Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

Ἱστορίαι (7.1.1-7.2.4)

ΙΣΤΟΡΙΩΝ Η


[7.1.1] Ὁ δὲ Γύλιππος καὶ ὁ Πυθὴν ἐκ τοῦ Τάραντος, ἐπεὶ ἐπεσκεύασαν τὰς ναῦς, παρέπλευσαν ἐς Λοκροὺς τοὺς Ἐπιζεφυρίους· καὶ πυνθανόμενοι σαφέστερον ἤδη ὅτι οὐ παντελῶς πω ἀποτετειχισμέναι αἱ Συράκουσαί εἰσιν, ἀλλ᾽ ἔτι οἷόν τε κατὰ τὰς Ἐπιπολὰς στρατιᾷ ἀφικομένους ἐσελθεῖν, ἐβουλεύοντο εἴτ᾽ ἐν δεξιᾷ λαβόντες τὴν Σικελίαν διακινδυνεύσωσιν ἐσπλεῦσαι, εἴτ᾽ ἐν ἀριστερᾷ ἐς Ἱμέραν πρῶτον πλεύσαντες καὶ αὐτούς τε ἐκείνους καὶ στρατιὰν ἄλλην προσλαβόντες, οὓς ἂν πείθωσι, κατὰ γῆν ἔλθωσιν. [7.1.2] καὶ ἔδοξεν αὐτοῖς ἐπὶ τῆς Ἱμέρας πλεῖν, ἄλλως τε καὶ τῶν Ἀττικῶν τεσσάρων νεῶν οὔπω παρουσῶν ἐν τῷ Ῥηγίῳ, ἃς ὁ Νικίας ὅμως πυνθανόμενος αὐτοὺς ἐν Λακροῖς εἶναι ἀπέστειλεν. φθάσαντες δὲ τὴν φυλακὴν ταύτην περαιοῦνται διὰ τοῦ πορθμοῦ, καὶ σχόντες Ῥηγίῳ καὶ Μεσσήνῃ ἀφικνοῦνται ἐς Ἱμέραν. [7.1.3] ἐκεῖ δὲ ὄντες τούς τε Ἱμεραίους ἔπεισαν ξυμπολεμεῖν καὶ αὐτούς τε ἕπεσθαι καὶ τοῖς ἐκ τῶν νεῶν τῶν σφετέρων ναύταις ὅσοι μὴ εἶχον ὅπλα παρασχεῖν (τὰς γὰρ ναῦς ἀνείλκυσαν ἐν Ἱμέρᾳ), καὶ τοὺς Σελινουντίους πέμψαντες ἐκέλευον ἀπαντᾶν πανστρατιᾷ ἔς τι χωρίον. [7.1.4] πέμψειν δέ τινα αὐτοῖς ὑπέσχοντο στρατιὰν οὐ πολλὴν καὶ οἱ Γελῷοι καὶ τῶν Σικελῶν τινές, οἳ πολὺ προθυμότερον προσχωρεῖν ἑτοῖμοι ἦσαν τοῦ τε Ἀρχωνίδου νεωστὶ τεθνηκότος, ὃς τῶν ταύτῃ Σικελῶν βασιλεύων τινῶν καὶ ὢν οὐκ ἀδύνατος τοῖς Ἀθηναίοις φίλος ἦν, καὶ τοῦ Γυλίππου ἐκ Λακεδαίμονος προθύμως δοκοῦντος ἥκειν. [7.1.5] καὶ ὁ μὲν Γύλιππος ἀναλαβὼν τῶν τε σφετέρων ναυτῶν καὶ ἐπιβατῶν τοὺς ὡπλισμένους ἑπτακοσίους μάλιστα, Ἱμεραίους δὲ ὁπλίτας καὶ ψιλοὺς ξυναμφοτέρους χιλίους καὶ ἱππέας ἑκατὸν καὶ Σελινουντίων τέ τινας ψιλοὺς καὶ ἱππέας καὶ Γελῴων ὀλίγους, Σικελῶν τε ἐς χιλίους τοὺς πάντας, ἐχώρει πρὸς τὰς Συρακούσας· [7.2.1] οἱ δ᾽ ἐκ τῆς Λευκάδος Κορίνθιοι ταῖς τε ἄλλαις ναυσὶν ὡς εἶχον τάχους ἐβοήθουν καὶ Γογγύλος, εἷς τῶν Κορινθίων ἀρχόντων, μιᾷ νηὶ τελευταῖος ὁρμηθεὶς πρῶτος μὲν ἀφικνεῖται ἐς τὰς Συρακούσας, ὀλίγον δὲ πρὸ Γυλίππου, καὶ καταλαβὼν αὐτοὺς περὶ ἀπαλλαγῆς τοῦ πολέμου μέλλοντας ἐκκλησιάσειν διεκώλυσέ τε καὶ παρεθάρσυνε, λέγων ὅτι νῆές τε ἄλλαι ἔτι προσπλέουσι καὶ Γύλιππος ὁ Κλεανδρίδου