Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

Ἱστορίαι (5.75.4-5.77.8)

[5.75.4] Τῇ δὲ προτέρᾳ ἡμέρᾳ ξυνέβη τῆς μάχης ταύτης καὶ τοὺς Ἐπιδαυρίους πανδημεὶ ἐσβαλεῖν ἐς τὴν Ἀργείαν ὡς ἐρῆμον οὖσαν καὶ τοὺς ὑπολοίπους φύλακας τῶν Ἀργείων ἐξελθόντων αὐτῶν διαφθεῖραι πολλούς. [5.75.5] καὶ Ἠλείων τρισχιλίων ὁπλιτῶν βοηθησάντων Μαντινεῦσιν ὕστερον τῆς μάχης καὶ Ἀθηναίων χιλίων πρὸς τοῖς προτέροις ἐστράτευσαν ἅπαντες οἱ ξύμμαχοι οὗτοι εὐθὺς ἐπὶ Ἐπίδαυρον, ἕως οἱ Λακεδαιμόνιοι Κάρνεια ἦγον, καὶ διελόμενοι τὴν πόλιν περιετείχιζον. [5.75.6] καὶ οἱ μὲν ἄλλοι ἐξεπαύσαντο, Ἀθηναῖοι δέ, ὥσπερ προσετάχθησαν, τὴν ἄκραν τὸ Ἡραῖον εὐθὺς ἐξειργάσαντο. καὶ ἐν τούτῳ ξυγκαταλιπόντες ἅπαντες τῷ τειχίσματι φρουρὰν ἀνεχώρησαν κατὰ πόλεις ἕκαστοι. καὶ τὸ θέρος ἐτελεύτα.
[5.76.1] Τοῦ δ᾽ ἐπιγιγνομένου χειμῶνος ἀρχομένου εὐθὺς οἱ Λακεδαιμόνιοι, ἐπειδὴ τὰ Κάρνεια ἤγαγον, ἐξεστράτευσαν, καὶ ἀφικόμενοι ἐς Τεγέαν λόγους προύπεμπον ἐς τὸ Ἄργος ξυμβατηρίους. [5.76.2] ἦσαν δὲ αὐτοῖς πρότερόν τε ἄνδρες ἐπιτήδειοι καὶ βουλόμενοι τὸν δῆμον τὸν ἐν Ἄργει καταλῦσαι· καὶ ἐπειδὴ ἡ μάχη ἐγεγένητο, πολλῷ μᾶλλον ἐδύναντο πείθειν τοὺς πολλοὺς ἐς τὴν ὁμολογίαν. ἐβούλοντο δὲ πρῶτον σπονδὰς ποιήσαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιμονίους αὖθις ὕστερον καὶ ξυμμαχίαν, καὶ οὕτως ἤδη τῷ δήμῳ ἐπιτίθεσθαι. [5.76.3] καὶ ἀφικνεῖται πρόξενος ὢν Ἀργείων Λίχας ὁ Ἀρκεσιλάου παρὰ τῶν Λακεδαιμονίων δύο λόγω φέρων ἐς τὸ Ἄργος, τὸν μὲν καθ᾽ ὅτι εἰ βούλονται πολεμεῖν, τὸν δ᾽ ὡς εἰ εἰρήνην ἄγειν. καὶ γενομένης πολλῆς ἀντιλογίας (ἔτυχε γὰρ καὶ ὁ Ἀλκιβιάδης παρών) οἱ ἄνδρες οἱ τοῖς Λακεδαιμονίοις πράσσοντες, ἤδη καὶ ἐκ τοῦ φανεροῦ τολμῶντες, ἔπεισαν τοὺς Ἀργείους προσδέξασθαι τὸν ξυμβατήριον λόγον. ἔστι δὲ ὅδε.
