Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Ἰφιγένεια ἡ ἐν Αὐλίδι (543-589)


ΣΤΑΣΙΜΟΝ ΠΡΩΤΟΝ


ΧΟ. μάκαρες οἳ μετρίας θεοῦ [στρ.]
μετά τε σωφροσύνας μετέ-
545σχον λέκτρων Ἀφροδίτας,
γαλανείᾳ χρησάμενοι
μανιάδων οἴστρων, ὅθι δὴ
δίδυμ᾽ Ἔρως ὁ χρυσοκόμας
τόξ᾽ ἐντείνεται χαρίτων,
550τὸ μὲν ἐπ᾽ εὐαίωνι πότμῳ,
τὸ δ᾽ ἐπὶ συγχύσει βιοτᾶς.
ἀπενέπω νιν ἁμετέρων,
Κύπρι καλλίστα, θαλάμων.
εἴη δέ μοι μετρία μὲν
555χάρις, πόθοι δ᾽ ὅσιοι,
καὶ μετέχοιμι τᾶς Ἀφροδί-
τας, πολλὰν δ᾽ ἀποθείμαν.

διάφοροι δὲ φύσεις βροτῶν, [αντ.]
διάφοροι δὲ τρόποι· τὸ δ᾽ ὀρ-
560θῶς ἐσθλὸν σαφὲς αἰεί·
τροφαί θ᾽ αἱ παιδευόμεναι
μέγα φέρουσ᾽ εἰς τὰν ἀρετάν·
τό τε γὰρ αἰδεῖσθαι σοφία,
τάν τ᾽ ἐξαλλάσσουσαν ἔχει
565χάριν ὑπὸ γνώμας ἐσορᾶν
τὸ δέον, ἔνθα δόξα φέρει
κλέος ἀγήρατον βιοτᾷ.
μέγα τι θηρεύειν ἀρετάν,
γυναιξὶν μὲν κατὰ Κύπριν
570κρυπτάν, ἐν ἀνδράσι δ᾽ αὖ
κόσμος ἐνὼν ὁ μυριοπλη-
θὴς μείζω πόλιν αὔξει.

ἔμολες, ὦ Πάρις, ᾗτε σύ γε
βουκόλος ἀργενναῖς ἐτράφης
575Ἰδαίαις παρὰ μόσχοις,
βάρβαρα συρίζων, Φρυγίων
αὐλῶν Ὀλύμπου καλάμοις
μιμήματα πνείων.
εὔθηλοι δὲ τρέφοντο βόες,
580ὅτι σε κρίσις ἔμηνε θεᾶν,
ἅ σ᾽ Ἑλλάδα πέμπει·
ἐλεφαντοδέτων πάροι-
θεν δόμων, δὲ στὰς Ἑλένας
ἐν ἀντωποῖς βλεφάροισιν
585ἔρωτα τ᾽ ἔδωκας, ἔρωτι δ᾽
αὐτὸς ἐπτοάθης.
ὅθεν ἔρις ἔριν
Ἑλλάδα σὺν δορὶ ναυσί τ᾽ ἄγει
ἐς Τροίας πέργαμα....


ΠΡΩΤΟ ΣΤΑΣΙΜΟ


ΧΟΡ. Καλότυχοι είναι οι άνθρωποι που τις χαρές
της Αφροδίτης
με μέτρο και συγκράτηση τις δοκιμάζουν, κι έτσι
σε απανεμιά
τα φρενιασμένα φέρνουνε κεντριά της·
ο χρυσομάλλης Έρωτας
σηκώνει και τεντώνει δυο τόξα του πόθου· το ένα
550φέρνει της ζήσης την καλοτυχιά,
τ᾽ άλλο την αναστάτωση.
Πανώρια Κύπρη, κάμε αυτό το δεύτερο να μείνει
απ᾽ το δικό μου θάλαμο μακριά.
Θέλω η αγάπη που ξυπνώ στους άλλους μέτρια να ᾽ναι,
και της δικής μου της καρδιάς
οι πόθοι να ᾽ναι αγνοί· ζητώ
μερίδιο από τον Έρωτα, μα το περίσσιο ας λείπει.

Λογιώ λογιώ τα φυσικά είναι των θνητών
κι οι χαραχτήρες,
560μα το πραγματικά σωστό ξεκάθαρο είναι πάντα·
κι η ανατροφή
πολύ βοηθά στης αρετής το δρόμο·
γιατί σεμνόν η μόρφωση
σε κάνει, αυτή και το έξοχο το χάρισμα σου δίνει
συνειδητά να βλέπεις το σωστό
σε πράγματα όπου η κρίση σου
στη ζωή σου φέρνει τ᾽ όνομα που αγέραστο θα μείνει.
Σπουδαίο να κυνηγάς την αρετή·
όπου άνομοι έρωτες δε ζουν τη βρίσκουν οι γυναίκες,
570μα οι άντρες μέσα στου λαού
τη σύναξη· η πολιτική
τάξη την πόλη εκεί κρατεί και πιο τρανή την κάνει.

Εσύ ήρθες, Πάρη,
έτσι όπως —γελαδάρης—
κοντά στης Ίδης τα λευκά μεγάλωσες δαμάλια·
που λάλαες τη φλογέρα σου βαρβαρικά
και φύσαες στα καλάμια σου σκοπούς όμοιους μ᾽ αυτούς
που του Όλυμπου έλεαν μια φορά τα φρυγικά σουραύλια.
Γελάδες καλομάσταρες βοσκούσαν
580κι όταν η κρίση των θεαινών σού πήρε τα μυαλά,
που αυτή σε ξεπροβόδισε για την Ελλάδα·
μπρος στο παλάτι στάθηκες,
δετό μ᾽ ελεφαντόδοντο,
κατάντικρυ στα μάτια της Ελένης
και ξύπνησες τον έρωτα σ᾽ αυτήν,
μα ο έρωτας σε χτύπησε κι εσένα.
Κι έτσι μια αμάχη ελληνική
ξεσήκωσε η αμάχη εκείνη και τη φέρνει
με δόρατα και πλεούμενα στης Τροίας τα καστροπύργια.