[1.62.1] Οι Ποτιδαιάτες και οι Πελοποννήσιοι με τον Αριστέα περίμεναν τους Αθηναίους στρατοπεδευμένοι στον ισθμό, προς το μέρος της Ολύνθου, και είχαν οργανώσει αγορά έξω από τα τείχη. [1.62.2] Είχαν ορίσει αρχηγό του πεζικού τον Αριστέα και αρχηγό του ιππικού τον Περδίκκα, ο οποίος είχε πάλι εγκαταλείψει τους Αθηναίους και είχε συμμαχήσει με τους Ποτιδαιάτες, αφήνοντας τοποτηρητή στην Μακεδονία τον Ιόλαο. [1.62.3] Το σχέδιο του Αριστέα ήταν να κρατήσει τον δικό τους στρατό στον ισθμό και να περιμένουν εκεί τυχόν αθηναϊκή επίθεση, ενώ οι Χαλκιδείς και οι άλλοι σύμμαχοι (που ήσαν πέρα απ᾽ τον ισθμό) μαζί με τους διακόσιους ιππείς του Περδίκκα, θα έμεναν στην Όλυνθο ώστε, όταν οι Αθηναίοι θα προχωρούσαν εναντίον του στρατού του Αριστέα, να τους επιτεθούν από πίσω και να βρεθούν έτσι οι Αθηναίοι ανάμεσα σε δύο παρατάξεις. [1.62.4] Αλλά ο Αθηναίος στρατηγός Καλλίας και οι συνάδελφοί του έστειλαν στην Όλυνθο το μακεδονικό ιππικό και μερικούς συμμάχους, ώστε να εμποδίσουν τις εχθρικές δυνάμεις που ήσαν εκεί να κινηθούν, και ο ίδιος με τον υπόλοιπο στρατό σήκωσε το στρατόπεδο και προχώρησε προς την Ποτίδαια. [1.62.5] Όταν έφτασαν στον ισθμό και είδαν τους αντιπάλους να ετοιμάζονται για μάχη, αντιπαρατάχτηκαν και αυτοί και αμέσως ύστερα άρχισε η συμπλοκή. [1.62.6] Η πτέρυγα όπου ήταν αρχηγός ο Αριστεύς με τους διαλεχτούς Κορινθίους και άλλους νίκησε τους αντιπάλους της και τους κατεδίωξε σε μεγάλη απόσταση, αλλά ο υπόλοιπος στρατός των Ποτιδαιατών και των Πελοποννησίων νικήθηκε από τους Αθηναίους και κατέφυγε πίσω από το τείχος της πολιτείας.
[1.63.1] Όταν ο Αριστεύς γύρισε από την καταδίωξη και είδε πως ο υπόλοιπος στρατός είχε νικηθεί, βρέθηκε σε αμηχανία προς τα πού να προχωρήσει, την Ποτίδαια ή την Όλυνθο. Αποφάσισε να παρατάξει τον στρατό του σε όσο το δυνατόν πυκνότερη τάξη και να εκβιάσει τρέχοντας την διάβασή του προς την Ποτίδαια όπου κατόρθωσε να μπει με μεγάλη δυσκολία και κάτω από συνεχή χτυπήματα, προχωρώντας από την μεριά της θάλασσας κατά μήκος του κυματοθραύστη. Έχασε λίγους στρατιώτες και τους περισσότερους τους έσωσε. [1.63.2] Οι σύμμαχοι των Ποτιδαιατών που ήσαν στην Όλυνθο (η απόσταση μεταξύ Ολύνθου και Ποτίδαιας είναι εξήντα περίπου στάδια, πεδιάδα, όπου τίποτε δεν σταματάει το βλέμμα) όταν είχαν υψωθεί τα σήματα και είχε αρχίσει η μάχη, προχώρησαν λίγο για να βοηθήσουν, αλλά, ταυτόχρονα, το μακεδονικό ιππικό αντιπαρατάχτηκε για να τους εμποδίσει και, όταν η νίκη των Αθηναίων συμπληρώθηκε γρήγορα και οι Ποτιδαιάτες κατέβασαν τα σήματα, οι Ολύνθιοι αποτραβήχτηκαν πίσω από τα τείχη τους και το μακεδονικό ιππικό ενώθηκε με τους Αθηναίους. Το ιππικό δεν πολέμησε ούτε από την μία μεριά ούτε από την άλλη. [1.63.3] Μετά την μάχη οι Αθηναίοι έστησαν τρόπαιο και δέχτηκαν εκεχειρία για να σηκώσουν οι Ποτιδαιάτες τους νεκρούς τους. Οι Ποτιδαιάτες και οι σύμμαχοι τους έχασαν τριακόσιους περίπου στρατιώτες, ενώ από τους Αθηναίους σκοτώθηκαν εκατόν πενήντα. Μεταξύ τους και ο στρατηγός Καλλίας.