[5.77.1] «Καττάδε δοκεῖ τᾷ ἐκκλησίᾳ τῶν Λακεδαιμονίων ξυμβαλέσθαι ποττὼς Ἀργείως, ἀποδιδόντας τὼς παῖδας τοῖς Ὀρχομενίοις καὶ τὼς ἄνδρας τοῖς Μαιναλίοις, καὶ τὼς ἄνδρας τὼς ἐν Μαντινείᾳ τοῖς Λακεδαιμονίοις ἀποδιδόντας, καὶ ἐξ Ἐπιδαύρω ἐκβῶντας καὶ τὸ τεῖχος ἀναιρίοντας. [5.77.2] αἰ δέ κα μὴ εἴκωντι τοὶ Ἀθηναῖοι ἐξ Ἐπιδαύρω, πολεμίως ἦμεν τοῖς Ἀργείοις καὶ τοῖς Λακεδαιμονίοις καὶ τοῖς τῶν Λακεδαιμονίων ξυμμάχοις καὶ τοῖς τῶν Ἀργείων ξυμμάχοις. [5.77.3] καὶ αἴ τινα τοὶ Λακεδαιμόνιοι παῖδα ἔχοντι, ἀποδόμεν ταῖς πολίεσσι πάσαις. [5.77.4] περὶ δὲ τῶ σιῶ σύματος, αἰ μὲν λῆν, τοῖς Ἐπιδαυρίοις ὅρκον δόμεν, ‹αἰ› δέ, αὐτὼς ὀμόσαι. [5.77.5] τὰς δὲ πόλιας τὰς ἐν Πελοποννάσῳ, καὶ μικρὰς καὶ μεγάλας, αὐτονόμως ἦμεν πάσας καττὰ πάτρια. [5.77.6] αἰ δέ κα τῶν ἐκτὸς Πελοποννάσω τις ἐπὶ τὰν Πελοπόννασον γᾶν ἴῃ ἐπὶ κακῷ, ἀλεξέμεναι ἁμόθι βωλευσαμένως, ὅπᾳ κα δικαιότατα δοκῇ τοῖς Πελοποννασίοις. [5.77.7] ὅσσοι δ᾽ ἐκτὸς Πελοποννάσω τῶν Λακεδαιμονίων ξύμμαχοί ἐντι, ἐν τῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Λακεδαιμόνιοι, καὶ τοὶ τῶν Ἀργείων ξύμμαχοι ἐν τ‹ῷ αὐτῷ ἐσσίονται ἐν τῷπερ καὶ τοὶ Ἀργεῖοι›, τὰν αὐτῶν ἔχοντες. [5.77.8] ἐπιδείξαντας δὲ τοῖς ξυμμάχοις ξυμβαλέσθαι, αἴ κα αὐτοῖς δοκῇ. αἰ δέ τι δοκῇ τοῖς ξυμμάχοις, οἴκαδ᾽ ἀπιάλλην.»

[5.75.4] Την προηγούμενη της μάχης οι Επιδαύριοι είχαν εισβάλει, με όλο τους τον στρατό, στο έδαφος των Αργείων που ήταν αφύλαχτο και σκότωσαν πολλούς από τους στρατιώτες των φρουρών που είχαν αφήσει οι Αργείοι οι οποίοι είχαν φύγει στην εκστρατεία. [5.75.5] Αλλά μετά την μάχη, τρεις χιλιάδες Ηλείοι οπλίτες και χίλιοι Αθηναίοι οπλίτες εκτός από εκείνους που είχαν πάει αρχικά, έφτασαν για να βοηθήσουν τους Μαντινείς, ξεκίνησαν αμέσως μ᾽ όλες τις συμμαχικές δυνάμεις εναντίον της Επιδαύρου, ενώ οι Λακεδαιμόνιοι εόρταζαν τα Κάρνεια, και άρχισαν να περιτειχίζουν την πολιτεία μοιράζοντας μεταξύ τους την εργασία. [5.75.6] Οι άλλοι σύμμαχοι παράτησαν το έργο, αλλά οι Αθηναίοι —όπως τους είχε οριστεί— οχύρωσαν γρήγορα το ακρωτήριο όπου είναι ο ναός της Ήρας. Άφησαν στο οχυρό αυτό φρουρά από όλα τα συμμαχικά τμήματα και οι διάφορες μονάδες γύρισαν στις πολιτείες τους. Έτσι τέλειωσε το καλοκαίρι.
