Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Ἄλκηστις (28-76)


ΘΑΝΑΤΟΣ
ἆ ἆ·
τί σὺ πρὸς μελάθροις; τί σὺ τῇδε πολεῖς,
30Φοῖβ᾽; ἀδικεῖς αὖ τιμὰς ἐνέρων
ἀφοριζόμενος καὶ καταπαύων;
οὐκ ἤρκεσέ σοι μόρον Ἀδμήτου
διακωλῦσαι, Μοίρας δολίῳ
σφήλαντι τέχνῃ; νῦν δ᾽ ἐπὶ τῇδ᾽ αὖ
35χέρα τοξήρη φρουρεῖς ὁπλίσας,
ἣ τόδ᾽ ὑπέστη πόσιν ἐκλύσασ᾽
αὐτὴ προθανεῖν Πελίου παῖς.
ΑΠ. θάρσει· δίκην τοι καὶ λόγους κεδνοὺς ἔχω.
ΘΑ. τί δῆτα τόξων ἔργον, εἰ δίκην ἔχεις;
40ΑΠ. σύνηθες αἰεὶ ταῦτα βαστάζειν ἐμοί.
ΘΑ. καὶ τοῖσδέ γ᾽ οἴκοις ἐκδίκως προσωφελεῖν.
ΑΠ. φίλου γὰρ ἀνδρὸς συμφοραῖς βαρύνομαι.
ΘΑ. καὶ νοσφιεῖς με τοῦδε δευτέρου νεκροῦ;
ΑΠ. ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐκεῖνον πρὸς βίαν σ᾽ ἀφειλόμην.
45ΘΑ. πῶς οὖν ὑπὲρ γῆς ἐστι κοὐ κάτω χθονός;
ΑΠ. δάμαρτ᾽ ἀμείψας, ἣν σὺ νῦν ἥκεις μέτα.
ΘΑ. κἀπάξομαί γε νερτέραν ὑπὸ χθόνα.
ΑΠ. λαβὼν ἴθ᾽· οὐ γὰρ οἶδ᾽ ἂν εἰ πείσαιμί σε.
ΘΑ. κτείνειν γ᾽ ὃν ἂν χρῇ; τοῦτο γὰρ τετάγμεθα.
50ΑΠ. οὔκ, ἀλλὰ τοῖς μέλλουσι θάνατον ἐμβαλεῖν.
ΘΑ. ἔχω λόγον δὴ καὶ προθυμίαν σέθεν.
ΑΠ. ἔστ᾽ οὖν ὅπως Ἄλκηστις ἐς γῆρας μόλοι;
ΘΑ. οὐκ ἔστι· τιμαῖς κἀμὲ τέρπεσθαι δόκει.
ΑΠ. οὔτοι πλέον γ᾽ ἂν ἢ μίαν ψυχὴν λάβοις.
55ΘΑ. νέων φθινόντων μεῖζον ἄρνυμαι γέρας.
ΑΠ. κἂν γραῦς ὄληται, πλουσίως ταφήσεται.
ΘΑ. πρὸς τῶν ἐχόντων, Φοῖβε, τὸν νόμον τίθης.
ΑΠ. πῶς εἶπας; ἀλλ᾽ ἦ καὶ σοφὸς λέληθας ὤν;
ΘΑ. ὠνοῖντ᾽ ἂν οὓς πάρεστι γηραιοὺς θανεῖν.
60ΑΠ. οὔκουν δοκεῖ σοι τήνδε μοι δοῦναι χάριν;
ΘΑ. οὐ δῆτ᾽· ἐπίστασαι δὲ τοὺς ἐμοὺς τρόπους.
ΑΠ. ἐχθρούς γε θνητοῖς καὶ θεοῖς στυγουμένους.
ΘΑ. οὐκ ἂν δύναιο πάντ᾽ ἔχειν ἃ μή σε δεῖ.
ΑΠ. ἦ μὴν σὺ παύσῃ καίπερ ὠμὸς ὢν ἄγαν·
65τοῖος Φέρητος εἶσι πρὸς δόμους ἀνήρ,
Εὐρυσθέως πέμψαντος ἵππειον μέτα
ὄχημα Θρῄκης ἐκ τόπων δυσχειμέρων,
ὃς δὴ ξενωθεὶς τοῖσδ᾽ ἐν Ἀδμήτου δόμοις
βίᾳ γυναῖκα τήνδε σ᾽ ἐξαιρήσεται.
70κοὔθ᾽ ἡ παρ᾽ ἡμῶν σοι γενήσεται χάρις
δράσεις θ᾽ ὁμοίως ταῦτ᾽, ἀπεχθήσῃ τ᾽ ἐμοί.
ΘΑ. πόλλ᾽ ἂν σὺ λέξας οὐδὲν ἂν πλέον λάβοις·
ἡ δ᾽ οὖν γυνὴ κάτεισιν εἰς Ἅιδου δόμους.
