Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΑΡΡΙΑΝΟΣ
Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (1.18.6-1.19.4)
[1.18.6] Παρμενίων μὲν δὴ καὶ ὣς παρῄνει Ἀλεξάνδρῳ ναυμαχεῖν, τά τε ἄλλα κρατήσειν τῷ ναυτικῷ τοὺς Ἕλληνας ἐπελπίζων καί τι καὶ θεῖον ἀνέπειθεν αὐτόν, ὅτι ἀετὸς ὤφθη καθήμενος ἐπὶ τοῦ αἰγιαλοῦ κατὰ πρύμναν τῶν Ἀλεξάνδρου νεῶν. καὶ γὰρ δὴ νικήσαντας μὲν μεγάλα ὠφεληθήσεσθαι ἐς τὰ ὅλα, νικηθεῖσι δὲ οὐ παρὰ μέγα ἔσεσθαι τὸ πταῖσμα· καὶ ὣς γὰρ θαλασσοκρατεῖν τοὺς Πέρσας. καὶ αὐτὸς δὲ ἔφη ἐπιβῆναι ἐθέλειν τῶν νεῶν καὶ τοῦ κινδύνου μετέχειν. [1.18.7] Ἀλέξανδρος δὲ τῇ τε γνώμῃ ἁμαρτάνειν ἔφη Παρμενίωνα καὶ τοῦ σημείου τῇ οὐ κατὰ τὸ εἰκὸς ξυμβλήσει· ὀλίγαις τε γὰρ ναυσὶ πρὸς πολλῷ πλείους ξὺν οὐδενὶ λογισμῷ ναυμαχήσειν καὶ οὐ μεμελετηκότι τῷ σφῶν ναυτικῷ ‹πρὸς› προησκημένον τὸ τῶν Κυπρίων τε καὶ Φοινίκων· [1.18.8] τήν τε ἐμπειρίαν τῶν Μακεδόνων καὶ τὴν τόλμαν ἐν ἀβεβαίῳ χωρίῳ οὐκ ἐθέλειν παραδοῦναι τοῖς βαρβάροις· καὶ ἡττηθεῖσι τῇ ναυμαχίᾳ οὐ μικρὰν τὴν βλάβην ἔσεσθαι ἐς τοῦ πολέμου τὴν πρώτην δόξαν, τά τε ἄλλα καὶ τοὺς Ἕλληνας νεωτεριεῖν πρὸς τοῦ ναυτικοῦ πταίσματος τὴν ἐξαγγελίαν ἐπαρθέντας. [1.18.9] ταῦτα μὲν τῷ λογισμῷ ξυντιθεὶς οὐκ ἐν καιρῷ ἀπέφαινε ναυμαχεῖν· τὸ θεῖον δὲ αὐτὸς ἄλλῃ ἐξηγεῖσθαι· εἶναι μὲν γὰρ πρὸς αὑτοῦ τὸν ἀετόν, ἀλλ᾽ ὅτι ἐπὶ γῇ καθήμενος ἐφαίνετο, δοκεῖν οἱ μᾶλλόν τι σημαίνειν, ὅτι ἐκ γῆς κρατήσει τοῦ Περσῶν ναυτικοῦ. |
[1.18.6] Παρ᾽ όλα αυτά ο Παρμενίων συμβούλευε τον Αλέξανδρο να συνάψει αμέσως ναυμαχία με τους Πέρσες· ήλπιζε ότι οι Έλληνες θα νικήσουν με τον στόλο τους και για άλλους λόγους, αλλά κυρίως γιατί τον έπειθε κάτι θεϊκό που είδε: έναν αετό να κάθεται στην παραλία προς τις πρύμνες των πλοίων του Αλεξάνδρου. Υποστήριζε άλλωστε ότι, αν νικήσουν οι Μακεδόνες, θα είχαν μεγάλο συνολικό όφελος· αν πάλι νικηθούν, η αποτυχία τους αυτή δεν θα ήταν και μεγάλο ατύχημα, γιατί έτσι και αλλιώς κυριαρχούσαν στη θάλασσα οι Πέρσες. Είπε ακόμη ότι και ο ίδιος ήταν πρόθυμος να επιβιβαστεί στα πλοία και να ριψοκινδυνεύσει. [1.18.7] Ο Αλέξανδρος απάντησε ότι ο Παρμενίων και στην κρίση του κάμνει λάθος και στην όχι ευλογοφανή εξήγηση του οιωνού· γιατί θα ήταν απερίσκεπτο, είπε, να ναυμαχήσει με λίγα πλοία εναντίον των πολύ περισσοτέρων εχθρικών και με το δικό του αγύμναστο ναυτικό να αντιμετωπίσει τον προγυμνασμένο στόλο των Κυπρίων και των Φοινίκων. [1.18.8] Επιπλέον, δεν ήθελε να παραδώσει στους βαρβάρους την πείρα και την τόλμη των Μακεδόνων σε ένα τόσο αβέβαιο μέρος· γιατί αν έχαναν τη ναυμαχία, η ζημιά δεν θα ήταν καθόλου μικρή για την προηγούμενη πολεμική τους φήμη· και εκτός από τα άλλα θα επαναστατούσαν και οι Έλληνες, ξεσηκωμένοι από την είδηση της ναυτικής αποτυχίας. [1.18.9] Λαμβάνοντας λοιπόν όλα αυτά υπόψη του γνωμάτευσε ότι δεν ήταν η κατάλληλη ευκαιρία να ναυμαχήσει. Το θεϊκό σημάδι όμως ο ίδιος το εξηγούσε διαφορετικά· ήταν βέβαια γυρισμένος προς αυτόν ο αετός, επειδή όμως φαινόταν καθισμένος στη γη, πίστευε ότι σήμαινε μάλλον ότι από την ξηρά θα νικήσει τον περσικό στόλο. |