Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΑΡΡΙΑΝΟΣ
Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (7.12.1-7.13.1)
[7.12.1] Ἔνθα δὴ ἐθελονταὶ ἤδη αὐτῷ ἀπῄεσαν τῶν Μακεδόνων ὅσοι διὰ γῆρας ἤ τινα ἄλλην ξυμφορὰν ἀπόλεμοι ἦσαν· καὶ οὗτοι αὐτῷ ἐγένοντο ἐς τοὺς μυρίους. τούτοις δὲ τήν τε μισθοφορὰν οὐ τοῦ ἐξήκοντος ἤδη χρόνου ἔδωκεν Ἀλέξανδρος μόνον, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἐς τὴν ἀπονόστησιν τὴν οἴκαδε ξυμβαίνοντος. [7.12.2] ἐπέδωκεν δὲ καὶ τάλαντον ἑκάστῳ ὑπὲρ τὴν μισθοφοράν· παῖδες δὲ εἴ τῳ ἦσαν ἐκ τῶν Ἀσιανῶν γυναικῶν, παρὰ οἷ καταλιπεῖν ἐκέλευσε μηδὲ στάσιν κατάγειν ἐς Μακεδονίαν ἀλλοφύλους τε καὶ ἐκ τῶν βαρβάρων γυναικῶν παῖδας τοῖς οἴκοι ὑπολελειμμένοις παισί τε καὶ μητράσιν αὐτῶν· αὐτὸς δὲ ἐπιμελήσεσθαι ὡς ἐκτρέφοιντο Μακεδονικῶς τά τε ἄλλα καὶ ἐς τὰ πολέμια κοσμούμενοι, γενομένους δὲ ἄνδρας ἄξειν αὐτὸς ἐς Μακεδονίαν καὶ παραδώσειν τοῖς πατράσιν. [7.12.3] ταῦτά τε ἀπαλλαττομένοις ἀστάθμητα καὶ ἀτέκμαρτα ἐπηγγέλλετο, καὶ ὅπως ἔχει φιλίας τε καὶ πόθου ἐς αὐτοὺς τὸ ἀτρεκέστατον τεκμήριον ἐκεῖνο ποιεῖσθαι ἠξίου, ὅτι τὸν πιστότατόν τε αὐτῷ καὶ ὅντινα ἴσον τῇ ἑαυτοῦ κεφαλῇ ἄγει, Κρατερόν, ξυμπέμπει αὐτοῖς φύλακά τε καὶ ἡγεμόνα τοῦ στόλου. οὕτω δὴ ἀσπασάμενος ξύμπαντας αὐτός τε δακρύων καὶ δακρύοντας ἐκείνους ἀπὸ οὗ ἀπήλλαξε. [7.12.4] Κρατερῷ δὲ τούτους τε ἄγειν ἐκέλευσε καὶ ἀπαγαγόντι Μακεδονίας τε καὶ Θρᾴκης καὶ Θετταλῶν ἐξηγεῖσθαι καὶ τῶν Ἑλλήνων τῆς ἐλευθερίας· Ἀντίπατρον δὲ διαδόχους τοῖς ἀποπεμπομένοις ἄγειν Μακεδόνας τῶν ἀκμαζόντων ἐκέλευσεν. ἔστειλε δὲ καὶ Πολυπέρχοντα ὁμοῦ τῷ Κρατερῷ, δεύτερον δὲ ἀπὸ Κρατεροῦ ἡγεμόνα, ὡς εἴ τι κατὰ πορείαν Κρατερῷ συμπίπτοι, ὅτι καὶ μαλακῶς τὸ σῶμα ἔχοντα ἀπέπεμπεν αὐτόν, μὴ ποθῆσαι στρατηγὸν τοὺς ἰόντας. |
[7.12.1] Τότε λοιπόν, όσοι Μακεδόνες δεν ήταν αξιόμαχοι εξαιτίας των γηρατειών ή κάποιας άλλης ατυχίας αναχώρησαν με τη θέλησή τους· ο αριθμός τους έφθασε τις δέκα περίπου χιλιάδες. Σε αυτούς ο Αλέξανδρος κατέβαλε τον μισθό όχι μόνο για τον χρόνο που είχαν ήδη υπηρετήσει, αλλά και για εκείνον που χρειαζόταν για την επιστροφή τους στην πατρίδα· [7.12.2] επιπλέον του μισθού έδωσε στον καθένα τους και από ένα τάλαντο. Και αν μερικοί είχαν παιδιά από τις ασιάτισες γυναίκες τους, διέταξε να τα αφήσουν πίσω κοντά του για να μην προκληθούν έριδες στη Μακεδονία ανάμεσα στα αλλόφυλα παιδιά τους που είχαν αποκτήσει από βάρβαρες γυναίκες και τα παιδιά και τις μητέρες τους που είχαν αφήσει πίσω στην πατρίδα. Τους υποσχέθηκε ότι ο ίδιος θα φροντίσει να ανατραφούν κατά τον μακεδονικό τρόπο και ως προς τα άλλα, κυρίως όμως ως προς τη στρατιωτική τους εκπαίδευση· και όταν γίνουν άνδρες, θα τους φέρει ο ίδιος στη Μακεδονία και θα τους παραδώσει στους πατέρες τους. [7.12.3] Αυτές τις αόριστες και ασαφείς υποσχέσεις τους έδωσε, ενώ έφευγαν. Και ως ασφαλέστερη απόδειξη της φιλίας και της εύνοιάς του προς αυτούς είχε την αξίωση να θεωρήσουν τούτο, ότι δηλαδή έστελνε μαζί τους ως φρουρό και αρχηγό τους για το ταξίδι τον Κρατερό, που θεωρούσε ως τον πιο πιστό φίλο του και τον αγαπούσε όσο και τον εαυτό του. Έτσι λοιπόν, τους φίλησε όλους και δακρυσμένος τους άφησε να φύγουν με δάκρυα στα μάτια τους. [7.12.4] Διέταξε τον Κρατερό να τους οδηγήσει στην πατρίδα και να αναλάβει, όταν φθάσει, τη διοίκηση της Μακεδονίας, της Θράκης και της Θεσσαλίας, καθώς και τη διαφύλαξη της ελευθερίας των Ελλήνων. Διέταξε επίσης τον Αντίπατρο να φέρει στη θέση των ανδρών που απέλυσε άλλους Μακεδόνες στην ακμή της ηλικίας τους. Μαζί με τον Κρατερό έστειλε και τον Πολυπέρχοντα, ως δεύτερο μετά τον Κρατερό αρχηγό, ώστε, αν πάθει τίποτε κατά την πορεία ο Κρατερός —γιατί η υγεία του δεν ήταν καλή, όταν αναχωρούσε— να μη μείνουν χωρίς στρατηγό αυτοί που επέστρεφαν. |