στείχω δ᾽ ἐπ᾽ αὐτήν, ὡς κατάρξωμαι ξίφει·
75ἱερὸς γὰρ οὗτος τῶν κατὰ χθονὸς θεῶν
ὅτου τόδ᾽ ἔγχος κρατὸς ἁγνίσῃ τρίχα.


ΘΑΝΑΤΟΣ
Αά!
Στο παλάτι μπροστά τί γυρεύεις; Γιατί,
30Φοίβε Απόλλωνα, εδώ τριγυρνάς;
Δικαιώματα εκείνων που ορίζουν νεκρούς
να τα κάνεις δικά σου, κι αυτούς απ᾽ αυτά να στερείς
για μια δεύτερη πάλι φορά,
άδικο είναι. Μα τί; Δε σου φτάνει λοιπόν
που μποδίστηκε ο θάνατος του Άδμητου, αφού
δολερά εσύ τις Μοίρες ξεγέλασες; Ε;
Για την Άλκηστη τώρα φρουρείς
με το τόξο στο χέρι· μα αυτή,
του Πελία η θυγατέρα, έχει τάξει, θαρρώ,
για να σώσει τον άντρα της,
τη δική της ζωή να προσφέρει.
ΑΠΟ. Θάρρος· θα σου μιλήσω δίκαια, τίμια.
ΘΑΝ. Δίκαια; Μα τότε τί το θες το τόξο;
40ΑΠΟ. Πάντα μου το κρατώ· συνήθεια το ᾽χω.
ΘΑΝ. Κι άδικα να βοηθάς το σπίτι τούτο.
ΑΠΟ. Η συμφορά ενός φίλου με πικραίνει.
ΘΑΝ. Κι απ᾽ αυτόν το νεκρό θα με στερήσεις;
ΑΠΟ. Με το στανιό δε πήρα ούτε τον άλλον.
ΘΑΝ. Πώς τότε ζει; ΑΠΟ. Στη θέση του έχει βάλει
την Άλκηστη, που εσύ γι᾽ αυτή ήρθες τώρα.
ΘΑΝ. Και που μαζί μου κάτω θα την πάρω.
ΑΠΟ. Πάρ᾽ τη· γιατί δεν ξέρω αν θα σε πείσω…
ΘΑΝ. να θανατώνω αυτούς που πρέπει; Αυτό ᾽ναι
50το έργο μου. ΑΠΟ. Όχι! Αναβολή να δώσεις.
ΘΑΝ. Τώρα νιώθω τί λες και τί γυρεύεις.
ΑΠΟ. Την Άλκηστη ν᾽ αφήσεις να γεράσει.
Δε γίνεται; ΘΑΝ. Όχι! Ξέρε το· μ᾽ αρέσει
κι εμέ, να κάνω αυτό που με τιμάει.
ΑΠΟ. Όποτε να ᾽ναι, μια ψυχή θα πάρεις.
ΘΑΝ. Νέοι σαν πεθαίνουν, πιο τρανή μου η δόξα.
ΑΠΟ. Πλούσια θα κηδευτεί, και γριά αν πεθάνει.
ΘΑΝ. Μας βάζεις νόμο που ευνοεί τους πλούσιους.
ΑΠΟ. Βλέπω, έχεις πνεύμα· τί εννοείς; ΘΑΝ. Οι πλούσιοι
δίνοντας χρήμα θα πεθαίνουν γέροι.
60ΑΠΟ. Δε μου κάνεις λοιπόν αυτή τη χάρη;
ΘΑΝ. Όχι· το φυσικό μου δα το ξέρεις.
ΑΠΟ. Ναι· μισητό στους θεούς και στους ανθρώπους.
ΘΑΝ. Μην προχωρείς πέρ᾽ απ᾽ αυτά που ορίζεις.
ΑΠΟ. Παραείσαι σκληρός, μα θα λυγίσεις·
σε τούτο το παλάτι θά ᾽ρθει κάποιος
από τον Ευρυσθέα σταλτός στη Θράκη,
τη χώρα αυτή με τους βαριούς χειμώνες,
κάτι άλογα ζητώντας· εδώ μέσα
θα φιλοξενηθεί, και τη γυναίκα
του Άδμητου θα σου αρπάξει από τα χέρια.
70Χάρη έτσι δε θα σου ᾽χω, θα μου γίνεις
μισητός, και θα γίνει κι ό,τι θέλω.
Φεύγει.
ΘΑΝ. Λόγια πολλά, μα τίποτα δε βγάζεις·
αυτή η κυρά θα κατεβεί στον Άδη.
Κοντά της πάω, να κάμει το σπαθί μου
την αρχή της θυσίας· γιατί όποιου κόψει
τα μαλλιά για αγνισμό, καθοσιωμένος
εκείνος πια είναι στου Άδη τους θεούς.
Μπαίνει στο παλάτι.