[5.76.1] Μόλις άρχιζε ο επόμενος χειμώνας, οι Λακεδαιμόνιοι, αφού τέλειωσαν τις εορτές των Καρνείων, ξεκίνησαν σε εκστρατεία και όταν έφτασαν στην Τεγέα έστειλαν στο Άργος αντιπροσώπους με δελεαστικές προτάσεις. [5.76.2] Στο Άργος υπήρχαν και πρωτύτερα φιλικά τους πρόσωπα που ήθελαν να καταλύσουν την Δημοκρατία. Μετά την μάχη οι οπαδοί τους αυτοί είχαν αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη επιρροή απάνω στον λαό για να τον πείσουν να συμβιβαστεί με την Σπάρτη. Σκοπός τους ήταν να κάνουν πρώτα ειρήνη με τους Λακεδαιμονίους, μετά συμμαχία και τότε ν᾽ ανατρέψουν τους δημοκρατικούς. [5.76.3] Έφτασε στο Άργος αντιπρόσωπος των Λακεδαιμονίων, με δύο προτάσεις, ο πρόξενος των Αργείων Λίχας του Αρκεσιλάου. Η μία πρόταση αφορούσε τους όρους με τους οποίους θα γινόταν ο πόλεμος αν οι Αργείοι ήθελαν να τον εξακολουθήσουν, η άλλη τους όρους ειρήνης, αν την επιθυμούσαν. Έγιναν πολλές διαπραγματεύσεις —ο Αλκιβιάδης έτυχε να βρίσκεται στο Άργος— και οι οπαδοί των Λακεδαιμονίων τούς υποστήριξαν φανερά πια και έπεισαν τους Αργείους να δεχτούν τις προτάσεις για συνδιαλλαγή που ήσαν οι ακόλουθες.
[5.77.1] «Η Εκκλησία των Λακεδαιμονίων δέχεται να συνομολογήσει ειρήνη με τους Αργείους με τους εξής όρους: Οι Αργείοι θ᾽ αποδώσουν στους Ορχομενίους τα παιδιά που κρατούν ομήρους, στους Μαιναλίους τους άντρες και στους Λακεδαιμονίους τους άντρες που κρατούν στην Μαντίνεια. Θα εκκενώσουν το έδαφος της Επιδαύρου και θα κατεδαφίσουν το οχυρό που έχτισαν εκεί. [5.77.2] Αν οι Αθηναίοι αρνηθούν ν᾽ αποσυρθούν από την Επιδαυρία, τότε οι Αργείοι και οι σύμμαχοί τους και οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοί τους θα τους θεωρήσουν εχθρούς. [5.77.3] Οι Λακεδαιμόνιοι θ᾽ αποδώσουν στις διάφορες πολιτείες που τους τα παραδώσαν, τα παιδιά που κρατούν ομήρους. [5.77.4] Όσο για τις προσφορές στον θεό, οι Αργείοι θα ζητήσουν, αν θέλουν, όρκους από τους Επιδαυρίους, ειδάλλως θα δώσουν οι ίδιοι όρκους. [5.77.5] Όλες οι πολιτείες της Πελοποννήσου θα είναι ανεξάρτητες κατά τους πατροπαράδοτους θεσμούς. [5.77.6] Αν καμιά πολιτεία από όσες βρίσκονται έξω από την Πελοπόννησο, εκστρατεύσει με εχθρικούς σκοπούς εναντίον του Πελοποννησιακού εδάφους, οι Πελοποννήσιοι θα ενωθούν για να την αποκρούσουν και θα συνεννοηθούν για τον καλύτερο τρόπο πώς να ενεργήσουν. [5.77.7] Όλοι οι έξω από την Πελοπόννησο σύμμαχοι των Λακεδαιμονίων θα έχουν την ίδια θέση που έχουν και οι Λακεδαιμόνιοι και όλοι οι σύμμαχοι των Αργείων θα έχουν την ίδια θέση με τους Αργείους. Όλοι θα διατηρήσουν τις κτήσεις που έχουν. [5.77.8] Η συνθήκη θ᾽ ανακοινωθεί στους συμμάχους για να προσχωρήσουν σ᾽ αυτήν αν το επιθυμούν. Αν οι σύμμαχοι το θέλουν, μπορούν να υποβάλουν στις πολιτείες τους την συνθήκη για έγκριση.