Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Νεκρικοὶ Διάλογοι (2.1-2.3)


2. ΧΑΡΩΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΝΙΠΠΟΥ


ΧΑΡΩΝ
[2.1] Ἀπόδος, ὦ κατάρατε, τὰ πορθμεῖα.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Βόα, εἰ τοῦτό σοι, ὦ Χάρων, ἥδιον.
ΧΑΡΩΝ
Ἀπόδος, φημί, ἀνθ᾽ ὧν σε διεπορθμεύσαμεν.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Οὐκ ἂν λάβοις παρὰ τοῦ μὴ ἔχοντος.
ΧΑΡΩΝ
Ἔστι δέ τις ὀβολὸν μὴ ἔχων;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Εἰ μὲν καὶ ἄλλος τις οὐκ οἶδα, ἐγὼ δ᾽ οὐκ ἔχω.
ΧΑΡΩΝ
Καὶ μὴν ἄγξω σε νὴ τὸν Πλούτωνα, ὦ μιαρέ, ἢν μὴ ἀποδῷς.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Κἀγὼ τῷ ξύλῳ σου πατάξας διαλύσω τὸ κρανίον.
ΧΑΡΩΝ
Μάτην οὖν ἔσῃ πεπλευκὼς τοσοῦτον πλοῦν.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Ὁ Ἑρμῆς ὑπὲρ ἐμοῦ σοι ἀποδότω, ὅς με παρέδωκέ σοι.
ΕΡΜΗΣ
[2.2] Νὴ Δί᾽ ὀναίμην γε, εἰ μέλλω καὶ ὑπερεκτίνειν τῶν νεκρῶν.
ΧΑΡΩΝ
Οὐκ ἀποστήσομαί σου.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Τούτου γε ἕνεκα νεωλκήσας τὸ πορθμεῖον παράμενε· πλὴν ἀλλ᾽ ὅ γε μὴ ἔχω, πῶς ἂν λάβοις;
ΧΑΡΩΝ
Σὺ δ᾽ οὐκ ᾔδεις κομίζειν δέον;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Ἤιδειν μέν, οὐκ εἶχον δέ. τί οὖν; ἐχρῆν διὰ τοῦτο μὴ ἀποθανεῖν;
ΧΑΡΩΝ
Μόνος οὖν αὐχήσεις προῖκα πεπλευκέναι;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Οὐ προῖκα, ὦ βέλτιστε· καὶ γὰρ ἤντλησα καὶ τῆς κώπης συνεπελαβόμην καὶ οὐκ ἔκλαον μόνος τῶν ἄλλων ἐπιβατῶν.
ΧΑΡΩΝ
Οὐδὲν ταῦτα πρὸς πορθμέα· τὸν ὀβολὸν ἀποδοῦναί σε δεῖ· οὐ θέμις ἄλλως γενέσθαι.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
[2.3] Οὐκοῦν ἄπαγέ με αὖθις ἐς τὸν βίον.
ΧΑΡΩΝ
Χάριεν λέγεις, ἵνα καὶ πληγὰς ἐπὶ τούτῳ παρὰ τοῦ Αἰακοῦ προσλάβω.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Μὴ ἐνόχλει οὖν.
ΧΑΡΩΝ
Δεῖξον τί ἐν τῇ πήρᾳ ἔχεις.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Θέρμους, εἰ θέλεις, καὶ τῆς Ἑκάτης τὸ δεῖπνον.
ΧΑΡΩΝ
Πόθεν τοῦτον ἡμῖν, ὦ Ἑρμῆ, τὸν κύνα ἤγαγες; οἷα δὲ καὶ ἐλάλει παρὰ τὸν πλοῦν τῶν ἐπιβατῶν ἁπάντων καταγελῶν καὶ ἐπισκώπτων καὶ μόνος ᾄδων οἰμωζόντων ἐκείνων.
ΕΡΜΗΣ
Ἀγνοεῖς, ὦ Χάρων, ὅντινα ἄνδρα διεπόρθμευσας; ἐλεύθερον ἀκριβῶς· οὐδένος αὐτῷ μέλει. οὗτός ἐστιν ὁ Μένιππος.
ΧΑΡΩΝ
Καὶ μὴν ἄν σε λάβω ποτέ—
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Ἂν λάβῃς, ὦ βέλτιστε· δὶς δὲ οὐκ ἂν λάβοις.


