[6.51.1] Όλο αυτό τον καιρό ο Δημάρατος, ο γιος του Αρίστωνος, δεν απομακρυνόταν από τη Σπάρτη και υπέσκαπτε τον Κλεομένη· ήταν κι αυτός βασιλιάς των Σπαρτιατών, αλλά από τον κατώτερο βασιλικό οίκο — κατώτερο όχι βέβαια για κανένα άλλο λόγο (γιατί και οι δυο είχαν τον ίδιο γενάρχη), αλλά, καθώς ο Ευρυσθένης ήταν ο πρωτότοκος, ο οίκος του ήταν κάπως περισσότερο σεβαστός.
[6.52.1] Γιατί οι Λακεδαιμόνιοι λένε, κι έτσι έρχονται σε αντίθεση μ᾽ όλους τους ποιητές, πως στη χώρα που τώρα κατέχουν τους οδήγησε, τον καιρό που ήταν βασιλιάς, ο Αριστόδημος, ο γιος του Αριστομάχου, γιου του Κλεοδαίου, γιου του Ύλλου, ο ίδιος, κι όχι τα παιδιά του Αριστοδήμου. [6.52.2] Και πως δεν πέρασε πολύς καιρός από τότε και γέννησε η γυναίκα του Αριστοδήμου, που λεγόταν Αργεία· και λένε πως αυτή ήταν θυγατέρα του Αυτεσίωνος, του γιου του Τεισαμενού, γιου του Θερσάνδρου, γιου του Πολυνείκη· πως αυτή γέννησε δίδυμα, κι ο Αριστόδημος μόλις που τα είδε τα παιδιά του, όταν αρρώστησε και πέθανε. [6.52.3] Κι οι Λακεδαιμόνιοι εκείνο τον καιρό έβγαλαν απόφαση σύμφωνα με τα έθιμά τους, να ανακηρύξουν βασιλιά το μεγαλύτερο παιδί· όμως δεν ήταν σίγουροι ποιό απ᾽ τα δυο ν᾽ ανακηρύξουν, έτσι που είχαν την ίδια όψη και το ίδιο ανάστημα· και πως, επειδή δεν μπορούσαν να κάνουν τη διάκριση, ή και προηγουμένως, ρωτούσαν τη μάνα που τα γέννησε. [6.52.4] Και πως αυτή αποκρίθηκε ότι ούτε αυτή μπορεί να τα διακρίνει· το ᾽ξερε και το καλόξερε βέβαια, όμως μιλούσε έτσι, επειδή ήθελε να βρεθεί τρόπος ν᾽ αναδειχτούν και τα δυο βασιλιάδες. Λοιπόν οι Λακεδαιμόνιοι ένιωθαν αμήχανοι· και στην αμηχανία τους έστειλαν απεσταλμένους στους Δελφούς να ρωτήσουν πώς θα χειριστούν αυτή την υπόθεση. [6.52.5] Και, λένε, η Πυθία τούς πρόσταξε ν᾽ αναγνωρίσουν και τα δυο παιδιά βασιλιάδες, αλλά να τιμούν περισσότερο τον μεγαλύτερο. Λένε λοιπόν πως η Πυθία αυτόν τον χρησμό τούς έδωσε, και πως, ενώ οι Λακεδαιμόνιοι ένιωθαν το ίδιο αμήχανοι πώς να βρουν τον μεγαλύτερο από τους δυο, κάποιος Μεσσήνιος, που τον έλεγαν Πανίτη, τους έδωσε μια ιδέα· [6.52.6] ο Πανίτης αυτός έδωσε στους Λακεδαιμόνιους την εξής ιδέα: να παραφυλάξουν τη μάνα που τα γέννησε ποιό από τα δυο παιδιά λούζει και βυζαίνει πρώτο· κι αν φανεί ότι κρατά πάντοτε την ίδια σειρά, οι Λακεδαιμόνιοι θα ᾽χουν όλα όσα αποζητούν και θέλουν να βρουν· αν όμως κι εκείνη δείχνει αβέβαιη και τη μια φορά αρχίζει από το ένα, την άλλη από τ᾽ άλλο, θα γίνει φανερό σ᾽ αυτούς ότι ούτε κι εκείνη ξέρει τίποτε περισσότερο, και να κοιτάξουν τότε ν᾽ ακολουθήσουν άλλο δρόμο. [6.52.7] Πως τότε λοιπόν οι Σπαρτιάτες, ακολουθώντας τις συμβουλές του Μεσσηνίου, παραφύλαξαν τη μάνα των παιδιών του Αριστοδήμου και την έπιασαν με την ίδια σειρά πάντοτε να τιμά τον μεγαλύτερο, και στο βύζαγμα και στο λούσιμο — η γυναίκα αγνοούσε για ποιό λόγο την παραφύλαγαν. Και, λένε, πήραν το παιδί που του έδινε την πρώτη σειρά η μάνα που το γέννησε και σαν πρωτότοκο το ανέτρεφαν σε δημόσιο οίκημα, και του έδωσαν το όνομα Ευρυσθένης, ενώ στο άλλο, Προκλής. [6.52.8] Κι όταν αυτοί έγιναν άντρες, λένε πως σ᾽ όλη τη ζωή τους, κι ας ήταν αδέρφια, δε μόνοιαζαν ανάμεσά τους, κι αυτή τους η συμπεριφορά πέρασε και παραμένει και στους απογόνους τους.
[6.53.1] Λοιπόν, μονάχα οι Λακεδαιμόνιοι μέσα σ᾽ όλους τους Έλληνες τα λένε αυτά, εγώ όμως γράφω και τα όσα λένε οι άλλοι Έλληνες· δηλαδή πως οι κατάλογοι των βασιλιάδων των Δωριέων που κατάρτισαν είναι σωστοί, καθώς φτάνουν ώς τον Περσέα, το γιο της Δανάης —από τον κατάλογο απουσιάζει ο θεός— και σωστά δηλώνουν πως οι βασιλιάδες αυτοί είναι Έλληνες· γιατί κιόλας εκείνη την εποχή αυτοί ανήκαν στον ελληνικό κόσμο. [6.53.2] Κι ο λόγος που σταμάτησα στον Περσέα και δεν προχώρησα πιο πάνω, είναι που το όνομα του Περσέα δε συνοδεύεται από κανένα όνομα θνητού πατέρα, όπως, στην περίπτωση του Ηρακλή, από το πατρώνυμο Αμφιτρύων· ήδη λοιπόν, η αναφορά μου ώς τον Περσέα αποδεικνύεται σωστή· τώρα, αν αναφέρω τον κατάλογο που, ξεκινώντας από τη Δανάη, τη θυγατέρα του Ακρισίου, περιλαμβάνει τον ένα ύστερ᾽ από τον άλλο όλους τους παλιότερους της γενιάς αυτής, θ᾽ αποκαλυπτόταν πως οι αρχηγοί των Δωριέων κατάγονται κατευθείαν από τους Αιγυπτίους.
[6.54.1] Λοιπόν, αυτές οι γενεαλογίες βασίζονται στις διηγήσεις των Ελλήνων, όμως, σύμφωνα με τις παραδόσεις των Περσών, ο Περσεύς, ενώ ήταν Ασσύριος, έγινε Έλληνας, αυτός μονάχα, όχι όμως και οι πρόγονοι του Περσέα· όσο για τους προγόνους του Ακρισίου, που δεν έχουν καμιά σχέση με τον Περσέα, οι Πέρσες λένε, κι εδώ συμφωνούν με τους Έλληνες, ότι ήταν Αιγύπτιοι.
[6.55.1] Αρκετά τα όσα είπαμε γι᾽ αυτό το θέμα· τώρα, μια και άλλοι έχουν αφηγηθεί την καταγωγή τους από την Αίγυπτο και τις εξαιρετικές πράξεις τους που τους ανέδειξαν βασιλιάδες των Δωριέων, αυτά θα τα παραλείψουμε· μόνο για όσα δεν έκαναν λόγο άλλοι, αυτά θα μνημονέψω.