[8.100.1] Λοιπόν σ᾽ όλο το διάστημα που μεσολάβησε αυτά είχαν στην Περσία και μόνο με την άφιξη του Ξέρξη πήραν τέλος αυτά. Απ᾽ τη μεριά του ο Μαρδόνιος, βλέποντας τον Ξέρξη να ᾽χει πάρει κατάκαρδα το αποτέλεσμα της ναυμαχίας κι έχοντας την υποψία πως μελετούσε να δραπετεύσει απ᾽ την Αθήνα, γυρόφερνε στο μυαλό του πως θα τιμωρηθεί, επειδή ξεσήκωσε τον βασιλιά εναντίον της Ελλάδας· λοιπόν, το καλύτερο που είχε να κάνει ήταν να ξαναμπεί στον αγώνα, ώστε ή να υποτάξει την Ελλάδα ή να δώσει ωραίο τέλος στη ζωή του τοξεύοντας υψηλούς στόχους· ένα είναι βέβαιο, πως τον συγκινούσε περισσότερο να υποτάξει την Ελλάδα. Τα καλοσκέφτηκε λοιπόν αυτά και του απηύθυνε την εξής πρόταση: [8.100.2] «Άρχοντά μου, μη θλίβεσαι και μη το παίρνεις κατάκαρδα αυτό που έγινε. Γιατί για μας δεν είναι η μάχη με ξυλοκάραβα που θα κρίνει το τελικό αποτέλεσμα, αλλά το πεζικό και το ιππικό μας. Κι εξάλλου, κανένας απ᾽ αυτούς που θαρρούν πως μας νίκησαν πια τελειωτικά δε θα κατεβεί απ᾽ τα καράβια τους να μας εναντιωθεί, κι ούτε κανένας απ᾽ τη στεριά τους· κι όσοι σήκωσαν χέρι εναντίον μας, πήραν την πληρωμή τους. [8.100.3] Λοιπόν, αν τ᾽ αποφασίσεις, να κάνουμε τώρα αμέσως επιχείρηση εναντίον της Πελοποννήσου· αν πάλι σου φαίνεται καλό να το αναβάλουμε για κάποιο διάστημα, στο χέρι μας είναι να ενεργήσουμε κι έτσι. Και μην κακοκαρδίζεις· γιατί οι Έλληνες δεν έχουν καμιά ελπίδα να γλιτώσουν την υποδούλωση και να μη λογοδοτήσουν για όσα έκαναν και τώρα και στο παρελθόν. Λοιπόν, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι αυτό· αν όμως το έχεις πάρει απόφαση ν᾽ αποχωρήσεις οδηγώντας πίσω το εκστρατευτικό σώμα, γι᾽ αυτή την περίπτωση έχω άλλο σχέδιο. [8.100.4] Βασιλιά μου, μην κάνεις τους Πέρσες περίγελο των Ελλήνων· γιατί καμιά ευθύνη δεν έχουν οι Πέρσες για τις απώλειές σου, κι ούτε μπορείς ν᾽ αναφέρεις περίπτωση όπου δείξαμε δειλία. Αν τώρα οι Φοίνικες και οι Αιγύπτιοι και οι Κύπριοι και οι Κίλικες έδειξαν δειλία, σε τίποτα δε φταίνε οι Πέρσες γι᾽ αυτή την ήττα. [8.100.5] Άρα λοιπόν, μια και δε σ᾽ έφταιξαν σε τίποτα οι Πέρσες άκουσέ με· αν έχεις πάρει την απόφαση να μην παραμείνεις, πάρε εσύ το δρόμο της επιστροφής στα βασίλειά σου οδηγώντας μαζί σου το μεγαλύτερο μέρος του στρατού· και το παίρνω εγώ απάνω μου να σου προσφέρω την Ελλάδα υποταγμένη, αφού διαλέξω τριακόσιες χιλιάδες απ᾽ το στρατό σου».
