Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΑΡΡΙΑΝΟΣ
Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (7.28.1-7.29.4)
[7.28.1] Ἐτελεύτα μὲν δὴ Ἀλέξανδρος τῇ τετάρτῃ καὶ δεκάτῃ καὶ ἑκατοστῇ Ὀλυμπιάδι ἐπὶ Ἡγησίου ἄρχοντος Ἀθήνησιν· ἐβίω δὲ δύο καὶ τριάκοντα ἔτη καὶ τοῦ τρίτου μῆνας ἐπέλαβεν ὀκτώ, ὡς λέγει Ἀριστόβουλος· ἐβασίλευσε δὲ δώδεκα ἔτη καὶ τοὺς ὀκτὼ τούτους μῆνας, τό τε σῶμα κάλλιστος καὶ φιλοπονώτατος καὶ ὀξύτατος γενόμενος καὶ τὴν γνώμην ἀνδρειότατος καὶ φιλοτιμότατος καὶ φιλοκινδυνότατος καὶ τοῦ θείου ἐπιμελέστατος· [7.28.2] ἡδονῶν δὲ τῶν μὲν τοῦ σώματος ἐγκρατέστατος, τῶν δὲ τῆς γνώμης ἐπαίνου μόνου ἀπληστότατος· ξυνιδεῖν δὲ τὸ δέον ἔτι ἐν τῷ ἀφανεῖ ὂν δεινότατος, καὶ ἐκ τῶν φαινομένων τὸ εἰκὸς ξυμβαλεῖν ἐπιτυχέστατος, καὶ τάξαι στρατιὰν καὶ ὁπλίσαι τε καὶ κοσμῆσαι δαημονέστατος· καὶ τὸν θυμὸν τοῖς στρατιώταις ἐπᾶραι καὶ ἐλπίδων ἀγαθῶν ἐμπλῆσαι καὶ τὸ δεῖμα ἐν τοῖς κινδύνοις τῷ ἀδεεῖ τῷ αὑτοῦ ἀφανίσαι, ξύμπαντα ταῦτα γενναιότατος. [7.28.3] καὶ οὖν καὶ ὅσα ἐν τῷ ἐμφανεῖ πρᾶξαι, ξὺν μεγίστῳ θάρσει ἔπραξεν, ὅσα τε φθάσας ὑφαρπάσαι τῶν πολεμίων, πρὶν καὶ δεῖσαί τινα αὐτὰ ὡς ἐσόμενα, προλαβεῖν δεινότατος· καὶ τὰ μὲν ξυντεθέντα ἢ ὁμολογηθέντα φυλάξαι βεβαιότατος, πρὸς δὲ τῶν ἐξαπατώντων μὴ ἁλῶναι ἀσφαλέστατος, χρημάτων τε ἐς μὲν ἡδονὰς τὰς αὑτοῦ φειδωλότατος, ἐς δὲ εὐποιΐαν τῶν πέλας ἀφθονώτατος. |
[7.28.1] Ο Αλέξανδρος, λοιπόν, πέθανε κατά την εκατοστή δεκάτη τέταρτη Ολυμπιάδα, όταν επώνυμος άρχων στην Αθήνα ήταν ο Ηγησίας. Όπως αναφέρει ο Αριστόβουλος, έζησε τριάντα δύο χρόνια και οχτώ μήνες από τον τρίτο χρόνο και βασίλευσε δώδεκα χρόνια και τους οχτώ αυτούς μήνες. Είχε ωραιότατο παράστημα, ήταν εργατικότατος, ευφυέστατος, γενναιότατος, πολύ φιλόδοξος, εξαιρετικά ριψοκίνδυνος και φρόντιζε πολύ για τα θεία. [7.28.2] Ήταν πολύ εγκρατής στις σωματικές ηδονές, ενώ από τις πνευματικές δεχόταν άπληστα μονάχα τους επαίνους. Ήταν πολύ ικανός στο να διαβλέπει την επιβαλλόμενη ενέργεια, όταν αυτή ήταν ακόμη αόρατη, και με μεγάλη επιτυχία συμπέραινε την πιθανή έκβαση από όσα ήταν ήδη φανερά. Είχε επίσης μεγάλη εμπειρία στο να παρατάσσει, να εξοπλίζει και να διοικεί ένα στράτευμα. Και είχε το εξαιρετικό χάρισμα να αναπτερώνει το ηθικό των στρατιωτών του, να τους εμπνέει αισιοδοξία και να διαλύει τον φόβο τους στις μάχες με τη δική του αφοβία. [7.28.3] Ακόμη και όταν ενεργούσε φανερά, ενεργούσε με το μεγαλύτερο θάρρος. Ήταν όμως ικανότατος και να προλαβαίνει να υφαρπάζει τη νίκη από τους εχθρούς, πριν καν υποψιασθεί κανείς ότι αυτό θα συμβεί. Ήταν και πολύ συνεπής στην τήρηση των συνθηκών και των συμφωνιών, και πολύ προσεκτικός, ώστε να μην παγιδεύεται από εκείνους που επιχειρούσαν να τον εξαπατήσουν. Τέλος, ξόδευε με μεγάλη φειδώ χρήματα για τις δικές του απολαύσεις, ενώ με μεγάλη γενναιοδωρία για να ευεργετεί τους άλλους. |