[7.196.1] Λοιπόν το ναυτικό των βαρβάρων, εκτός από τα δεκαπέντε καράβια που ανέφερα πως ναύαρχός τους ήταν ο Σανδώκης, έφτασε στις Αφέτες. Από τη μεριά του ο Ξέρξης και το πεζικό πορεύονταν διασχίζοντας τη Θεσσαλία και την Αχαΐα, κι ήταν κιόλας εδώ και τρεις μέρες στη χώρα των Μαλιέων· στη Θεσσαλία διοργάνωσε αγώνες αλόγων, δοκιμάζοντας το ιππικό των Θεσσαλών, επειδή είχε την πληροφορία πως ήταν το πρώτο και καλύτερο της Ελλάδας· τότε λοιπόν οι ελληνικές φοράδες έμειναν πολύ πίσω. Τώρα, από τους ποταμούς της Θεσσαλίας μονάχα του Ονοχώνου τα νερά δε στάθηκαν αρκετά να ξεδιψάσουν το στρατό του, ενώ ακόμα και του πιο μεγάλου από τους ποταμούς που κυλούν στην Αχαΐα, του Ηπιδανού, τα νερά έφτασαν δεν έφτασαν να τους ξεδιψάσουν.
[7.197.1] Κι όταν έφτασε ο Ξέρξης στον Άλο της Αχαΐας, οι οδηγοί της πορείας του θέλοντας να τον κατατοπίζουν για τα πάντα τού διηγόνταν μια παράδοση του τόπου, αυτήν που αναφέρεται στο ναό του Λαφυστίου Διός· πως ο Αθάμας, ο γιος του Αιόλου, σχεδίασε με δόλο το φόνο του Φρίξου, σε συνεννόηση με την Ινώ, και πως οι Αχαιοί αργότερα, ύστερ᾽ από χρησμό, υποβάλλουν τους απογόνους του σε δοκιμασίες σαν κι αυτές: [7.197.2] απαγορεύουν στον πιο ηλικιωμένο της οικογένειας αυτής την είσοδο στο οίκημα που οι Έλληνες λένε πρυτανείο (στη διάλεκτό τους οι Αχαιοί το λένε λήιτον), κι επιτηρούν την είσοδο· κι αν εκείνος μπει μέσα, δεν του επιτρέπουν να βγει παρά μόνο όταν έρθει η ώρα να τον σφάξουν για θυσία. Λένε επίσης ότι ύστερ᾽ απ᾽ αυτά πολλοί απ᾽ αυτούς που ζούσαν με την αγωνία πως θα θυσιαστούν, φοβισμένοι απέδρασαν κιόλας σε άλλη χώρα· κι αφού περάσει καιρός, όταν γυρίσουν πίσω στην πόλη τους, αν συλληφθούν να μπαίνουν στο πρυτανείο, περιέγραφαν οι οδηγοί, θυσιάζονται με το σώμα ολόκληρο σκεπασμένο με στεφάνια και με συνοδεία επίσημης πομπής. [7.197.3] Και τα παθαίνουν αυτά οι απόγονοι του Κυτισσώρου, του γιου του Φρίξου, για τον εξής λόγο: οι Αχαιοί, παρακινημένοι από χρησμό, κρατούσαν σαν εξιλαστήριο θύμα τον Αθάμαντα, το γιο του Αιόλου, και ήταν να τον θυσιάσουν, όταν έφτασε από την Αία της Κολχίδας ετούτος ο Κυτίσσωρος και τον έσωσε· μ᾽ αυτή του την πράξη όμως έριξε τους απογόνους του στη μάνητα του θεού. [7.197.4] Κι ο Ξέρξης, ακούοντας αυτά, καθώς βρισκόταν κοντά στο τέμενος, κι ο ίδιος απέφυγε να μπει μέσα και το απαγόρευσε σ᾽ όλο το στρατό, κι έδειχνε σεβασμό και στο σπίτι των απογόνων του Αθάμαντα και στο τέμενος.
[7.198.1] Λοιπόν αυτά είχαμε στη Θεσσαλία και την Αχαΐα· κι ο Ξέρξης προέλασε απ᾽ αυτά τα μέρη προς τη Μαλίδα, ακολουθώντας την παραλία του θαλάσσιου κόλπου, όπου κάθε μέρα συμβαίνει άμπωτη και παλίρροια. Ο τόπος που περιβρέχεται από τον κόλπο αυτό είναι πεδιάδα, στο ένα της μέρος πλατιά, στο άλλο πολύ στενή· την πεδιάδα περιζώνουν ψηλά κι αδιάβατα βουνά, που λέγονται Τραχίνιοι βράχοι και κλείνουν ένα γύρο ολόκληρη τη Μαλίδα. [7.198.2] Καθώς πορεύεσαι από την Αχαΐα, η πρώτη πόλη που συναντάς στην παραλία αυτού του κόλπου είναι η Αντίκυρα, που στην περιοχή της ο Σπερχειός ποταμός, κατεβάζοντας τα νερά του από τη χώρα των Ενιάνων, χύνεται στη θάλασσα. Και σε απόσταση είκοσι σταδίων απ᾽ αυτόν άλλο ποτάμι, που έχει το όνομα Δύρας, που λέγεται πως ανάβρυσε για να βοηθήσει τον Ηρακλή που καιόταν. Και σε απόσταση είκοσι σταδίων απ᾽ αυτόν κυλά άλλο ποτάμι, που λέγεται Μέλας.
[7.199.1] Η πόλη Τραχίνα απέχει πέντε σταδίους απ᾽ αυτόν τον Μέλανα ποταμό. Κι εκεί όπου έχει χτιστεί η πόλη Τραχίνα έχουμε το μεγαλύτερο πλάτος της πεδιάδας που βρίσκεται ανάμεσα στα βουνά και τη θάλασσα· γιατί η πεδιάδα εκεί έχει έκταση είκοσι δυο χιλιάδες πλέθρα. Και το βουνό που κλείνει ένα γύρο τη χώρα της Τραχίνας σχίζεται από φαράγγι κατά τα νότια της πόλης Τραχίνας· το φαράγγι αυτό είναι η κοίτη του Ασωπού ποταμού, που κυλά στους πρόποδες του βουνού.
[7.200.1] Νοτιότερα απ᾽ τον Ασωπό συναντούμε άλλον ποταμό, μικρό, τον Φοίνικα, που κατεβαίνοντας απ᾽ αυτά τα βουνά χύνει τα νερά του στον Ασωπό. Στο ύψος του ποταμού Φοίνικα βρίσκεται το στενότερο μέρος· γιατί ο δρόμος που χτίστηκε εκεί χωρά να περάσει μονάχα μια άμαξα. Η απόσταση που χωρίζει τον ποταμό Φοίνικα από τις Θερμοπύλες είναι δεκαπέντε στάδιοι. [7.200.2] Ακριβώς εκεί, ανάμεσα στον ποταμό Φοίνικα και τις Θερμοπύλες, βρίσκεται ένα χωριό, που έχει τ᾽ όνομα Ανθήλη· κυλώντας δίπλα απ᾽ αυτήν ο Ασωπός χύνεται στη θάλασσα· εκεί γύρω σχηματίζεται ευρύχωρο πλάτωμα, όπου έχει χτιστεί ναός της Δήμητρας των Αμφικτυόνων· εκεί βρίσκονται και οι έδρες των Αμφικτυόνων και ναός του ίδιου του ήρωα Αμφικτύονα.