Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ

Ὄρνιθες (859-902)


ΠΙ. παῦσαι σὺ φυσῶν. Ἡράκλεις, τουτὶ τί ἦν;
860τουτὶ μὰ Δί᾽ ἐγὼ πολλὰ δὴ καὶ δείν᾽ ἰδὼν
οὔπω κόρακ᾽ εἶδον ἐμπεφορβειωμένον.
ἱερεῦ, σὸν ἔργον, θῦε τοῖς καινοῖς θεοῖς.
ΙΕΡΕΥΣ
δράσω τάδ᾽. ἀλλὰ ποῦ ᾽στιν ὁ τὸ κανοῦν ἔχων;
865εὔχεσθε τῇ Ἑστίᾳ τῇ ὀρνιθείῳ καὶ τῷ ἰκτίνῳ τῷ
ἑστιούχῳ καὶ ὄρνισιν Ὀλυμπίοις καὶ Ὀλυμπίῃσι
πᾶσι καὶ πάσῃσιν—
ΠΙ. ὦ Σουνιέρακε, χαῖρ᾽, ἄναξ Πελαργικέ.
870ΙΕ. καὶ κύκνῳ Πυθίῳ καὶ Δηλίῳ καὶ Λητοῖ Ὀρτυγομή-
τρᾳ καὶ Ἀρτέμιδι Ἀκαλανθίδι—
ΠΙ. οὐκέτι Κολαινίς, ἀλλ᾽ Ἀκαλανθὶς Ἄρτεμις.
875ΙΕ. καὶ φρυγίλῳ Σαβαζίῳ καὶ στρούθῳ μεγάλῃ Μητρὶ
θεῶν καὶ ἀνθρώπων—
ΠΙ. δέσποινα Κυβέλη, στροῦθε, μῆτερ Κλεοκρίτου.
ΙΕ. διδόναι Νεφελοκοκκυγιεῦσιν ὑγίειαν καὶ σωτηρίαν
αὐτοῖσι καὶ Χίοισι—
880ΠΙ. Χίοισιν ἥσθην πανταχοῦ προσκειμένοις.
ΙΕ. καὶ ἥρωσιν ὄρνισι καὶ ἡρώων παισί, πορφυρίωνι καὶ
πελεκᾶντι καὶ πελεκίνῳ καὶ φλέξιδι καὶ τέτρακι καὶ
885ταὧνι καὶ ἐλεᾷ καὶ βασκᾷ καὶ ἐλασᾷ καὶ ἐρῳδιῷ καὶ
καταρράκτῃ καὶ μελαγκορύφῳ καὶ αἰγιθάλῳ—
ΠΙ. παῦ᾽· ἐς κόρακας· παῦσαι καλῶν. ἰοὺ ἰού·
890ἐπὶ ποῖον, ὦ κακόδαιμον, ἱερεῖον καλεῖς
ἁλιαιέτους καὶ γῦπας; οὐχ ὁρᾷς ὅτι
ἰκτῖνος εἷς ἂν τοῦτό γ᾽ οἴχοιθ᾽ ἁρπάσας;
ἄπελθ᾽ ἀφ᾽ ἡμῶν καὶ σὺ καὶ τὰ στέμματα·
ἐγὼ γὰρ αὐτὸς τουτογὶ θύσω μόνος.

ΧΟ. εἶτ᾽ αὖθις αὖ τἄρα σοι [ἀντ.] 895
δεῖ με δεύτερον μέλος
χέρνιβι θεοσεβὲς ὅσιον ἐπιβοᾶν, καλεῖν
δὲ μάκαρας, ἕνα τινὰ μόνον, εἴ-
900περ ἱκανὸν ἕξετ᾽ ὄψον.
τὰ γὰρ παρόντα θύματ᾽ οὐδὲν ἄλλο πλὴν
γένειόν τ᾽ ἐστὶ καὶ κέρατα.


Επιστρέφει ο Πισθέταιρος· τον συνοδεύουν ένας ιερέας με το βοηθό του, οι δυο δούλοι κρατώντας ένα τραγί και σύνεργα θυσίας, και ένας αυλητής ντυμένος κόρακας· ο αυλητής παίζει δυο αυλούς, που τους συγκρατεί ένα λουρί.
ΠΙΣ., στον αυλητή.
Βρε πάψε να φυσάς. Άλλο και τούτο!
860Πολλά παράξενα είδα στη ζωή μου,
καπιστρωμένο κόρακα δεν είδα.
Ιερέα, θυσία στους νέους θεούς να κάμεις.
Ο ΙΕΡΕΑΣ
Θα κάμω. Αλλά το κάνιστρο ποιός το ᾽χει;
Επίσημα.
870Δεηθείτε στην Εστία την πουλερική, και στον Περδικογέρακα τον προστάτη της εστίας, και στα Ολύμπια Πετούμενα όλα, αρσενικά και θηλυκά...
ΠΙΣ. Γέρακα του Σουνίου, σε προσκυνώ,
σε προσκυνώ, Πελαργικέ μου αφέντη.
ΙΕΡ. και στον Κύκνο των Δελφών και της Δήλου, και στη Λητώ την Ορτυκομάνα, και στην Άρτεμη την Καρδερίνα...
ΠΙΣ. Όχι πια Κολαινίδα· Καρδερίνα.
ΙΕΡ. και στον Μπούφο το θεό της εξυπνάδας, και στη μεγάλη Στρουθοκαμήλα μάνα θεών και ανθρώπων...
ΠΙΣ. Κυβέλη, θεά Στρουθοκαμήλα, χαίρε.
ΙΕΡ. να δίνουν στους Νεφελοκοκκυγιώτες υγεία και σωτηρία, σ᾽ αυτούς και τους Χιώτες...
880ΠΙΣ. Μου αρέσει που παντού κολλούν οι Χιώτες.
ΙΕΡ. και στους πετούμενους ήρωες και στων ηρώων τα παιδιά, στον κοκκινομύτη και στον ξυλοφαγά και στον πελεκάνο και στον τσουτσουλιάνο και στο φασιανό και στο παγόνι και στον ελεά και στον τσοπανάκο και στον γκιόνη και στον τσικνιά και στο γλαρόνι και στον μπεκαφίκο και στο τρυποκάρυδο...
ΠΙΣ. Πάψε, που να σε πάρουν τα όρνια, πάψε·
βρε πόσους θα καλέσεις, συφορά σου;
890Δε βλέπεις το σφαχτό που ᾽χεις μπροστά σου,
μόνο καλείς θαλασσαϊτούς κι αγιούπες;
Αυτό, κι ένα γεράκι μόνο νά ᾽ρθει,
σε μια στιγμή τ᾽ αρπάζει και το χάφτει.
Τράβα από δω κι εσύ κι οι ιερατικές σου
ταινίες· θα κάμω ο ίδιος τη θυσία.
Ο ιερέας φεύγει.

ΧΟΡ. Κι άλλον ύμνο για δική σου χάρη εμείς,
όσιον ύμνο του αγιασμού ιερό θα πούμε·
και μακάριους πρέπει εδώ θεούς
να καλέσουμε στο δείπνο.
Πόσους; έναν· αν μας έρθουν κι άλλοι εδώ,
900ποιός, καλέ μου, απ᾽ το τραγί θα πρωτοπάρει;
Γιά κοιτάξτε δω, γιά ρίξτε μια ματιά·
αχ, πετσί και κόκαλο είναι το σφαχτάρι.