[8.101.1] Ο Ξέρξης ακούοντας αυτά χάρηκε κι ευχαριστήθηκε, όσο μπορεί κανείς μες στη συμφορά του, κι αποκρίθηκε στον Μαρδόνιο πως θα σκεφτεί το πράμα και θα του δώσει απάντηση, ποιό απ᾽ τα δυο θα κάνει. Και καθώς συσκεπτόταν γι᾽ αυτά με τους Πέρσες επίσημους συμβούλους του, έκρινε καλό να καλέσει και την Αρτεμισία για να τη συμβουλευτεί, γιατί προηγουμένως αποδείχτηκε πως μονάχα αυτή αντιλαμβανόταν τί έπρεπε να κάνουν. [8.101.2] Κι όταν έφτασε η Αρτεμισία, απομάκρυνε τους άλλους, και τους Πέρσες συμβούλους και τους δορυφόρους, κι είπε ο Ξέρξης τα εξής: «Με παρακινεί ο Μαρδόνιος να μείνω εδώ και να επιχειρήσω εκστρατεία στην Πελοπόννησο, λέγοντας πως οι Πέρσες και το πεζικό δε μου φταίνε σε τίποτε για τις συμφορές μας κι είναι πρόθυμοι να το αποδείξουν. [8.101.3] Λοιπόν, με παρακινεί να το κάνω εγώ αυτό, αλλιώς δέχεται ο ίδιος να διαλέξει τριακόσιες χιλιάδες στρατιώτες και να μου παραδώσει την Ελλάδα υποδουλωμένη, ενώ εγώ, καθώς με συμβουλεύει, ν᾽ αποχωρήσω μαζί με τον υπόλοιπο στρατό στα βασίλειά μου. [8.101.4] Τώρα λοιπόν εσύ (αφού και για τη ναυμαχία που έγινε μου έδωσες καλή συμβουλή, αποτρέποντάς με να την κάνω) συμβούλεψέ με ποιά απ᾽ τις δυο αποφάσεις παίρνοντας θα κάνω καλή επιλογή».
[8.102.1] Λοιπόν, αυτός ζητούσε τη συμβουλή της γι᾽ αυτό το θέμα, κι εκείνη του αποκρίθηκε: «Βασιλιά μου, είναι δύσκολο να πετύχω να δώσω την καλύτερη γνώμη την ώρα που ζητάς τη συμβουλή μου, όμως στην παρούσα κατάσταση κρίνω σωστό εσύ ο ίδιος ν᾽ αποσυρθείς, ενώ τον Μαρδόνιο, αφού το επιθυμεί και αναλαμβάνει να κάνει αυτά, άφησέ τον εδώ με το στρατό που θέλει. [8.102.2] Γιατί από τη μια μεριά, αν υποτάξει τους τόπους που λέει πως θέλει και τα σχέδια που έχει στο νου του ευοδωθούν, δικό σου θα είναι, άρχοντά μου, το κατόρθωμα, αφού το έφεραν σε πέρας οι δούλοι σου· από την άλλη, αν το αποτέλεσμα είναι αντίθετο απ᾽ τους υπολογισμούς του Μαρδονίου, δε θα ᾽ναι βέβαια και καμιά μεγάλη συμφορά, φτάνει να είσαι καλά εσύ και η δύναμη που είναι συγκεντρωμένη γύρω απ᾽ τα βασίλειά σου· [8.102.3] γιατί, αν είσαι καλά εσύ και τα βασίλειά σου, οι Έλληνες θα ᾽χουν μπροστά τους πολλούς αγώνες για να σώσουν τη ζωή τους, πολλές φορές. Τώρα, αν κάτι συμβεί στον Μαρδόνιο, ποιός θα δώσει σημασία; κι αν πάρουν κάποια νίκη οι Έλληνες, χαρά στη νίκη τους, που εξόντωσαν ένα δούλο σου! ενώ εσύ θ᾽ αποχωρήσεις, αφού πέτυχες το σκοπό της εκστρατείας σου, έκανες στάχτη την Αθήνα».
[8.103.1] Λοιπόν ο Ξέρξης ευχαριστήθηκε με τη συμβουλή της, επειδή τα λόγια της ήρθαν και ταίριασαν με όσα ο ίδιος είχε στο νου του· γιατί, αν θέλετε τη γνώμη μου, τον κυρίεψε τέτοιος φόβος, που κι αν όλοι κι όλες τον συμβούλευαν να μείνει, δε θα ᾽μενε. Κι αφού μίλησε επαινετικά για την Αρτεμισία, της αναθέτει να πάρει μαζί της τα παιδιά του και να τα πάει στην Έφεσο· γιατί στην ακολουθία του βρίσκονταν και κάμποσα νόθα παιδιά του.
[8.104.1] Μαζί με τα παιδιά του έστελνε για κηδεμόνα τους τον Ερμότιμο, που η καταγωγή του ήταν από τα Πήδασα και που αξιώθηκε την πρώτη θέση στην εύνοια του βασιλιά ανάμεσα σ᾽ όλους τους ευνούχους του. [Αυτοί οι Πηδασείς κατοικούν πάνω απ᾽ την Αλικαρνασσό. Συμβαίνει λοιπόν στα Πήδασα αυτά ένα τέτοιο φαινόμενο· όποτε είναι να πάθουν κάποια συμφορά σε μια συγκεκριμένη στιγμή όλοι οι κάτοικοι της γύρω από την πόλη περιοχής, τότε η ιέρεια του ναού της Αθηνάς του τόπου τους βγάζει μεγάλα γένια. Λοιπόν αυτό το φαινόμενο εμφανίστηκε κιόλας δυο φορές.
