Το χρέος να καταλυθεί η ειρήνη του Ανταλκίδα.
[175] Αλλά, θα πείτε, θα πρέπει ίσως εξαιτίας της συνθήκης να συγκρατηθούμε, να μη βιαστούμε και να μην κάνουμε την εκστρατεία νωρίτερα από την ώρα της. Άλλωστε οι πόλεις που απόχτησαν αυτονομία με τη συνθήκη αυτή νιώθουν ευγνωμοσύνη για το βασιλιά, γιατί σ᾽ αυτόν χρωστούν αυτή την χάρη· και όσες πάλι έχουν παραδοθεί στα χέρια των βαρβάρων δεν τα βάζουν παρά με τους Σπαρτιάτες πρώτα και ύστερα με τους άλλους που υπόγραψαν μαζί τους τους όρους της ειρήνης, γιατί πιστεύουν πως αυτοί είναι η αιτία που τους ανάγκασε να γίνουν οι σκλάβοι των βαρβάρων. Μα ένας ακόμα λόγος παραπάνω να διαλύσουμε αμέσως τη συμφωνία αυτή, που δημιούργησε μια τέτοια γνώμη απαράδεχτη: Ότι δήθεν ο βάρβαρος νοιάζεται την Ελλάδα και προστατεύει την ειρήνη, ενώ μερικοί από μας είναι αυτοί που τη λυμαίνονται και την καταστρέφουν.
[176] Και το πιο κωμικό από όλα, από τα άρθρα της συνθήκης περισσότερο σεβόμαστε εκείνα που είναι τα χειρότερα για μας: Αυτά που δίνουν στα νησιά μας και στις πόλεις της Ευρώπης την αυτονομία από πολύν καιρό τώρα καταπατήθηκαν και άδικα αναφέρονται μέσα στις στήλες της συνθήκης· εκείνα όμως που είναι η ντροπή μας και που πολλούς από τους συμμάχους μας έχουν ρίξει στη σκλαβιά, μένουν στη θέση τους ακλόνητα και τα σεβόμαστε απόλυτα· και όμως θα έπρεπε να τα καταστρέψουμε αμέσως, να μην τα αφήσουμε ούτε μια μέρα, νομίζοντάς τα διαταγές του βασιλιά και όχι άρθρα ισότιμης συνθήκης. Ποιός τάχα δεν το ξέρει ότι συνθήκη έχουμε, όταν υπάρχει απόλυτη ισότητα και δικαιώματα και για τις δυο μερίδες που συμβάλλονται, και διαταγή, όταν το ένα μέρος από τα δυο αντίθετα μειονεκτεί για όφελος του άλλου;
[177] Γι᾽ αυτό το λόγο ακριβώς έχουμε όλο το δικαίωμα να καταγγείλουμε τους πρέσβεις που διαπραγματεύτηκαν αυτή την ειρήνη, επειδή, ενώ τους έστειλαν οι Έλληνες, υπόγραψαν συνθήκη που μόνο τους βαρβάρους ευνοεί. Ωστόσο, είτε πίστευαν πως ο καθένας έπρεπε να διαφεντεύει μόνο τη δικιά του πόλη είτε να εξουσιάζει και τις χώρες που καταχτήθηκαν στον πόλεμο ή και να αρκεστεί στις κτήσεις που είχε στα χρόνια της ειρήνης, αυτοί είχαν χρέος να ορίσουν μια από τις τρεις αυτές λύσεις και να υπογράψουν τη συνθήκη με πνεύμα απόλυτης ισοτιμίας και δικαιοσύνης.
[178] Τώρα όμως τόσο στην πόλη τη δικιά μας όσο και στων Σπαρτιατών δεν αναγνώρισαν καμιά τιμή· αντίθετα όρισαν το βάρβαρο δεσπότη όλης της Ασίας, σαν να είχαμε πολεμήσει εμείς για λογαριασμό του ή σαν να ήτανε πολύ παλιά η εξουσία των Περσών και εμείς μόλις που κατοικήσαμε στις πόλεις μας· σαν να μην πήραν την τιμή αυτή τώρα στα τελευταία και σαν να μην είχαμε εμείς από τα πανάρχαια χρόνια την εξουσία στην Ελλάδα.
[179] Έχω μάλιστα τη γνώμη ότι με αυτά που τώρα θα σας πω θα αποδείξω καθαρά τόσο την προσβολή που έγινε σ᾽ εμάς όσο και τα πλεονεκτήματα που αποκόμισε ο Πέρσης βασιλιάς. Δηλαδή είναι γνωστό πως όλη η γη που σκέπει ο ουρανός είναι μοιρασμένη σε δυο μεγάλα τμήματα — το ένα το λεν Ασία, το άλλο Ευρώπη. Ο βασιλιάς με τη γνωστή συνθήκη πήρε στην εξουσία του το μισό μέρος ολόκληρης της γης, σαν να έκανε τη μοιρασιά του κόσμου με το Δία και όχι ισότιμη συνθήκη με ανθρώπους. [180] Και ύστερα αυτή τη θλιβερή συνθήκη μάς υποχρέωσε να τη χαράξουμε σε στήλες λίθινες και να την καταθέσουμε στα πανελλήνια ιερά, σαν τρόπαιο πολύ λαμπρότερο γι᾽ αυτόν από όσα στήνονται στις μάχες. Και πράγματι, αυτά τα τελευταία είναι για κατορθώματα περιορισμένης σημασίας και αποτελέσματα μιας ίσως τυχερής στιγμής· οι στήλες όμως προβάλλουν το αποτέλεσμα ενός πολέμου μακροχρόνιου σε βάρος όλης της Ελλάδας.