Λακεδαιμονίων ἀποστειλάντων ἄρχων. [7.2.2] καὶ οἱ μὲν Συρακόσιοι ἐπερρώσθησάν τε καὶ τῷ Γυλίππῳ εὐθὺς πανστρατιᾷ ὡς ἀπαντησόμενοι ἐξῆλθον· ἤδη γὰρ καὶ ἐγγὺς ὄντα ᾐσθάνοντο αὐτόν. [7.2.3] ὁ δὲ Ἰέτας τότε τι τεῖχος ἐν τῇ παρόδῳ τῶν Σικελῶν ἑλὼν καὶ ξυνταξάμενος ὡς ἐς μάχην ἀφικνεῖται ἐς τὰς Ἐπιπολάς· καὶ ἀναβὰς κατὰ τὸν Εὐρύηλον, ᾗπερ καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τὸ πρῶτον, ἐχώρει μετὰ τῶν Συρακοσίων ἐπὶ τὸ τείχισμα τῶν Ἀθηναίων. [7.2.4] ἔτυχε δὲ κατὰ τοῦτο τοῦ καιροῦ ἐλθὼν ἐν ᾧ ἑπτὰ μὲν ἢ ὀκτὼ σταδίων ἤδη ἀπετετέλεστο τοῖς Ἀθηναίοις ἐς τὸν μέγαν λιμένα διπλοῦν τεῖχος, πλὴν κατὰ βραχύ τι τὸ πρὸς τὴν θάλασσαν (τοῦτο δ᾽ ἔτι ᾠκοδόμουν), τῷ δὲ ἄλλῳ τοῦ κύκλου πρὸς τὸν Τρωγίλον ἐπὶ τὴν ἑτέραν θάλασσαν λίθοι τε παραβεβλημένοι τῷ πλέονι ἤδη ἦσαν, καὶ ἔστιν ἃ καὶ ἡμίεργα, τὰ δὲ καὶ ἐξειργασμένα κατελέλειπτο. παρὰ τοσοῦτον μὲν αἱ Συράκουσαι ἦλθον κινδύνου.


[7.1.1] Ο Γύλιππος και ο Πυθήν, αφού επισκεύασαν τα καράβια τους, έφυγαν από τον Τάραντα και, παραπλέοντας τις ακτές, έφτασαν στους Λοκρούς τους Επιζεφυρίους. Πληροφορήθηκαν με περισσότερη ακρίβεια ότι οι Συρακούσες δεν είχαν αποκλειστεί εντελώς και ότι μπορούσαν, αν έφταναν με στρατό στις Επιπολές, να μπουν στην πολιτεία. Σκέπτονταν είτε να πλεύσουν στην δεξιά ακτή της Σικελίας και να ριψοκινδυνεύσουν να μπουν στις Συρακούσες απ᾽ την θάλασσα, είτε να παραπλεύσουν την αριστερή ακτή της Σικελίας και να πάνε πρώτα στην Ιμέρα να πάρουν στρατό από εκεί και από όσους άλλους πείσουν να τους βοηθήσουν, και να πάνε στις Συρακούσες από στεριά. [7.1.2] Προτίμησαν να πάνε στην Ιμέρα, αφού μάλιστα δεν είχαν φτάσει ακόμα στο Ρήγιον τα τέσσερα αθηναϊκά πολεμικά τα οποία ο Νικίας είχε, επιτέλους, στείλει, όταν έμαθε την παρουσία τους στους Λοκρούς. Πρόφτασαν να ξεφύγουν από την επιτήρηση αυτή, πέρασαν τον πορθμό, πήγαν στο Ρήγιο, μετά στην Μεσσήνη κι έφτασαν στην Ιμέρα. [7.1.3] Ενώ βρίσκονταν εκεί, έπεισαν τους Ιμεραίους να συμπολεμήσουν μαζί τους ακολουθώντας τους και δίνοντας όπλα σε όσους από τα πληρώματά τους δεν είχαν. (Τα καράβια τα είχαν τραβήξει στην στεριά στην Ιμέρα). Έστειλαν και στους Σελινουντίους και τους ζήτησαν να έρθουν να τους συναντήσουν