Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

Ἱστορίαι (7.29.1-7.30.3)

[7.29.1] Τοὺς οὖν Θρᾷκας τοὺς τῷ Δημοσθένει ὑστερήσαντας διὰ τὴν παροῦσαν ἀπορίαν τῶν χρημάτων οὐ βουλόμενοι δαπανᾶν εὐθὺς ἀπέπεμπον, προστάξαντες κομίσαι αὐτοὺς Διειτρέφει, καὶ εἰπόντες ἅμα ἐν τῷ παράπλῳ (ἐπορεύοντο γὰρ δι᾽ Εὐρίπου) καὶ τοὺς πολεμίους, ἤν τι δύνηται, ἀπ᾽ αὐτῶν βλάψαι. [7.29.2] ὁ δὲ ἔς τε τὴν Τάναγραν ἀπεβίβασεν αὐτοὺς καὶ ἁρπαγήν τινα ἐποιήσατο διὰ τάχους καὶ ἐκ Χαλκίδος τῆς Εὐβοίας ἀφ᾽ ἑσπέρας διέπλευσε τὸν Εὔριπον καὶ ἀποβιβάσας ἐς τὴν Βοιωτίαν ἦγεν αὐτοὺς ἐπὶ Μυκαλησσόν. [7.29.3] καὶ τὴν μὲν νύκτα λαθὼν πρὸς τῷ Ἑρμαίῳ ηὐλίσατο (ἀπέχει δὲ τῆς Μυκαλησσοῦ ἑκκαίδεκα μάλιστα σταδίους), ἅμα δὲ τῇ ἡμέρᾳ τῇ πόλει προσέκειτο οὔσῃ οὐ μεγάλῃ, καὶ αἱρεῖ ἀφυλάκτοις τε ἐπιπεσὼν καὶ ἀπροσδοκήτοις μὴ ἄν ποτέ τινας σφίσιν ἀπὸ θαλάσσης τοσοῦτον ἐπαναβάντας ἐπιθέσθαι, τοῦ τείχους ἀσθενοῦς ὄντος καὶ ἔστιν ᾗ καὶ πεπτωκότος, τοῦ δὲ βραχέος ᾠκοδομημένου, καὶ πυλῶν ἅμα διὰ τὴν ἄδειαν ἀνεῳγμένων. [7.29.4] ἐσπεσόντες δὲ οἱ Θρᾷκες ἐς τὴν Μυκαλησσὸν τάς τε οἰκίας καὶ τὰ ἱερὰ ἐπόρθουν καὶ τοὺς ἀνθρώπους ἐφόνευον φειδόμενοι οὔτε πρεσβυτέρας οὔτε νεωτέρας ἡλικίας, ἀλλὰ πάντας ἑξῆς, ὅτῳ ἐντύχοιεν, καὶ παῖδας καὶ γυναῖκας κτείνοντες, καὶ προσέτι καὶ ὑποζύγια καὶ ὅσα ἄλλα ἔμψυχα ἴδοιεν· τὸ γὰρ γένος τὸ τῶν Θρᾳκῶν ὁμοῖα τοῖς μάλιστα τοῦ βαρβαρικοῦ, ἐν ᾧ ἂν θαρσήσῃ, φονικώτατόν ἐστιν. [7.29.5] καὶ τότε ἄλλη τε ταραχὴ οὐκ ὀλίγη καὶ ἰδέα πᾶσα καθειστήκει ὀλέθρου, καὶ ἐπιπεσόντες διδασκαλείῳ παίδων, ὅπερ μέγιστον ἦν αὐτόθι καὶ ἄρτι ἔτυχον οἱ παῖδες ἐσεληλυθότες, κατέκοψαν πάντας· καὶ ξυμφορὰ τῇ πόλει πάσῃ οὐδεμιᾶς ἥσσων μᾶλλον ἑτέρας ἀδόκητός τε ἐπέπεσεν αὕτη καὶ δεινή. [7.30.1] οἱ δὲ Θηβαῖοι αἰσθόμενοι ἐβοήθουν, καὶ καταλαβόντες προκεχωρηκότας ἤδη τοὺς Θρᾷκας οὐ πολὺ τήν τε λείαν ἀφείλοντο καὶ αὐτοὺς φοβήσαντες καταδιώκουσιν ἐπὶ τὸν Εὔριπον καὶ τὴν θάλασσαν, οὗ αὐτοῖς τὰ πλοῖα ἃ ἤγαγεν ὥρμει. [7.30.2] καὶ ἀποκτείνουσιν αὐτῶν ἐν τῇ ἐσβάσει τοὺς πλείστους οὔτε ἐπισταμένους νεῖν τῶν τε ἐν τοῖς πλοίοις, ὡς ἑώρων τὰ ἐν τῇ γῇ, ὁρμισάντων ἔξω τοξεύματος τὰ πλοῖα, ἐπεὶ ἔν γε τῇ ἄλλῃ ἀναχωρήσει οὐκ ἀτόπως οἱ Θρᾷκες πρὸς τὸ τῶν Θηβαίων ἱππικόν, ὅπερ πρῶτον προσέκειτο, προεκθέοντές τε καὶ ξυστρεφόμενοι ἐν ἐπιχωρίῳ τάξει τὴν φυλακὴν ἐποιοῦντο, καὶ ὀλίγοι αὐτῶν ἐν τούτῳ διεφθάρησαν. μέρος δέ τι καὶ ἐν τῇ πόλει αὐτῇ δι᾽ ἁρπαγὴν ἐγκαταληφθὲν ἀπώλετο. οἱ δὲ ξύμπαντες τῶν Θρᾳκῶν πεντήκοντα καὶ διακόσιοι ἀπὸ τριακοσίων καὶ χιλίων ἀπέθανον. [7.30.3] διέφθειραν δὲ καὶ τῶν Θηβαίων καὶ τῶν ἄλλων οἳ ξυνεβοήθησαν ἐς εἴκοσι μάλιστα ἱππέας τε καὶ ὁπλίτας ὁμοῦ καὶ Θηβαίων τῶν βοιωταρχῶν Σκιρφώνδαν· τῶν δὲ Μυκαλησσίων μέρος τι ἀπανηλώθη. τὰ μὲν κατὰ τὴν Μυκαλησσὸν πάθει χρησαμένην οὐδενὸς ὡς ἐπὶ μεγέθει τῶν κατὰ τὸν πόλεμον ἧσσον ὀλοφύρασθαι ἀξίῳ τοιαῦτα ξυνέβη.

