, από την ανάγκη των πραγμάτων, την ηγεμονία μας στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, στην αρχή από φόβο, έπειτα για την τιμή και αργότερα για το συμφέρον μας. [1.75.4] Και από τότε, επειδή δεν αισθανόμαστε ασφαλείς, εξαιτίας της έχθρας πολλών —μερικοί μάλιστα απ᾽ τους συμμάχους μας είχαν αποστατήσει και τους είχαμε υποτάξει— κι επειδή δεν μας θεωρούσατε φίλους όπως πριν, αλλά σας είχαμε γίνει ύποπτοι και μας είχατε γίνει αντίθετοι, δεν μπορούσαμε πια να χαλαρώσομε την επιβολή μας χωρίς να εκτεθούμε σε κίνδυνο, γιατί όσοι θ᾽ αποστατούσαν από μας θα γίνονταν σύμμαχοί σας. [1.75.5] Κανείς δεν πρέπει να φθονεί εκείνον που προσπαθεί να κατοχυρώσει τα συμφέροντά του, όταν έχει ν᾽ αντιμετωπίσει μεγάλους κινδύνους.
[1.76.1] »Σεις, άλλωστε, Λακεδαιμόνιοι, για να εξασφαλίσετε την ηγεμονία σας, οργανώσατε κατά το συμφέρον σας τα πολιτεύματα στις πόλεις της Πελοποννήσου και αν, άλλοτε, είχατε θελήσει να παραμείνετε, όπως εμείς, αρχηγοί των Ελλήνων, προκαλώντας αναγκαστικά την εχθρότητά τους, ξέρομε καλά ότι δεν θα ήσαστε απέναντι των συμμάχων σας λιγότερο πιεστικοί από ό,τι είμαστε εμείς και θα είχατε αναγκαστείτε ν᾽ ασκείτε την εξουσία σας με πυγμή είτε να εκτεθείτε σε κινδύνους. [1.76.2] Έτσι κι εμείς δεν εκάναμε τίποτε το παράδοξο ή αντίθετο προς την φύση των ανθρωπίνων πραγμάτων, όταν δεχτήκαμε την ηγεμονία που μας προσφερόταν και όταν, τώρα, αρνιόμαστε να την εγκαταλείψομε, κινούμενοι από ισχυρά ελατήρια, την δόξα, τον φόβο και το όφελος. Δεν είμαστε άλλωστε οι πρώτοι που εφαρμόσαμε τέτοια πολιτική. Από πάντα υπάρχει η αρχή ότι ο αδύνατος υπακούει στην θέληση του δυνατού κι εμείς έχομε την πεποίθηση πως το αξίζομε. Και σεις, άλλωστε, δέχεστε την αρχή αυτή έως την στιγμή κατά την οποία, ενώ στην πραγματικότητα επιδιώκετε το συμφέρον σας, επικαλείστε αρχές δικαιοσύνης που δεν εμπόδισαν ποτέ κανέναν ν᾽ αποκτήσει με την βία μεγαλύτερα πλεονεκτήματα. [1.76.3] Είναι αξιέπαινοι, άλλωστε, εκείνοι που, κατά το φυσικό του ανθρώπου, αποκτήσαν εξουσία επάνω σε άλλους, αλλά είναι λιγότερο άδικοι απ᾽ ό,τι θα μπορούσε να τους επιτρέψει η δύναμή τους. [1.76.4] Έχομε λοιπόν την πεποίθηση ότι, αν άλλοι έπαιρναν την θέση μας, τότε θ᾽ αποδεικνυόταν με πόσο μέτρο ασκούμε την εξουσία μας. Και, όμως, ακριβώς το μέτρο μας αυτό προκάλεσε άδικα, για μας, πολύ περισσότερες επικρίσεις παρά επαίνους.
[1.77.1] »Ενώ βρισκόμαστε σε μειονεκτική θέση όταν πρόκειται για υποθέσεις που δικάζονται σύμφωνα με τις συνθήκες τις οποίες έχομε με τους συμμάχους μας, κι ενώ στον τόπο μας έχομε μια διαδικασία με βάση κοινούς νόμους, έχομε εντούτοις αποκτήσει την φήμη ότι είμαστε φιλόδικοι. [1.77.2] Αλλά κανείς απ᾽ τους συμμάχους μας δεν αναρωτιέται γιατί η κατηγορία αυτή δεν διατυπώνεται εναντίον εκείνων που ασκούν αλλού κυριαρχία με πολύ λιγότερη επιείκεια απ᾽ ότι εμείς, και τούτο επειδή όποιος μπορεί να μεταχειριστεί την βία δεν έχει ανάγκη να προστρέχει σε δίκες. [1.77.3] Οι σύμμαχοί μας είναι συνηθισμένοι στην ισότητα για τις μεταξύ μας σχέσεις και, αν ποτέ θεωρήσουν ότι μια απόφαση ή μια πράξη μας σχετική με την άσκηση της εξουσίας μας τους ζημιώνει κάπως, αντί να μας έχουν χάρη επειδή δεν τους στερούμε τα κυριότερα, δυσανασχετούν για τα λίγα απ᾽ τα οποία στερήθηκαν και περισσότερο μάλιστα παρά εάν είχαμε εξαρχής παραμερίσει κάθε νομιμότητα και είχαμε ενεργήσει πλεονεκτικά και απροσχημάτιστα. Σε τέτοια περίπτωση όμως, ούτε εκείνοι θα είχαν αμφισβητήσει ότι ο ασθενέστερος πρέπει να υπακούει στον ισχυρότερο. [1.77.4] Φαίνεται ότι οι άνθρωποι αγανακτούν περισσότερο όταν αδικούνται παρά όταν υποκύπτουν στην βία, γιατί την αδικία την θεωρούν καταπάτηση δικαιώματος από ένα ισότιμό τους, ενώ την βία την δέχονται σαν υποταγή σ᾽ έναν ανώτερό τους. [1.77.5] Τα όσα πάθαιναν κάτω από την κυριαρχία των Μήδων τα ανέχονταν, ενώ την δική μας εξουσία την βρίσκουν βαριά, και τούτο είναι φυσικό, γιατί το παρόν είναι εκείνο που φαίνεται ανυπόφορο στον υπήκοο. [1.77.6] Αν σεις, αφού μας εξουδετερώνατε, ασκούσατε, στην θέση μας, την εξουσία μας, γρήγορα θα χάνατε τις συμπάθειες που σας έχουν τώρα εξαιτίας του φόβου που εμπνέομε εμείς, αν μάλιστα ακολουθούσατε την ίδια στάση που είχατε αφήσει να φανεί όταν, για λίγο καιρό, είχατε την ηγεσία εναντίον των Μήδων. Οι δικοί σας θεσμοί είναι ασυμβίβαστοι με τους θεσμούς των άλλων Ελλήνων και, εκτός απ᾽ αυτά, όταν συμβεί κάποιος από σας να βγει από τα σύνορά σας, τότε ούτε με τα δικά σας έθιμα συμμορφώνεται ούτε με τα έθιμα των άλλων Ελλήνων.