με όλο τους τον στρατό σε ορισμένο μέρος. [7.1.4] Οι Γελώοι τούς υποσχέθηκαν να τους στείλουν μικρή δύναμη καθώς και μερικοί Σικελοί οι οποίοι ήσαν τώρα πολύ πιο πρόθυμοι να βοηθήσουν μετά τον πρόσφατο θάνατο του Αρχωνίδου, ο οποίος βασίλευε σε μερικούς Σικελούς της περιοχής και ο οποίος ήταν φίλος ισχυρός των Αθηναίων, αλλά και επειδή ήταν φανερό ότι ο Γύλιππος είχε έρθει από την Λακεδαίμονα για ν᾽ αναλάβει δράση. [7.1.5] Ο Γύλιππος πήρε τους ναύτες και πεζοναύτες του οπλισμένους —περίπου επτακόσιους—, χίλιους Ιμεραίους, οπλίτες και ψιλούς, και εκατό ιππείς, μερικούς ψιλούς από τον Σελινούντα καθώς και ιππείς, μερικούς Γελώους και χίλιους συνολικά Σικελούς και προχώρησε προς τις Συρακούσες.
[7.2.1] Οι Κορίνθιοι που ήσαν στην Λευκάδα, έφυγαν γρήγορα με τα καράβια που είχαν, για να βοηθήσουν την πολιτεία και ένας από τους Κορινθίους στρατηγούς, ο Γογγύλος, έφυγε τελευταίος μ᾽ ένα καράβι κι έφτασε πρώτος στις Συρακούσες, λίγο πριν από τον Γύλιππο. Βρήκε τους Συρακουσίους έτοιμους να κάνουν Εκκλησία για να τερματίσουν τον πόλεμο. Τους εμπόδισε και τους ενθάρρυνε, λέγοντάς τους ότι και άλλα καράβια βρίσκονταν ακόμα στον δρόμο, καθώς και ο Γύλιππος του Κλεανδρίδου, που τον έστελναν αρχηγό οι Λακεδαιμόνιοι. [7.2.2] Οι Συρακούσιοι αναθάρρησαν και βγήκαν αμέσως μ᾽ όλο τον στρατό τους να προϋπαντήσουν τον Γύλιππο. Είχαν πληροφορίες ότι ήταν πια κοντά. [7.2.3] Είχε κυριέψει στην πορεία του τις Ιέτες, μικρό φρούριο των Σικελών, και αφού έβαλε τον στρατό του σε παράταξη μάχης, έφτασε μπροστά στις Επιπολές, στις οποίες ανέβηκε όπως και οι Αθηναίοι, από τον Ευρύαλο, και προχώρησε εναντίον του αθηναϊκού τείχους. [7.2.4] Έφτασε την στιγμή που οι Αθηναίοι είχαν τελειώσει ένα διπλό τείχος έως επτά ή οκτώ στάδια, ως το μεγάλο λιμάνι. Υπολειπόταν ένα μικρό κομμάτι έως την θάλασσα, και εκεί εργάζονταν ακόμα. Για το άλλο τμήμα του τείχους, πέρα από το κυκλικό, που θα προχωρούσε προς τον Τρωγίλο, και προς την άλλη θάλασσα, είχαν κιόλας τοποθετηθεί οι πέτρες στο μεγαλύτερο μήκος του. Εδώ κι εκεί είχαν μισοχτιστεί μερικά τμήματα, ενώ άλλα τα είχαν τελειώσει και τα είχαν αφήσει έτσι. Από τόσο μόνο γλίτωσαν τον κίνδυνο οι Συρακούσες.