Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Νεκρικοὶ Διάλογοι (23.1-23.2)


23. ΑΙΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΟΣ


ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
[23.1] Εἰ σὺ μανείς, ὦ Αἶαν, σεαυτὸν ἐφόνευσας, ἐμέλλησας δὲ καὶ ἡμᾶς ἅπαντας, τί αἰτιᾷ τὸν Ὀδυσσέα καὶ πρῴην οὔτε προσέβλεψας αὐτόν, ὁπότε ἧκεν μαντευσόμενος, οὔτε προσειπεῖν ἠξίωσας ἄνδρα συστρατιώτην καὶ ἑταῖρον, ἀλλ᾽ ὑπεροπτικῶς μεγάλα βαίνων παρῆλθες;
ΑΙΑΣ
Εἰκότως, ὦ Ἀγάμεμνον· αὐτὸς γοῦν μοι τῆς μανίας αἴτιος κατέστη μόνος ἀντεξετασθεὶς ἐπὶ τοῖς ὅπλοις.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
Ἠξίους δὲ ἀνανταγώνιστος εἶναι καὶ ἀκονιτὶ κρατεῖν ἁπάντων;
ΑΙΑΣ
Ναί, τά γε τοιαῦτα· οἰκεία γάρ μοι ἦν ἡ πανοπλία τοῦ ἀνεψιοῦ γε οὖσα. καὶ ὑμεῖς οἱ ἄλλοι πολὺ ἀμείνους ὄντες ἀπείπασθε τὸν ἀγῶνα καὶ παρεχωρήσατέ μοι τῶν ἄθλων, ὁ δὲ Λαέρτου, ὃν ἐγὼ πολλάκις ἔσωσα κινδυνεύοντα κατακεκόφθαι ὑπὸ τῶν Φρυγῶν, ἀμείνων ἠξίου εἶναι καὶ ἐπιτηδειότερος ἔχειν τὰ ὅπλα.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
[23.2] Αἰτιῶ τοιγαροῦν, ὦ γενναῖε, τὴν Θέτιν, ἣ δέον σοὶ τὴν κληρονομίαν τῶν ὅπλων παραδοῦναι συγγενεῖ γε ὄντι, φέρουσα ἐς τὸ κοινὸν κατέθετο αὐτά.
ΑΙΑΣ
Οὔκ, ἀλλὰ τὸν Ὀδυσσέα, ὃς ἀντεποιήθη μόνος.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
Συγγνώμη, ὦ Αἶαν, εἰ ἄνθρωπος ὢν ὠρέχθη δόξης ἡδίστου πράγματος, ὑπὲρ οὗ καὶ ἡμῶν ἕκαστος κινδυνεύειν ὑπέμενεν, ἐπεὶ καὶ ἐκράτησέ σου καὶ ταῦτα ἐπὶ Τρωσὶ δικασταῖς.
ΑΙΑΣ
Οἶδα ἐγώ, ἥτις μου κατεδίκασεν· ἀλλ᾽ οὐ θέμις λέγειν τι περὶ τῶν θεῶν. τὸν δ᾽ οὖν Ὀδυσσέα μὴ οὐχὶ μισεῖν οὐκ ἂν δυναίμην, ὦ Ἀγάμεμνον, οὐδ᾽ εἰ αὐτή μοι ἡ Ἀθηνᾶ τοῦτο ἐπιτάττοι.


23. ΑΙΑΣ ΚΑΙ ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ


ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
[23.1] Αν εσύ, Αίαντα, τρελάθηκες και σκοτώθηκες μόνος σου και είχες σκοπό να σκοτώσεις κι εμάς όλους, τί τα βάζεις με τον Οδυσσέα; Προηγουμένως ούτε γύρισες να τον δεις, όταν ήρθε να ρωτήσει για το μέλλον, ούτε καταδέχτηκες να χαιρετήσεις έναν συναγωνιστή και φίλο, παρά υπεροπτικά άνοιξες το βήμα σου και τον προσπέρασες.
ΑΙΑΣ
Με το δίκαιό μου Αγαμέμνονα, γιατί αυτός στάθηκε η αιτία της τρέλας μου, ο μόνος ανταγωνιστής στην κρίση για τα όπλα.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
Είχες την απαίτηση χωρίς αντίπαλο και χωρίς αγώνα να τους νικήσεις όλους;
ΑΙΑΣ
Ναι, σε τέτοια περίπτωση βέβαια, γιατί η πανοπλία ήταν δική μου, μια και ήταν του ξαδέρφου μου. Κι εσείς οι άλλοι, ενώ είστε πολύ ανώτεροί του, παραιτηθήκατε από τον αγώνα και μου τα παραχωρήσατε· ο γιος όμως του Λαέρτη, που εγώ πολλές φορές τον έσωσα, όταν κινδύνευε να κατακομματιαστεί από τους Φρύγες, είχε την αξίωση ότι είναι ανώτερος και πιο άξιος να έχει τα όπλα.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
Να τα βάζεις λοιπόν με τη Θέτη, που ενώ έπρεπε να παραδώσει σ᾽ εσένα την κληρονομιά των όπλων, αφού ήσουν συγγενής, τα έφερε και τα κατέθεσε στη μέση.
ΑΙΑΣ
Όχι, μα τον Οδυσσέα κατηγορώ, που μόνο αυτός πρόβαλε δικαιώματα.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
Συγχώρεσέ τον, Αίαντα, αν ως άνθρωπος επιθύμησε δόξα, το πιο γλυκό πράγμα, για το οποίο και ο καθένας μας υπέμενε κινδύνους. Έπειτα σε νίκησε και μάλιστα με Τρώες κριτές.
ΑΙΑΣ
Ξέρω εγώ ποιά με καταδίκασε, αλλά δεν επιτρέπεται να λέγει τίποτε κανείς για τους θεούς. Όσο για τον Οδυσσέα, δεν θα μπορούσα να μην τον μισώ, Αγαμέμνονα, ακόμα και αν το διάταζε η ίδια η Αθηνά.