[8.105.1] Απ᾽ αυτά τα Πήδασα λοιπόν καταγόταν ο Ερμότιμος], ο άνθρωπος που για την αδικία που του έγινε πήρε τη σκληρότερη εκδίκηση απ᾽ όσες ξέρουμε ώς τώρα. Δηλαδή, καθώς έπεσε αιχμάλωτος στα χέρια εχθρών και τον πουλούσαν, τον αγοράζει ένας πολίτης της Χίου, ο Πανιώνιος, που εξασφάλισε την καλοπέρασή του με το πιο απάνθρωπο επάγγελμα· δηλαδή, έτσι κι έβαζε στα χέρια του αγόρια που ήταν προικισμένα μ᾽ ομορφιά, τα ευνούχιζε, τα μετέφερε στις Σάρδεις και την Έφεσο και τα πουλούσε σε πολύ υψηλή τιμή. [8.105.2] Γιατί στον κόσμο των βαρβάρων οι ευνούχοι έχουν μεγαλύτερη αξία απ᾽ τους άντρες με τα όλα τους, επειδή θεωρούνται γενικά πιο έμπιστοι. Ο Πανιώνιος λοιπόν ευνούχισε κι άλλους πολλούς, μια που μ᾽ αυτό τον τρόπο εξασφάλιζε την καλοπέρασή του, κι επίσης κι αυτόν. Όμως, καθώς κάποτε σταμάτησε η μοίρα να είναι σκληρή στον Ερμότιμο, φτάνει από τις Σάρδεις στην αυλή του βασιλιά, μαζί μ᾽ άλλα δώρα, και με το πέρασμα του καιρού αξιώθηκε να γίνει ο πρώτος απ᾽ όλους τους ευνούχους στην εύνοια του Ξέρξη.
[8.106.1] Κι όταν ο βασιλιάς βρισκόταν στις Σάρδεις έτοιμος να οδηγήσει τον περσικό στρατό εναντίον της Αθήνας, ο Ερμότιμος τότε κατέβηκε για κάποια υπόθεσή του στην περιοχή της Μυσίας που την καλλιεργούν οι Χίοι και λέγεται Αταρνεύς· και βρίσκει εκεί τον Πανιώνιο. [8.106.2] Όταν τον αναγνώρισε, του έλεγε πολλά και φιλικά λόγια· στην αρχή του αράδιασε πόσα πλούτη έχει χάρη σ᾽ εκείνον και μετά του έδινε την υπόσχεση πως, για να του ανταποδώσει την ευεργεσία, θα του εξασφαλίσει πλούτη και πλούτη, αν πάρει μαζί του τους ανθρώπους του σπιτιού του και εγκατασταθεί εκεί, κι έτσι ο Πανιώνιος δέχτηκε με χαρά τις προτάσεις του και μετέφερε εκεί τα παιδιά και τη γυναίκα του. [8.106.3] Κι όταν ο Ερμότιμος τους έβαλε στο χέρι, αυτόν κι όλη την οικογένειά του, του μίλησε έτσι: «Άνθρωπε που απόχτησες την περιουσία σου με τις πιο ανόσιες επιχειρήσεις απ᾽ όσες είδε ο κόσμος ώς τώρα, τί κακό ή εγώ ο ίδιος ή κάποιος απ᾽ την οικογένειά μου σου έκανε, ή σε σένα ή σε κάποιον απ᾽ τους δικούς σου, και με κατάντησες, από άντρας που ήμουνα, ένα μηδενικό; και πίστευες πως θα μείνουν κρυφές απ᾽ το μάτι των θεών οι βρομοδουλειές που έκανες τότε; όμως αυτοί εσένα, για τ᾽ ανόσια έργα σου, εφαρμόζοντας τον δίκαιο νόμο τους, σ᾽ έριξαν στα χέρια μου, κι έτσι δε θα μείνεις παραπονεμένος από την τιμωρία που σου ετοιμάζω». [8.106.4] Κι ύστερ᾽ απ᾽ αυτό τον σαρκασμό, οδήγησαν τα παιδιά του Πανιωνίου, που ήταν τέσσερα, μπρος στα μάτια του και τον εξανάγκασαν να ευνουχίσει τα παιδιά του, και το έκανε βέβαια ύστερ᾽ από εξαναγκασμό· κι αφού τελείωσε, τα παιδιά του εξαναγκάστηκαν να τον ευνουχίσουν με τη σειρά του. Λοιπόν έτσι πιάστηκε στο δόκανο της Τίσης και του Ερμοτίμου ο Πανιώνιος.