2. ΧΑΡΟΝΤΑ ΚΑΙ ΜΕΝΙΠΠΟΥ


ΧΑΡΟΝΤΑΣ
[2.1] Πλήρωσέ μου, καταραμένε, τα ναύλα.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Συνέχισε να φωνάζεις, Χάροντα, αν αυτό σου είναι τόσο ευχάριστο.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Πλήρωσέ με, είπα, που σε πέρασα στην απέναντι όχθη.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Δεν υπάρχει περίπτωση να πάρεις από κάποιον που δεν έχει.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Και υπάρχει κάποιος που να μην έχει ούτε έναν οβολό;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Δεν ξέρω αν υπάρχει και κάποιος άλλος, εγώ πάντως δεν έχω.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Ε, λοιπόν, μά τον Πλούτωνα, θα σε πνίξω, παλιάνθρωπε, αν δεν με πληρώσεις.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Κι εγώ θα σου δώσω μια με το ξύλο, και θα σου διαλύσω το κρανίο.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Δηλαδή, όλο αυτό το ταξίδι με το καράβι θα το έχεις κάνει δωρεάν.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Ο Ερμής να πληρώσει για λογαριασμό μου, αυτός που με παρέδωσε σ᾽ εσένα.
ΕΡΜΗΣ
[2.2] Μεγάλο κέρδος, μά τον Δία, αν θα πρέπει και να πληρώνω από πάνω για τους πεθαμένους.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Δεν πρόκειται να σε αφήσω ήσυχο.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Γι᾽ αυτό λοιπόν τράβα το πλεούμενο στη στεριά και περίμενε. Αλλά αυτό που δεν έχω πώς θα μπορέσεις να το πάρεις;
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Καλά, εσύ δεν ήξερες ότι έπρεπε να τα φέρεις;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Το ήξερα βέβαια, αλλά δεν τα είχα. Τί να έκανα; Θα έπρεπε δηλαδή γι᾽ αυτό να μην πεθάνω;
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Μόνο εσύ λοιπόν θα καυχιέσαι ότι ταξίδεψες τζάμπα;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Όχι και τζάμπα, λεβέντη μου· και την αντλία τη χειρίστηκα και στο κουπί βοήθησα, άσε που ήμουν και ο μόνος επιβάτης που δεν έκλαιγε.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Αυτά δεν έχουν καμιά σχέση με τα ναύλα. Πρέπει να πληρώσεις τον οβολό· δεν επιτρέπεται να γίνει αλλιώς.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
[2.3] Αφού είναι έτσι, πήγαινέ με πάλι πίσω στη ζωή.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Χαριτωμένα τα λες. Για να με ξυλοφορτώσει και ο Αιακός γι᾽ αυτό.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Ε, λοιπόν, μη με ενοχλείς.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Για δείξε μου τί έχεις στο σακούλι σου.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Λούπινα, αν θέλεις, και την προσφορά στην Εκάτη.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Από πού μας τον έφερες, Ερμή, αυτόν τον κυνικό; Και τί λόγια δεν έλεγε στο ταξίδι, περιγελώντας και κοροϊδεύοντας όλους τους επιβάτες, και τραγουδώντας μόνο αυτός, ενώ εκείνοι θρηνούσαν.
ΕΡΜΗΣ
Δεν ξέρεις, Χάροντα, ποιόν άνθρωπο πέρασες απέναντι; Κάποιον εντελώς ελεύθερο· δεν τον νοιάζει για τίποτε. Αυτός είναι ο Μένιππος.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Κι όμως, αν ποτέ σε πιάσω—
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Αν με πιάσεις, λεβέντη μου. Δυο φορές όμως δεν θα μπορέσεις να με πιάσεις.