[1.64.1] Οι Αθηναίοι έχτισαν αμέσως ένα πολιορκητικό τείχος αντίκρυ στο τείχος στου ισθμού και το φρουρούσαν, αλλά δεν έχτισαν τείχος από το μέρος της Παλλήνης, γιατί έκριναν ότι δεν είχαν αρκετές δυνάμεις, ώστε και τον ισθμό να φρουρούν και να περάσουν στην Παλλήνη για να χτίσουν το τείχος. Φοβόνταν μήπως, αν χωρίσουν τις δυνάμεις τους, τους επιτεθούν οι Ποτιδαιάτες και οι σύμμαχοί τους. [1.64.2] Όταν πληροφορήθηκαν στην Αθήνα ότι η Παλλήνη έμενε ατείχιστη, έστειλαν αργότερα χίλιους εξακόσιους οπλίτες, με αρχηγό τον Φορμίωνα του Ασωπίου, ο οποίος έφτασε στην Παλλήνη και, έχοντας βάση την Άφυτη, βάδισε βραδυπορώντας προς την Ποτίδαια, καταστρέφοντας τα σπαρτά και τα δέντρα. Ύστερα, καθώς δεν έβγαινε κανείς από την Ποτίδαια για να δώσει μάχη, έχτισε ένα πολιορκητικό τείχος αντίκρυ στο τείχος της Παλλήνης. [1.64.3] Έτσι η Ποτίδαια βρέθηκε στενά πολιορκημένη από τις δύο μεριές, ενώ από το μέρος της θάλασσας φρουρούσαν τα πολεμικά.
[1.65.1] Όταν συμπληρώθηκε ο αποκλεισμός, ο Αριστεύς, μη έχοντας άλλη ελπίδα σωτηρίας εκτός από μια ανέλπιστη βοήθεια από την Πελοπόννησο ή άλλο απροσδόκητο γεγονός, πρότεινε να μείνουν μέσα στην πολιτεία μόνο πεντακόσιοι και οι άλλοι να φύγουν με καράβια μόλις φυσήξει δυνατός άνεμος. Έτσι, τα τρόφιμα θα αρκούσαν για πολύ περισσότερο. Ο ίδιος προσφερόταν να μείνει. Αλλά δεν τους έπεισε και τότε, θέλοντας ν᾽ αντιμετωπίσει την περίσταση κατά τον καλύτερο τρόπο και να οργανώσει την απ᾽ έξω βοήθεια όσο το δυνατόν καλύτερα, έφυγε με καράβι, ξεφεύγοντας την προσοχή των Αθηναίων. [1.65.2] Πήγε στους Χαλκιδείς και πολέμησε μαζί τους. Μεταξύ άλλων έστησε ενέδρα στους Σερμυλίους και σκότωσε πολλούς μπροστά στην πολιτεία. Ενεργούσε και στην Πελοπόννησο για να πετύχει να του σταλεί βοήθεια. Μετά τον αποκλεισμό της Ποτίδαιας, ο Φορμίων με τους χίλιους εξακόσιους οπλίτες επιδόθηκε στην καταστροφή της Χαλκιδικής και της Βοττικής, όπου μάλιστα κυρίεψε και μερικά χωριά.