[7.29.1] Εξαιτίας της ανέχειας, λοιπόν, δεν ήθελαν να υποβληθούν σε έξοδα, για τους Θράκες που δεν είχαν προλάβει τον Δημοσθένη, και τους έστειλαν αμέσως πίσω. Έδωσαν διαταγή στον Διειτρέφη να τους οδηγήσει και του παράγγειλαν να τους χρησιμοποιήσει καθώς θα παράπλεαν (θα ταξίδευαν από τον Εύριπο) για να βλάψουν, όπου μπορούσαν, τους εχθρούς. [7.29.2] Ο Διειτρέφης τούς αποβίβασε στην Τανάγρα κι έκανε, βιαστικά, αρπαγές. Μετά έφυγε, νύχτα, από την Χαλκίδα της Ευβοίας, πέρασε τον Εύριπο, τους αποβίβασε στην Βοιωτία και τους οδήγησε στην Μυκαλησσό. [7.29.3] Κατασκήνωσε νύχτα, χωρίς να τον καταλάβουν, στο Έρμαιον, που απέχει από την Μυκαλησσό έως δεκαέξι στάδια. Με τη μέρα βάδισε εναντίον της πολιτείας, που δεν ήταν μεγάλη, και την κυρίεψε. Έπεσε άξαφνα απάνω στον πληθυσμό που δεν είχε βάλει φρουρές και δεν περίμενε να έρθει να τον χτυπήσει εχθρός σε τόση απόσταση από την θάλασσα. Το τείχος τους ήταν αδύνατο (και μάλιστα καταστραμμένο σε μερικά σημεία) και αρκετά χαμηλό. Οι πύλες, άλλωστε, ήσαν ανοιχτές επειδή υπήρχε ασφάλεια. [7.29.4] Οι Θράκες όρμησαν μέσα στην Μυκαλησσό, λεηλάτησαν τα σπίτια και τους ναούς και σκότωναν τους κατοίκους, χωρίς να εξαιρούν τους γέρους ή τα παιδιά. Σκότωναν όσους έβρισκαν στον δρόμο τους, και παιδιά και γυναίκες και υποζύγια και ό,τι άλλο ζωντανό τους τύχαινε. Οι Θράκες αυτοί μοιάζουν με τους χειρότερους βαρβάρους. Όταν νομίσουν ότι δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε, γίνονται αιμοβόροι. [7.29.5] Και τότε προκάλεσαν μεγάλη αναταραχή και διέπραξαν κάθε είδους φόνους. Έπεσαν απάνω σε ένα σχολείο, το μεγαλύτερο της πολιτείας, όπου μόλις είχαν μπει τα παιδιά, και τα κατάσφαξαν όλα. Η συμφορά που έπεσε σ᾽ ολόκληρη την πολιτεία ήταν η μεγαλύτερη απ᾽ όλες, η πιο απροσδόκητη και η πιο τρομερή.
[7.30.1] Όταν το πληροφορήθηκαν οι Θηβαίοι έτρεξαν να βοηθήσουν. Αιφνιδίασαν τους Θράκες που είχαν αποσυρθεί, αλλά ήσαν ακόμα σε μικρή απόσταση, τους πήραν τα λάφυρα, τους τρόμαξαν και τους καταδίωξαν έως τον Εύριπο, όπου ήσαν αραγμένα τα καράβια τους. [7.30.2] Σκότωναν τους περισσότερους καθώς προσπαθούσαν να φτάσουν τα καράβια και τούτο επειδή δεν ήξεραν κολύμπι και τα πληρώματα των καραβιών, βλέποντας τί γινόταν στη στεριά, είχαν αράξει τα καράβια αρκετά μακριά εκτός από βολή τόξου. Στην υποχώρησή τους, όμως, και μπροστά στις επιθέσεις του ιππικού των Θηβαίων, οι Θράκες είχαν κρατήσει καλά με τον δικό τους τρόπο. Έκαναν εξορμήσεις και μετά υποχωρούσαν κι έτσι φυλάγονταν, και λίγοι απ᾽ αυτούς σκοτώθηκαν εκεί. Μερικοί έμειναν πίσω μέσα στην πολιτεία και, απορροφημένοι από την αρπαγή, σκοτώθηκαν. Από χίλιους τριακόσιους Θράκες σκοτώθηκαν διακόσιοι πενήντα. [7.30.3] Από τους Θηβαίους και από τους άλλους που είχαν βοηθήσει σκότωσαν είκοσι περίπου οπλίτες και ιππείς, μεταξύ τους και τον Βοιωτάρχη Σκιρφώνδα. Από τον πληθυσμό των Μυκαλησσίων εξοντώθηκε ένα μέρος. Αυτά ήσαν τα γεγονότα της Μυκαλησσού, συμφορά που ανάλογα με την έκτασή της δεν ήταν λιγότερο άξια λύπης απ᾽ όλες τις άλλες που έγιναν στον πόλεμο αυτόν.